ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل جامعهشناختی شکاف نسلی در ایران
دربارة پدیدة «اختلاف نسلی» صاحبنظران با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما در جوامعی همچون ایران، که تغییرات ساختاری و ارزشی وسیعی را تجربه میکند، نبود مدیریت صحیحِ تضادهای حاصل از این تغییرات در بخشهای مختلف جامعه به طور بالقوه زمینه را برای بروز مسئلة «شکاف نسلی» و در شدیدترین حالت «گسستگی بین نسلها» و بحران هویت ناشی از این امر فراهم میکند. هدف از مقالة حاضر تحلیل دادههای تجربی به منظور شناخت وضعیت شکاف نسلی در جامعة کنونی ایران، با استفاده از تحلیل ثانویة دادههای موج پنجم پیمایش ارزشهای جهانی، با حجم نمونة 2667 نفر و روش کتابخانهای برای تحلیل نظری این پدیده است. نتایج حاکی از آن است که گرایش نوجوانان و جوانان به ارزشهای مدرن و احساس بحران هویت ناشی از جداافتادگی آنها از نسلهای پیشین بهمرور افزایش یافته است و در صورت نبود مدیریت صحیح فرایندهای فرهنگپذیری نوجوانان و بازتولید فرهنگی جوانان از سوی دولت و رسانهها، تعارضات نسلی و در نهایت گسست نسلی آینده مسیر توسعة جامعه را به مخاطره خواهد انداخت.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1701_b404d037fdd18a5cd7ac97753af292fa.pdf
2014-12-21
1
30
تفاوت نسلی
شکاف نسلی
گسست نسلی
ارزشهای سنتی
ارزشهای مدرن
پروانه
دانش
p_danesh@pnu.ac.ir
1
استادیار، دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی، ج.ا.ایران
AUTHOR
زهرا
ذاکری نصرآبادی
zh.zakeri@gmail.com
2
دانشجوی دکتری، مربی، دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی، ج.ا.ایران
LEAD_AUTHOR
عظیمه
سادات عبداللهی
a_abdelahi@pnu.ac.ir
3
دانشجوی دکتری، مربی، دانشگاه پیام نور، گروه علوم اجتماعی، ج.ا.ایران
AUTHOR
آزاد ارمکی، تقی (1379). «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانوادة تهرانی»، نامة علوم اجتماعی، دورة شانزدهم، ش 16.
1
آزاد ارمکی، تقی (1383). «رابطة بین نسلی در خانوادة ایرانی»، مجموعه مقالات مسائل اجتماعی ایران، انجمن جامعهشناسی ایران، تهران: نشر آگه.
2
آزاد ارمکی، تقی (1389). جامعهشناسی ایران: جامعهشناسی مناسبات بین نسلی، تهران: نشر علم.
3
آزاد ارمکی، تقی و امیر ملکی (1386). «رابطة ارزشهای سنتی و مدرن در سطوح خرد و کلان»، نامة علوم اجتماعی، ش پیاپی 30، تهران: دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
4
آقاجری، هاشم (1382). «انقطاع نسلها ـ انسداد نسلها»، مجموعه مقالات نگاهی به پدیدة گسست نسلها، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
5
اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعة پیشرفتة صنعتی، ترجمة مریم وتر، تهران: کویر.
6
بخارایی، احمد (1386). جامعهشناسی زندگیهای خاموش در ایران، طلاق عاطفی، تهران: پژواک جامعه.
7
برگر، پیتر و تامس لاکمن (1387). ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمة فریبرز مجیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
8
تاجیک، محمدرضا (1381). «جامعة ایرانی و شکاف میان نسلها»، نشریة راهبرد، ش 26، زمستان.
9
تاجیک، محمدرضا (1383). شکاف یا گسست نسلی در ایران امروز: تحلیلها، تخمینها و تدبیرها، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات استراتژیک.
10
توکل، محمد و مریم قاضینژاد (1385). «شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعهشناسی: بررسی و نقد رهیافتهای نسل تاریخی و تضاد با تأکید بر نظرات مانهایم و بوردیو»، نامة علوم اجتماعی، ش 27.
11
توکلی، مهناز (1378). «بررسی نظام ارزشهای دو نسل دختران (نسل انقلاب) و مادران»، پایاننامة کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
12
توکلی، مهناز (1382). «بررسی ویژگیهای دو نسل در چهارچوب نظام ارزشی»، مجموعه مقالات نگاهی به پدیدة گسست نسلها، به اهتمام علیاکبر علیخانی، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
13
جاجرمی، کاظم (1377). نسل جوان، ویژگیهای ساختاری نسل نو، تهران: بنیاد مطالعات آسیایی.
14
ذاکری نصرآبادی، زهرا (1384). «بررسی و شناخت تأثیر طبقة اجتماعی بر نگرش افراد نسبت به جریان نوگرایی (مطالعة موردی شهر اصفهان)»، پایاننامة کارشناسی ارشد، گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان.
15
رحیمی، محمد (1390). «شکاف نسلی در رویکردهای جامعهشناختی»، وبسایت علوم اجتماعی ایران، <http://socialsciences.ir>.
16
ساروخانی، باقر (1375). دایرةالمعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
17
ساروخانی، باقر و مجتبی صداقتیفرد (1388). «شکاف نسلی در خانوادة ایرانی: دیدگاهها و بینشها»، نامة علوم اجتماعی، س 3، ش 4.
18
سریع القلم، محمود (1382). «ویژگیها، افکار و پیامدهای ظهور نسل سوم نخبگان در ایران»، مجموعه مقالات نگاهی به پدیدة گسست نسلها، به اهتمام علیاکبر علیخانی، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
19
شرفی، محمدرضا (1382). «مؤلفهها و عوامل گسست نسلها»، مجموعه مقالات نگاهی به پدیدة گسست نسلها، به اهتمام علیاکبر علیخانی، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
20
غلامرضا کاشی، محمدجواد (1383). «بازتاب دو تجربة گرم در نسلها»، جوانان و مناسبات نسلی در ایران، به اهتمام محمدعلی محمدی، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
21
گیدنز، آنتونی (1378). راه سوم و بازسازی سوسیال دموکراسی، ترجمة منوچهر محسنی، تهران: تیراژه.
22
محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران، تهران: شورای فرهنگ عمومی.
23
مددپور، محمد (1382). «صورتهای نوعی گسست نسلی و فرهنگی»، مجموعه مقالات نگاهی به پدیدة گسست نسلها، به اهتمام علیاکبر علیخانی، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
24
معیدفر، سعید (1383). «شکاف نسلی یا گسست فرهنگی»، نامة علوم اجتماعی، ش 24.
25
معیدفر، سعید (1392). «همایش بررسی آسیبهای اجتماعی در ایران»، خبرگزاری تسنیم، <http://www.tasnimnews.com/Home/Single/96441>.
26
منوری، نوح (1391). «پیرامون نزاع فرهنگی در ایران»، اولین همایش ابعاد اجتماعی جامعة ایرانی، انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، تهران: دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
27
Datler, Georg, Wolfgang Jagodzinski, and Peter Schmidt (2012). ‘Two Theories on the Test Bench: Internal and External Validity of the Theories of Ronald Inglehart and Shalom Schwartz’, Social Science Research, <http://dx.doi.org/10.1016/j.ssresearch.2012.12.
28
ORIGINAL_ARTICLE
خوشهبندی سبک زندگی مبتنی بر مصرف رسانهای(مورد مطالعه: کلانشهر اصفهان)
با رشد فزایندة کاربرد رسانه، چگونگی استفاده از رسانههای نوین شاخصی برای قشربندی افراد در کلانشهرها شده است. پژوهش حاضر در کلانشهر اصفهان به روش پیمایشی برای پاسخ به این سؤال بود که کدام کاربرد رسانهای عامل این قشربندی است؟ جامعة آماری این پژوهش را شهروندان کلانشهر اصفهان به تعداد 1908968 نفر تشکیل دادند. از این میان تعداد 959 نفر به منزلة حجم نمونة برآورد انتخاب شدند و روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای به کار رفت. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامة محققساخته بود که پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (85/0) برآورد شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تحلیل خوشهای دومرحلهای بر اساس معیار اطلاعاتی (آکائیک) و ضریب کایدو انجام گرفت. مهمترین نتایج نشان داد دو خوشه در کاربرد رسانهای از یکدیگر تفکیکپذیرند. خوشة اول در زمینة تعویض گوشی در سال، داشتن گوشی با کارایی و امکانات جدید، استفاده از ارتباطات غیرکلامی و برنامههای شبکهای، فعالیت در شبکههای مجازی، و استفادة زیاد از اینترنت نمرات بالایی کسب کردند. خوشة دوم در زمینة استفادة کلامی از تلفن همراه و انجام دادن فعالیتهای روزمره به صورت الکترونیکی به میانگین نزدیکتر بودند.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1702_8d43e4f32e9383d82976f39f03c1444b.pdf
2014-12-21
31
53
سبک زندگی
کلانشهر اصفهان
رسانه
کاربرد رسانهای
سعید
شریفی
saeed.sharifi2003@gmail.com
1
استادیار و عضو هیأت علمی گروه کارآفرینی فرهنگی دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
محمد مهدی
مظاهری
mmemt39@gmail.com
2
استادیار و عضو هیأت علمی گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
اکبر
اعتباریان
etebarian@ymail.com
3
استادیار و عضو هیأت علمی گروه مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
AUTHOR
بدری
شاه طالبی
b_shahtalebi2005@yahoo.com
4
استادیار و عضو هیأت علمی گروه مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
AUTHOR
ارنبرگ، اندرو و پاتریک باروایز (1378). تلویزیون و مخاطبان آن، ترجمة فرهاد رادپور، تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیما.
1
امام جمعه زاده، سیدجواد و دیگران (1392). «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و مصرفگرایی سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان»، جامعهشناسی کاربردی، دورة بیست و چهارم، ش 1.
2
بحرانی، شعله، مریم سروش، و مریم حسینی (1390). «مقایسة جنسیتی رابطة رسانهها، هویت و سبک زندگی در بین جوانان شیراز»، مطالعات ملی، دورة دوازدهم، ش 3.
3
بشیر، حسن و محمدصادق افراسیابی (1391). «شبکههای اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعة موردی بزرگترین جامعة مجازی ایرانیان»، تحقیقات فرهنگی ایران، دورة پنجم، ش 1.
4
پراتکانیس، آنتونی و الیوت ارونسون (1378). عصر تبلیغات، ترجمة کاووس سیدامامی و محمدصادق عباسی، تهران: سروش.
5
پستمن، نیل (1378). نقش رسانههای تصویری در دوران کودکی، تهران: اطلاعات.
6
خواجه نوری، بیژن و مهدی کاوه (1392). «مطالعة رابطة بین مصرف رسانهای و احساس امنیت اجتماعی»، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، دورة دوم، ش 2.
7
خوانچهسپهر، شیرزاد و عرفان ناصری (1389). «نقش بازنمایی رسانهای الگوهای مصرف در شکلگیری نگرشها و رفتارهای مصرفی مخاطبان»، پژوهشهای ارتباطی، دورة هفدهم، ش 1.
8
دالگرن، پیتر (1380). تلویزیون و گسترة عمومی، ترجمة مهدی شفقتی، تهران: سروش.
9
کوهی، کمال، محمد عباسزاده، و علی خواجه بیشک (1393). «بررسی تأثیر رسانههای داخلی و خارجی بر میزان پایبندی به سبک زندگی دینی در بین شهروندان 15-65 سالة شهر تبریز»، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، دورة سوم، ش 1.
10
مقدس، علیاصغر، عبدالعلی لهساییزاده، و اسفندیار غفاری نسب (1387). «تأثیر فنّاوریهای ارتباطی و اطلاعاتی بر سبک زندگی: مطالعة موردی افراد مهاجر و بومی طایفة دهدار فارس»، مجلة جهانی رسانه، ش 5.
11
هرسیج، حسین و دیگران (1391). «بررسی تأثیرات مصرف رسانهای بر هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه اصفهان»، جامعهشناسی کاربردی، دورة بیست و سوم، ش 3.
12
Bellina, L. and E. Missoni (2009). ‘Mobile Cell-phones (M-phones) in Telemicroscopy: Increasing Connectivity of Isolated laboratories’, Diagnostic Pathology, 4: 19.
13
Brito, Pedro Quelhas (2008). ‘Conceptualizing and Illustrating the Digital Lifestyle of Youth’, LIAAD/ INESC-Porto Faculdade de Economia da Universidade do Porto, Portugal.
14
Castells, M. (1996). ‘The Rise of Network Society’, The Information Age: Economy, Society and Culture, Vol. 1, Blakwell: Oxford.
15
Cosmas, S. C. (1982) ‘Lifestyles and Consumption Patterns’, Journal of Consumer Research, No. 8.
16
Daud Usman, Farooq Umer and Anwar Faiza (2011). ‘Impact of Advertisement on the Lifestyle of Pakistani Youth’, Interdisciplinary Journal of Research in Business, Vol. 1, No. 7.
17
Dedeoglu, Ayla Ozhan and Elif Ustundagli (2011). ‘Consumers’ Lifestyle, Social Identity and Consumption Practices in the Context of Communities of Practice’, Business and Economics Research Journal, Vol. 2, No. 2.
18
Giddens, Anthony (1984). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Berkeley: University of California Press.
19
Haub, Carl and Kaneda Toshiko (2013). ‘World Population Data Sheet United Nations Population Division’, World Urbanization Prospects: The 2011 Revision, (New York: UN, 2012),(Washington, DC: Population Reference Bureau, 2013).
20
Johnson, Clarence and William Allan Kritsonis (2007). ‘National School Debate: Banning Cell Phones in Public Schools: Analyzing a National School and Community Relations Problem’, Online Submission, National Forum of Educational Administration and Supervision Journals, Vol. 25, No. 4.
21
Jun, Lu Yu (2012). Effects of Sedentary Lifestyle on the Development of Back Pain in Children and Adolescents, submitted in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Master of Public Health at the University of Hong Kong.
22
Kellner, Douglas (1995). Media Culture, Cultural Studies, Identity, and Politics between the Modern and the Postmodern, London and New York: Routledge.
23
Koonings, Kees and Dirk Kruijt (2009). Megacities: the Politics of Urban Exclusion and Violence in the Global South, London & New York: Zed Books.
24
Matthews, C.E. et al. (2008). ‘Amount of Time Spent in Sedentary Behaviors in the United States, 2003-2004’, American Journal of Epidemiology, Vol. 167.
25
Neumann, Grit and Wilhelm Kirch (2009). Network EuroLifestyle, Thieme; Auflage.
26
Ohtaka, Hiroshi and Yoshiaki Fukazawa (2013). ‘Modeling Dependability of IT Services Associated with Social and Economic Infrastructure Including Healthcare, Pervasive and Mobile Sensing and Computing for Healthcare’, Smart Sensors, Measurement and Instrumentation, Vol. 2.
27
Riesman, David, Nathan Glazer, and Reuel Denney (2001). The Lonely Crowd: a Study of the Changing American Character, Yale University Press
28
Ruffin, Fayth A. (2008). ‘Professionalizing Business District Management for the Twenty-first Century’, Journal of Place Management and Development, Vol. 1, No. 1.
29
Thomas, Kevin M. and Christy D. McGee (2012). ‘The Only Thing We Have to Fear 120 Characters’, Tech Trends: Linking Research and Practice to Improve Learning, Vol. 56, No. 1.
30
Vermunt, J. K. (1991). ‘Life-style and Demographic Behavior: An Application of Latent Class Analysis’, Maandstat Bevolking, 39(11).
31
Vyncke, Patrick (2002). ‘Lifestyle Segmentation: From Attitudes, Interests and Opinions, to Values, Aesthetic Styles, Life Visions and Media Preferences’, European Journal of Communication, 17(4).
32
Walther, J. B. and M. R. Parks (2002). ‘Cues Filtered Out, Cues Filtered in: Computermediated Communication and Relationships’, The Handbook of Interpersonal Communication, M. L. Knapp and J. A. Daly (eds.), CA: Sage.
33
Wells, W. D. and D. J. Tigert (1971). ‘Attitudes, Interests and Opinions’, Journal of Advertising Research, No. 11.
34
Whang, L. S.M. and G.Chang (2004). Lifestyle of Virtual World Residents: Living in the On-line Game “Lineage”, Cyber Psychology & Behavior, Vol. 7, No. 5.
35
Wohlwend, Karen E. (2009). ‘Early Adopters: Playing New Literacies and Pretending New Technologies in Print-Centric Classrooms’, Journal of Early Childhood Literacy, Vol. 9, No. 2.
36
Yilmaz, Harun (2011). ‘Cyberbullying in Turkish Middle Schools: An Exploratory Study’, School Psychology International, Vol. 32, No. 6.
37
ORIGINAL_ARTICLE
شهر دوستدار زن شناسایی معیارهای شهر دوستدار زن از نظر زنان متعلق به پایگاهها و گروههای مختلف اجتماعی تهران
هدف این پژوهش شناسایی برخی از معیارهای شهر دوستدار زن از نظر زنان متعلق به پایگاهها و گروههای مختلف اجتماعی است. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی و کیفی است. روش مورد استفاده اتنوگرافی (مردمنگاری) و شیوة جمعآوری دادهها مصاحبة مسئلهمحور است. جمعیت آماری زنان 18 تا 50 سال ساکن تهراناند که طی پنج سال گذشته ساکن تهران بودهاند. نمونهگیری غیراحتمالی و قضاوتی و حجم نمونه نوزده نفر است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که از نظر زنان مصاحبهشونده، با بهرهمندی از هشت ویژگی، تهران شهری دوستدار زن میشود: تهران امن، تهران راحت، تهران فعال، تهران مشارکتی، تهران فراغتی، تهران عادلانه، تهران زیبا، و تهران دوستدار کودک. علاوه بر این، دو متغیر ردة اجتماعی و پایگاه اقتصادی و اجتماعی تفاوت چندانی در دیدگاههای زنان دربارة معیارهای شهر دوستدار زن ایجاد نمیکند، بلکه سه موقعیت خانهداری، اشتغال، و مادری است که تفاوتهایی در دیدگاهها، نیازها، و دغدغههای زنان در زندگی شهری ایجاد میکند.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1703_c39f8fba8c2e014590d1b7d9a00a7392.pdf
2014-12-21
55
85
زنان
زندگی شهری
فضاهای شهری
شهروندی
شهر دوستدار زن
نعمتالله
فاضلی
nfazeli@hotmail.com
1
دانشیار پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
محدثه
ضیاچی
m.ziyachi@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
اعتماد، گیتی، اعظم خاتم، و ترانه یلدا (1387). «هویتیابی زنانه در فضاهای عمومی»، میزگرد جنسیت و شهر، نشریة جستارهای شهرسازی، ش 24 و25، بهار و تابستان.
1
پرتویی، پروین (1391). «کارگروه زنان و فضاهای عمومی شهری»، مقالههای اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، آبان و آذر.
2
تانکیس، فرن (1390). فضا، شهر و نظریة اجتماعی؛ مناسبات اجتماعی و شکلهای شهر، ترجمة حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران: دانشگاه تهران.
3
توانا، محمدعلی (1390). «برابری جنسیتی در نظریة شهروندی متمایز آیریس ماریون یانگ»، نشریة زن در توسعه و سیاست، دورة نهم، ش 4.
4
داداشپور، هاشم و فرامرز رستمی (1390). «بررسی و تحلیل توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی»، مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، ش 16.
5
دلورس، ماریا و دیگران (1392). «بازسازی محله با مطالبات زنانه»، ترجمة نسیم گلکو، نشریة زننگار، ش 12.
6
رفیعیان، مجتبی و علی حسینپور (1390). حکمروانی خوب شهر از منظر نظریات شهرسازی، تهران: طحان/ هله.
7
شورت، جان رنه (1390). نظریة شهری، ارزیابی انتقادی، ترجمة کرامتالله زیاری، حافظ مهدینژاد و فریاد پرهیز، تهران: دانشگاه تهران.
8
غنام، فرها (1392). «بیرونی و اندرونی»، ترجمة رفعت شمس، نشریة زننگار، ش 12.
9
قرایی، فریبا (1391). «شناسایی عوامل کیفیت محیط با تکیه بر ویژگیهای کالبدی و زیباییشناختی و تأثیر آن بر حضور زنان در فضاهای عمومی شهر»، مجموعه مقالات اولین همایش علمی و پژوهشی زنان و زندگی شهری، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
10
Abada, Nora (2013). Understandng Women-Friendly Cities: Distilling Elements from United Nations Designated Cities, Indiana: Ball State University.
11
GÖZKE, Özge (2009). ‘Woman-Friendly Cities’, <www.bianet.org/.../118039-women-friendly-cities>.
12
Ramsay, Sholto (2014). ‘The ‘Nirbhaya Kerala’ Project to Inaugurate on Feb 15th’, <http://www.karmakerala.com/news/tag/women-safety/>.
13
Usha (2013). ‘Kochi to be a Women Friendly City’,
14
<http://www.karmakerala.com/news/2013/03/25/kochi-to-be-a-women-friendly-city/>.
15
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و مقایسة میزان مصرف فرهنگی در کلانشهرها، شهرها، و روستاها
امروزه با چرخش تحلیل اجتماعی از فعالیت تولیدی به سمت فعالیت مصرفی، مفهوم سبک زندگی شالودة تفاوتهای اجتماعی را تغییر داده است. توجه به نحوة مصرف کالای فرهنگی در کشور میتواند بهخوبی نشاندهندة تمایزات و تشابهات قشرهای مختلف اجتماعی باشد. در چند دهة اخیر رشد شتابان شهرنشینی در ایران، پیدایی و گسترش رسانههای نوین، و توسعة شبکة راهها موجب دگرگونی در تعاملات میان شهر و روستا شده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر با توجه به دادههای آماری یکی از طرحهای ملی[i]، وضعیت فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در شهر، کلانشهر، و روستا را بررسی میکنیم؛ بنا بر یافتهها، میزان مصرف همة کالاهای فرهنگی بررسیشده در شهر، روستا، و کلانشهر تفاوت معناداری را نشان میدهد. همچنین، تحلیل رگرسیون مدل تحقیق مربوط به میزان مصرف کالاهای فرهنگی نشان داد که سهم نسبی متغیر محل سکونت در پیشبینی تغییرات میزان مصرف نسبت به سرمایة اقتصادی و بهویژه سرمایة فرهنگی بسیار کمتر است.
[i]. پیمایش ملی با نام «بررسی و سنجش شاخصهای فرهنگ عمومی کشور» است. این طرح از سوی شورای فرهنگ عمومی با حدود هفده هزار نمونه در کل استانهای کشور در چندین مرحله اجرا شده است که پژوهش حاضر بر اساس دادههای مرحلة دوم طرح در سال 1388 است.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1704_4bfaa7bb487e49a82943dad068ce5b32.pdf
2014-12-21
87
107
میزان مصرف فرهنگی
شهر
کلانشهر
روستا
سرمایة فرهنگی
سرمایة اقتصادی
محمود
قاضی طباطبایی
smghazi@ut.ac.ir
1
دانشیار جمعیت شناسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
عبدالحسین
کلانتری
abkalantari@ut.ac.ir
2
استادیار جامعه شناسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
اعظم
نسیم افزا
azam.nasimafza@gmail.com
3
کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
بریس، نیکلا و ریچارد کمپ (1390). تحلیل دادههای روانشناسی با برنامة SPSS، ترجمة خدیجه علیآبادی و سیدعلی صمدی، تهران: دوران.
1
بون ویتز، پاتریس (1390). درسهایی از جامعهشناسی پیر بوردیو، ترجمة جهانگیر جهانگیری و حسن پورسفیر، تهران: آگه.
2
پرستش، شهرام (1385). «صورتبندی میدان تولید ادبی در ایران معاصر»، رسالة دکتری جامعهشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
3
جنکینز، ریچارد (1380). پیر بوردیو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
4
حبیبپور گتابی، کرم و رضا صفری شالی (1388). کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی، تهران: متفکران.
5
خادمیان، طلیعه (1390). سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران: مؤسسة فرهنگی هنری جهان کتاب.
6
شامپاین، پاتریک (1391). پیر بوردیو، ترجمة ناهید مؤید حکمت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
7
فاضلی، محمد (1384). مصرف و سبک زندگی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
8
کوزر، لوئیس (1372). زندگی و اندیشة بزرگان جامعهشناسی، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
9
گرب، ادوارد (1381). جامعهشناسی نابرابری اجتماعی: دیدگاههای نظریهپردازان کلاسیک و معاصر، ترجمة محمد سیاهپوش و احمدرضا غرویزاد، تهران: معاصر.
10
گرنفل، مایکل (1388). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمة محمدمهدی لبیبی، تهران: نقد افکار.
11
گیبینز، جان آر و بوریمر (1381). سیاست پست مدرنیته، ترجمة منصور انصاری، تهران: گام نو.
12
واکووانت، لوئیک (1379). «پیر بوردیو»، در: متفکران بزرگ جامعهشناسی، ترجمة مهرداد میردامادی، تهران: مرکز.
13
Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste, trans. Richard Nice, London: Rutledge.
14
Bourdieu, Pierre (1985). ‘Social Space and the Genesis of Groups’, Theory and Society, 14(6).
15
Bourdieu, Pierre and L. Wacquant (2002). An Invitation to Reflexsive Sociology, trans. L. Wacquant, Cambridge: polity. [Originally Published as Reponses, Pour une Anthropplogie Reflexsive, Paris: Seuil].
16
Martin, John Levi (2003). ‘What is Field Theory?’, American Journal of Sociology, Vol. 109, No. 1.
17
Sobel, Michale (1981). Lifestyle and Social Structure: Concepts, Definitions, Analyses, New York: Academic Press.
18
Swartz, David (1997). Culture and Power: The Sociology of Pierre Bourdieu, Chicago: The University of Chicago Press.
19
ORIGINAL_ARTICLE
ارزشهای فرهنگی غالب در سبکهای زندگی (مطالعة موردی: شهر تهران)
شناساییِ ارزشهای فرهنگی غالب در سبکهای زندگی از آن منظر مهم است که ارزشها فضایِ ذهنی فرد، سلیقهها، و ترجیحاتِ او را شکل میدهند و در نحوۀ انتخابهای عملی او، آنچه «سبک زندگی» نامیده میشود، تأثیر میگذارند. بر این مبنا، هدفِ اصلی این مقاله شناسایی ارزشهای غالب فرهنگی در سبکهای زندگی در سطح تهران است. مسئلة محوری شناساییِ نسبتِ میان ارزشهای موجود با ارزشهای آرمانی از منظر پاسخگویان است. روشِ تحقیق کمّی و شیوة گردآوری اطلاعات از یک سو، مصاحبه با 30 تن از افراد ناهمگن در سطح تهران به منظور شناساییِ مفاهیم و از سویِ دیگر، تکمیل پرسشنامۀ محققساخت است که در سال 1391 در میان 300 پاسخگویِ ناهمگون از نظرِ سن، جنسیت، میزان تحصیلات، شغل، میزان درآمد، و محل سکونت توزیع شده است. در این پژوهش از آمارهای توصیفی و استنباطیِ خوشه استفاده شده است. یافتهها حاکی از آن است که میان ارزشهای موجود در جامعه با ارزشهای آرمانی، برای تعیین «فردِ ارزشمند»، تفاوت دیده میشود. به گونهای که در مورد نخست، با حضورِ پررنگِ ارزشهای «ظاهرگرایانه» همچون چشم و همچشمی، خودنمایی، و دورویی و حضور کمرنگ ارزشهای «دگرگرایانه» مانند همدلی و قدرشناسی مواجهایم. این در حالی است که فردِ ارزشمند، از نظر پاسخگویان، فردی خردورز و تحصیلکرده قلمداد شده است. همچنین، غالبِ ارزشهای پیشگفته با متغیرهای مستقل این تحقیق از جمله جنسیت، سن، میزان تحصیلات، محل سکونت، درآمد، و اشتغال تفاوت معناداری ندارند و نوعی یکدستی را در یافتههای ارزشی شاهدیم.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1705_a002dd618398d0e58117b9575a0e37d1.pdf
2014-12-21
109
131
ارزش
چشم و همچشمی
دورویی
خودنمایی
همدلی
قدرشناسی
تناقض ارزشی
ناهید
موید حکمت
nahidmoayedhekmat@yahoo.com
1
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
بیوک
محمدی
buik@ihcs.ac.ir
2
دکتری جامعه شناسی، استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
مریمالسادات
هاشمی فشارکی
m.hashemi@ihcs.ac.ir
3
کارشناس ارشد مطالعات زنان، کارشناس پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
Identification of dominant cultural values in life styles gains more importance when we understand how values can shape individual’s mental space, tastes, and preferences and affect their practical choices in what is called life-style. Accordingly, the main purpose of this study is to shed light on dominant cultural values in the city of Tehran. The pivotal problem is to measure the ratio between the ideal and current real values among the respondents. The method of the study is quantitative. The data was collected by both interviewing 30 people selected from a heterogeneous group of people from Tehran to explore the concepts and responding to a questionnaire made by the researcher which was distributed among 300 respondents who differed in age, gender, academic education, income, and residency in 1391. Descriptive and inferential clustering statistics are employed in this study. Findings display a gap between current real and ideal values for determination of the valuable person. In case of the former, we face the saliency of “pretentious” values such as emulation, ostentation, and hypocrisy and the triviality of values of considering others such as empathy and gratefulness. This occurs in spite of the fact that the valuable person, in the view of respondents, has been identified as a wise and educated person. In addition, there is no significant difference between the before mentioned dominant values and the independent variables of this study including, gender, age, academic education, residency, income, and employment which consequently reveals the fact that we experience a kind of homogeneity in our value findings.
1
ORIGINAL_ARTICLE
آشپزخانة مدرن و مفهوم اجتماعی ـ فرهنگی آن در زندگی خانوادگی قشر مذهبی ایران(نمونة موردی: شهر قم)
ورود آشپزخانة مدرن به ایران و عمومی شدن آن در دهة 1330 مفهوم نوین «آشپزخانه به منزلة قلب خانه» را وارد زندگی روزمرة زن ایرانی کرد. در این مقاله، از طریق پیمایش کیفی و تحلیل تطبیقی پاسخها، جنبههای گوناگون مفاهیم فرهنگی آشپزخانه در زندگی معاصر در قیاس با سبک پیشین زندگی مطالعه شده است. تمرکز این مطالعه بر خانوادههای مذهبی در شهر قم بوده است. طی این بررسی مشخص شد که سه گسترة معنایی باید برای توضیح مفاهیم فرهنگی ـ اجتماعی آشپزخانه در زندگی زنان مسلمان ایرانی در نظر گرفته شود: از یک فضای شخصی با محرمیت ویژه (برای زنان) تا یک فضای زندگیِ خانوادگی، از یک فضای خدماتی تا یک فضای سرشار از روح زندگی، و از یک مکان مقدس تا یک مکان عادی که دارای تداعیهای خاص خود در زندگی زنان مسلمان ایرانی است. نتیجه اینکه اکنون تصویر ایدهآل از آشپزخانه در متن فرهنگی مورد بحثْ یک فضای شخصیِ زنانه و در همان حال، یک مکان موقتی و خصوصیِ خانوادگی است که البته فاقد همهجانبه بودن کیفیت فضای زندگی مربوطه تصور میشود.
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_1706_75ed46c9b9a64b5b141a1805c41ba30f.pdf
2014-12-21
133
157
فضای خانوادگی
فضای زنانه
فرهنگ اسلامی ایرانی
مطبخ
آشپزخانة باز
فضای مقدس
شهر قم
مسعود
ناری قمی
msnarighomi@ut.ac.ir
1
دکتری معماری، دانشگاه تهران
AUTHOR