سنجش سرمایه فرهنگی طبقات براساس پایگاه اقتصادی- اجتماعی (مطالعه ی در میان شهروندان اصفهانی)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات- باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان –تهران – ایران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

موضوع مطالعه­ی حاضر سنجش سرمایه فرهنگی طبقات بر اساس پایگاه اقتصادی – اجتماعی در میان شهروندان اصفهانی است. رویکرد نظری این پژوهش بر ترکیبی از نظریه­ی پیر بوردیو  و ماکس وبر استوار شده است. بلحاظ روش شناسی، در مطالعه حاضر روش تحقیق پیمایشی بکار رفته و جهت جمع آوری اطلاعات نیز از تکنیک پرسشنامه بهره گرفته شده است. نمونه­ی تحقیق حاضر 400 نفر از شهروندان 20 تا 64 سالة شهر اصفهان در 14 منطقه شهری در سال 1393 بوده که به روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله­ای  انتخاب شده­اند. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها نیز تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب اتا و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. در سطح توصیفی نتایج بدست آمده نشان داد که بیشتر شهروندان در طبقه متوسط قرار دارند و میزان سرمایه فرهنگی و ابعاد آن در میان طبقات متفاوت است، بطوریکه کمترین میانگین مربوط به طبقه­ی پایین، سپس طبقه­ی متوسط و بیشترین آن مربوط به طبقه­ی بالا است. در سطح تحلیلی نیز یافته­ها نشان داد که پایگاه اقتصادی اجتماعی با سرمایه فرهنگی رابطه­ی معناداری دارد و از میان ابعاد آن بیشترین نقش تبیین کنندگی را در زمینه­­ی سرمایه­ی فرهنگی نهادینه شده ایفاء می­کند.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measuring the Cultural Capital of Classes Based on Their Socioeconomic Status (A Study among Citizens of Isfahan)

نویسندگان [English]

  • Sahar Faeghi 1
  • Bahman Bayangani 2
چکیده [English]

The purpose of this study was to measure the cultural capital of classes based on their socioeconomic status among Isfahani citizens. The theoretical approach of this research was based on a combination of Pierre Bourdieu and Max Weber's theories. In terms of methodology, the present study used the survey research method, and the questionnaire technique was used to gather information. The sample of the present study included 400 citizens of Isfahan City aged 20 to 64 years living in 14 urban districts in 2014, who were selected using a multistage cluster sampling method. A one-way analysis of variance, eta coefficient, and multivariate regression were used to analyze the data. At a descriptive level, the obtained results showed that most of the citizens were in the middle class, and the amount of cultural capital and its dimensions were different among the classes, in a way that the lowest average belonged to the lower class, then the middle class, and the highest average belonged to the upper class. Also at an analytical level, the findings showed that the socioeconomic status had a significant relationship with the cultural capital, and among its dimensions, it played the greatest explanatory role in the context of institutionalized cultural capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Capital
  • class
  • field
  • habits
  • socioeconomic status
-اباذری، یوسف؛ چاوشیان، حسن(1381). «از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی؛ رویکردهای نوین در تحلیل جامعه شناختی هویت اجتماعی»، نامه علوم اجتماعی، شماره20، صص27-3.
-اسلیتر، دن؛ تونکیس، فرن(1386). جامعۀ بازار: بازار و نظریۀ اجتماعی مدرن، ترجمه حسن قاضیان، تهران، نشر نی.
-باینگانی، بهمن؛ کاظمی، علی(1389). «بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی»، فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران: برگ فرهنگ. شماره 21.
-بوردیو، پیر(1380). نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
-بوردیو، پیر(1384). شکل های سرمایه در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآوری از کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: شیرازه.
-بوردیو، پیر(1393). تمایز: نقد اجتماعی قضاوت­های ذوقی، ترجمه حسن چاووشیان، تهران: ثالث.
-بیکر، ترز(1386). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نائبی، تهران: نی.
-بیرو، آلن(1370). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، انتشارات کیهان.
-پناهی، حسین؛ امیدی، مهدی(1391). «رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی با سرمایه فرهنگی(نمونه موردی شهر تهران)»، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال ششم، شماره 17.
-تراسبی، دیوید(1387). اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی، چاپ سوم، تهران: نی.
-توسلی، غلامعباس(1387). جامعه شناسی فرهنگی بوردیو؛ در مطالعات فرهنگی، مصرف فرهنگی و زندگی روزمره در ایران، تهران: جهاددانشگاهی.
-جنکینز، ریچارد(1385). پی­یر بوردیو، ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نی.
-رنگ، دنیس(1381). مارکس وبر و جامعه شناسی معاصر در آینده بنیانگذران جامعه شناسی، گردآوری و ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: قومس.
-ریتزر، جورج(1387). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
-شامپاین، پاتریک(1391). پیر بوردیو، مرور زندگی و آثار، ترجمه ناهید موید حکمت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-علی­بابایی، یحیی؛ باینگانی، بهمن(1389). «بررسی میزان تأثیر سرمایه­های اقتصادی و اجتماعی بر سرمایه فرهنگی(مطالعه جوانان شهرستان پاوه)»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال ششم، شماره 18.
-فاضلی، محمد(1382). مصرف و سبک زندگی، قم: صبح صادق.
-فاضلی، محمد(1384). «جامعه شناسی مصرف موسیقی»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات؛ سال اول؛ شماره 4.
-فائقی، سحر(1389). رابطه بین سرمایه فرهنگی و اجتماعی در بین شهروندان شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان. دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
-فونتن، اولیویه؛ شویره، کریستیان(1385). واژگان بوردیو، ترجمه مرتضی کتبی، تهران: نی.
-فیلد، جان (1388). سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: کویر.
- قاسمی، وحید؛ صمیم، رضا (1387). «مطالعه ای پیرامون رابطه قشر بندی اجتماعی و مصرف فرهنگی با استفاده از داده هایی در زمینه مصرف موسیقایی در شهر تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی جامعه شناسی ایران، دوره نهم ، شماره 1 و 2.
-کالینیکوس، الکس(1383). درآمدی تاریخی بر نظریه اجتماعی، ترجمه اکبر معصوم بیگی، تهران: آگاه.
-کروبی، مهدی(1387). «فرهنگ قومی، سرمایه فرهنگی و صنعت گردشگری»، فصلنامه علمی – پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28 ، صص 324 -309.
-کوش، دنی(1381). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی، ترجمه فریدون وحیدا، تهران: سروش.
-گال، مردیت، بورگ، والتر و گال، جویس(1386). روش­های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی، ترجمه احمدرضا نصر­اصفهانی، جلد اول، تهران: سمت.
-گورویچ، ژرژ(1358). مطالعاتی درباره طبقات اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی کتاب های جیبی.
-گیدنز، آنتونی(1383). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی.
-ملک، حسن (1381). جامعه شناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.
-ممتاز، فریده(1383). «معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو»، پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 42 -41 ، صص160 -149.
-نادعلی نجف آبادی، مریم(1387). بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و بردباری اجتماعی (مطالعه موردی شهر نجف آباد)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان.
-­وینگر، الیوت؛ لیروا، آنت(1393). «سرمایه فرهنگی و موفقیت تحصیلی»، ترجمه بهمن باینگانی و هیرو قاسمی معصوم، نشریه رشد آموزش علوم اجتماعی، دورة هفدهم، شماره 2، صص 51-48.
-          Andersen, Patrick Lie; Hansen, Marianne Nordli (2012). »Class and Cultural Capital-The Case of Class Inequality in Educational Performance«, European Sociological Review, 27.1: 1-15.
-          Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: a Social Critique of the Judgments of the Taste, Translated by Richards Nice, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
-          Bourdieu, Pierre (1986a). The form of capital. In Education: Culture, economy, and society, ed. A.H. Halsey, Hugh Lauder, Phillip Brown, and Amy Stuart Wells, 46–58. Oxford: Oxford University Press.
-          Bourdieu, Pierre (1986b). The forms of capital. In J. C Richardson (Ed.) Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, New York: Greenwood press, 241-258.
-          Dunn, kestrel (2008). » Cultural Capital, Socio-Economic Class, and Parental Involvement in Indian Children's Educational Experiences«, edul170, available dkestrel.com/KDunn_IndianChildrenEducationExperiences.pdf.
-          Georg, Werner (2004). »Cultural capital and Social Inequality in life Course, « European Sociological review, 20 (4): 333-344.
-          Grenfell, Michael (2004), Pierre Bourdieu Agent Provocateur, London, Continuum
-          Hensen, Marianne Nordli; Mastekaasa, Arne (2006). Social Origins and Academic Performance at University, European Sociological Review, 22(3): 277-291.
-          Lewis, Justin (2001). Let's Get Serious: Notes on Teaching Youth Culture. In Miller Today (ed.): a Companion to Cultural Studies. Blackwell Publishers Ltd: 30-317.
-          Lizardo, Omar (2011). »Pierre Bourdieu as a Post-cultural Theorist«, journal of Cultural Sociology, 5: pp.25-44.
-          Preston, Pascal (2005). »The Cultural Turn versus Economic Returns: The Production of Culture in an Information Age«, Available in: www. theirelandinstitute.com/republic/04/pdf/preston004.pdf.
-          Storberg, Jula (2002). »The Evolution of Capital Theory: A Critique of a Theory of Social Capital and Implications For HRD«, Human Resource Development Review; 1; 468.
-          Weber, Max (1968). Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology, New York, Bedminster Press.
-           Weininger, Elliot B. (2005). Foundations of Pierre Bourdieu’s Class Analysis.
In: Wright, E. O. (ed.), Approaches to Class Analysis, Cambridge