پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
تأثیر عوامل فرهنگی در باروری زنان 15- 49ساله منطقه 12 تهران
1
18
FA
علی
پژهان
استادیار جمعیت شناسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
pezhhan_ali@yahoo.com
آنیتا
کمالی ها
کارشناس ارشد جمعیتشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن
bahar.pk2020@gmail.com
باروری بهمنزلة پدیدهای زیستی تحت تأثیر عوامل، وضعیتها، و زمینههایی است که فرهنگ یکی از آنهاست. فرهنگ نیرویی اساسی در پویایی جمعیت انسانی محسوب میشود. در پژوهش حاضر توصیفی ژرف از تأثیر عوامل فرهنگی در باروری زنان 15-49سالة منطقة 12 تهران ارائه میدهیم. پرسش اصلی این پژوهش را بر همین مبنا، یعنی «تأثیر عوامل فرهنگی در باروری زنان»، قرار دادیم. برای پاسخ به این پرسش به پژوهش تحلیلی با رویکرد جمعیتشناختی پرداختیم. نتایج پژوهش حاکی از آن بودهاند که بین قومیت، هنجارها، مذهب، فشار فرهنگی، ترجیح جنسیتی، وسایل پیشگیری، و تحصیلات با باروری رابطة معنادار وجود دارد و در بین گروههای قومی بیشترین باروری مربوط به گروه قومی ترکزبان این منطقه بوده است. بنابراین، رشد جمعیت و رشد فرهنگی متأثر از یکدیگرند. ساختار فرهنگی از عواملی است که بهمنزلة پشتوانة سیاستهای جمعیتی میتواند نقشی اساسی در کنترل و افزایش باروری ایفا کند.
باروری,عوامل فرهنگی,قومیت,ترجیح جنسیتی,سن ازدواج
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2603.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2603_d05ce4b818a4914c3ae687abdf44887a.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
بررسی نمود ارزشهای اخلاقی در معماری سنتی شهرهای کویری ایران نمونه موردی: شهر یزد
19
41
FA
حسنعلی
پورمند
استادیار دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
hapormand@modares.ac.ir
محمدرضا
بمانیان
استاد دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
bemanian@modares.ac.ir
محمدجواد
مهدوی نژاد
دانشیار دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
mahdavinejad@modares.ac.ir
سپیده
صمدزاده
دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
sepidehsamadzadeh@gmail.com
ارزشهای اخلاقی از عوامل بسیار مهم در روند شکلگیری معماری ایران است و همواره در ماهیت ابنیة سنتی و روند شکلگیری آنها مؤثر بوده است. پرسشهایی که در این پژوهش مطرح میشود عبارت است از: الف) جایگاه ارزشهای اخلاقی در معماری سنتی ایران کجاست؟ ب) توجه به ارزشهای اخلاقی چه تأثیراتی را در معماری سنتی شهر کویری یزد بر جای نهاده است؟ بهمنظور پاسخگویی به این پرسشها، ده بنا از آثار معماری سنتی یزد بهمنزلة نمونة پژوهشی انتخاب شده است. روش بهکاررفته در این پژوهش «تاریخی ـ تفسیری» است و برای جمعآوری اطلاعات از برایند منابع کتابخانهای و روشهای میدانی استفاده شده است.<br /> نتایج پژوهش بیانگر آن است که به ارزشهای اخلاقی در روند ساخت بنا و نیز زمان بهرهبرداری از آن توجه شده است و تأثیرات آن در قالب پاسداری از فرهنگ وقف، عمل برطبق اصول فتوتنامهها، و توجه به وحدانیت، انسانیت، و طبیعت تجلی یافته است.
اخلاق,معماری سنتی,شهرهای کویری ایران,وحدانیت,انسانیت,طبیعت
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2604.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2604_2d515841e961e29de418410726327a33.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
تحلیلی بر نقش «کژتابیهای مالی ـ اداری سازمانیافته» در «دیوانسالاری» و «توسعه پایدار»
43
65
FA
حمید
تنکابنی
دانشیار پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
نظام دیوانسالاری دارای جایگاهی رفیع، تعیینکننده، و تأثیراتی شگرف در فرایند توسعۀ پایدار کشورهای در حال توسعه است. این نقش، بهویژه، در آن گروه از کشورهایی پررنگتر میشود که دارای دیوانسالاری تاریخیاند و اقتصاد آنها اساساً متکی بر درآمد سرشار از فروش یک محصول (نظیر نفت) است. رشوه، اختلاس، ویژهخواری، و انواع گوناگون فساد سازمانیافته و نهادینهشده در نظام اداری این قبیل کشورها اگر مهار، تعدیل، و ریشهکن نشود، به مرور زمان به نوعی فرهنگ در سازمان اداری کشور تبدیل میشود و امکان هرگونه تحول بنیادین در آن و توسعۀ اداری را منتفی میکند. در پی آن، بهصورت عاملی بازدارنده در توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و فرهنگی درمیآید و مانع دستیابی کشورها به توسعهای پایدار و همهجانبه میشود. دور باطل و شیطانی «کژتابیهای مالی سازمانیافته و ماندگار» در تاروپود نظام دیوانسالاری کشور و پدیدۀ «توسعهنیافتگی» و تأثیرات متقابل این دو در یکدیگر، اینگونه جوامع را به اردوگاه کشورهای همواره عقبمانده سوق میدهد. بدیهی است این قبیل کشورها با برخورداری از عزم و ارادهای ملی میتوانند با تدوین و اجرای برنامهها و راهکارهای مهار، تعدیل، و درنهایت ریشهکنکردن این نوع فسادها این چرخة باطل را در هم بشکنند و زمینه و بستری مناسب را برای تبدیلشدن به کشوری توسعهیافته فراهم کنند.
نظام دیوانسالاری,کژتابیهای مالی ـ اداری سازمانیافته,فساد مالی سازمانیافته,خردهفرهنگهای بزهکاری,توسعة پایدار,دیوانسالاری تاریخی
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2605.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2605_f3deb2c3c3237980b77906b7a7ebfff4.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
بررسی نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی مؤثر در نگرش منفی به ازدواج (مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان)
67
91
FA
الهام
شفائی مقدم
دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه کاشان
e.shafaii@grad.kashanu.ac.ir
محسن
نیازی
استاد گروه علوم اجتماعی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه کاشان
niazim@kashanu.ac.ir
محسن
شاطریان
دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
shaterian@kashanu.ac.ir
نگرش به ازدواج یکی از سازوکارهای کلیدی برای پیشبینی رفتار واقعی در ازدواج است که از عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی، و اقتصادی تأثیر میپذیرد. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی عوامل متعددی که در نوع نگرش جوانان به ازدواج تأثیرگذار بوده و مقدمات افزایش سن ازدواج را فراهم کرده انجام شده است. بهعلت خصلت چندبعدی پدیدههای اجتماعی و انسانی و تکثر نظریههای متعدد درخصوص زوایای گوناگون ازدواج، در این تحقیق سعی کردهایم با تلفیق نظریههای نوسازی، مبادله، و نظریة اقتصادی به شناخت و تبیین بهتری از نگرش منفی به ازدواج و علل افزایش سن ازدواج دست یابیم.<br /> این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی است و برای جمعآوری اطلاعات از روش پرسشنامه، توأم با مصاحبه، استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش شامل جمعیت فعال (15-65 سال) شهرستان کاشان در سال 1391 است. با بهرهگیری از فرمول نمونهگیری کوکران، تعداد 620 نفر بهمنزلة حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش تصادفی افراد مورد مطالعه انتخاب شدند.<br /> یافتههای پژوهش نشان میدهند که بین متغیرهای خانواده، وضعیت اقتصادی، افزایش توقعات، بیکاری، سنگینی مخارج ازدواج، انحرافات اجتماعی و اخلاقی، کارکرد نامناسب رسانهها، ترس از آینده، و تضعیف باورهای دینی با متغیر نگرش منفی به ازدواج رابطة معناداری وجود دارد. همچنین، مقدار آمارة F محاسبهشده در رگرسیون تکمتغیره نشان میدهد هریک از عوامل فوق در پیشبینی نگرش منفی به ازدواج مؤثر است. بهگونهای که عوامل تضعیف باورهای دینی (57/15=F) قویترین پیشبینیکننده و بعد از آن عوامل سنگینی مخارج ازدواج (49/10=F) و افزایش توقعات (34/7=F) قرار دارند.
نگرش به ازدواج,سن ازدواج,خانواده,باورهای دینی,افزایش توقعات
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2606.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2606_6e26a6168013d4687af1c7ea70b8b8a7.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
بررسی علل طلاق در استان آذربایجان شرقی (تبریز)
93
109
FA
اصغر
فولادی
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور
ps.fouladi@yahoo.com
نویده
شاه نعمتی گاوگانی
کارشناس روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور
navidehshahnemati@yahoo.com
خانواده یکی از ارکان اساسی جامعه بهشمار میرود و دستیابی به جامعهای سالم آشکارا در گرو سلامت آن است. در این میان طلاق از جمله آسیبها و مشکلاتی است که سلامت جامعه را به خطر میاندازد و مانع از پیشرفت آن میشود. چنانچه بتوانیم از علل و عوامل متعدد آن آگاهی یابیم، میتوانیم از بروز آنها جلوگیری کنیم و از عواقب سخت طلاق رهایی یابیم. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در استان آذربایجان شرقی (کلانشهر تبریز) در سال 1392 است. روش پژوهش از نوع توصیفی است و نمونههای آن، شامل پروندههای زوجین متقاضی طلاق (100 زوج) و مراجعهکننده به دادگاههای خانوادة کلانشهر تبریز طی سال 1392، به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند و با استفاده از فهرستبندی، اطلاعات حاصل از پروندهها بررسی و در سطح آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند. یافتههای این پژوهش نشان دادند که همة عوامل طلاق در چهار دسته جای میگیرند، که بیشترین درصد علل درخواست طلاق بهترتیب عبارتاند از: عوامل اجتماعی (40%)، عوامل شخصی و فردی (34%)، عوامل اقتصادی (13%)، و عوامل فرهنگی (10%) که زیرمجموعهها و فراوانی تأثیرگذاری هریک از عوامل بهتفصیل در مقاله آمده است.
خانواده,طلاق,شهر تبریز,عوامل اجتماعی,عوامل فردی و شخصی,عوامل اقتصادی,عوامل فرهنگی
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2607.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2607_e95047e810f3b8105c80229ed73bad53.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
جامعهپژوهی فرهنگی
2383-0468
2383-0476
6
2
2015
08
23
رابطة ایدهآلگرایی، نسبیتگرایی، ماکیاولیسم، و ارزشهای فرهنگی با رفتارهای غیراخلاقی (مطالعه موردی یک سازمان دولتی)
111
131
FA
محسن
گل پرور
دانشیار گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)
drmgolparvar@gmail.com
ارزشهای فرهنگی و ایدئولوژیهای اخلاقی از طریق شکلدهی نظام مرجعشناختی، اخلاقی، و فرهنگی برای افراد تصمیمگیریهای رفتاری فردی و جمعی را تحت تأثیر قرار میدهند. این تأثیر از طریق ایجاد تمایل به همخوانی بین یک ارزش یا ایدئولوژی خاص با رفتار وارد عمل میشود. در محیطهای کار افراد با تمایل به یک یا چند ارزش فرهنگی یا ایدئولوژی اخلاقی ممکن است غیراخلاقی رفتار کنند. این پژوهش با هدف بررسی نقش ایدئولوژیهای اخلاقی (ایدهآلگرایی، نسبیتگرایی، و ماکیاولیسم) و ارزشهای فرهنگی (مادیگرایی و فاصلة قدرت) در بروز رفتارهای غیراخلاقی، پس از کنترل نقش استرس شغلی و فرسودگی شغلی، اجرا شد. جامعة آماری پژوهش کارکنان یک صنعت تولید مواد شیمیایی بودند که از میان آنها 287 نفر به شیوة سهلالوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامة ایدهآلگرایی، نسبیتگرایی، مادیگرایی، فاصلة قدرت، ماکیاولیسم، استرس شغلی، فرسودگی شغلی، و رفتارهای غیراخلاقی بود. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسلهمراتبی تحلیل شد. نتایج نشان داد که پس از کنترل استرس شغلی، ایدهآلگرایی و فاصلة قدرت (3/22 درصد تبیین واریانس) قادر به پیشبینی رفتارهای غیراخلاقیاند، اما وقتی فرسودگی شغلی تحت کنترل درآمد، ایدهآلگرایی، مادیگرایی، و فاصلة قدرت (7/20 درصد تبیین واریانس) رفتارهای غیراخلاقی را پیشبینی کردند.
ایدهآلگرایی,نسبیتگرایی,ماکیاولیسم,فاصلة قدرت,مادیگرایی,رفتارهای غیراخلاقی
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2608.html
https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_2608_f347f77fd9da69937d09925e4d8bdc40.pdf