دین و مصرف در زندگی روزمره شهری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مطالعات فرهنگی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در این مقاله به بررسی رابطه میان مفاهیم و پدیدارهای دین، مصرف، شهر و زندگی روزمره پرداخته­ایم. بدین منظور حلقه ارتباطی میان آنها با استناد به نظریات جدید علوم اجتماعی و آرای صاحبنظران این عرصه شناسایی شده و اهمیت آنها در جهان معاصر و به تبع آن نظریات جدید علوم اجتماعی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با اتکا به نگره­ای چند وجهی و متکثر، پیوندهای میان دین و مصرف را از خلال سعی آنها برای معنادار کردن زندگی روزمره و هویت بخشی به سوژه جهان جدید بررسی کرده­ایم. از این منظر سوژه جهان مدرن به مثابه امری متکثر و برخوردار از امکان برساخت هویت بازنمایی شده است که در دل نظم زندگی روزمره کلان­شهری و با اتکا بر انواع نیروهای موجود در فضای مدرن به خویشتن خویش معنا می­بخشد. دین و مصرف در قالب نیروهای دینداری و مصرف­گرایی، در پی به دست گرفتن انحصار تفسیرگری و معناسازی زندگی روزمره و از این مسیر هویت بخشی به سوژه کلانشهری هستند. با اتکا به چنین منظری است که این مقاله به دنبال بررسی ابعاد متکثر، مبهم، پیچیده و غیر قابل تقلیل رابطه دین و مصرف در زندگی روزمره شهری بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

religion and consumption in urban everyday life

نویسندگان [English]

  • Muhammad Saeed Zokaee 1
  • Mahdi Omidi 2
1 master of the department of cultural studies, faculty of social sciences, Allameh Tabataba'i University
2 Assistant Professorof sociology in Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

This paper aims to clarify the relationships between religion, consumption and everyday life. In doing so and relying on new social science theories and key relevant scholars we have identified the interconnections between these concepts and have evaluated their importance in contemporary world from different points of views. Drawing on a plural and multidimensional approach, the joint cause and preoccupation of religion and consumption to create a meaningful life has been discussed. we suggest that the modern life subject has been rather represented as an entity capable of constructing this/her own identity. Religion and consumption as manifested in the forms of religiosity and consumerism forces seek to enjoy the exclusive rights to interpret and make meaning of everyday life and thereby to provide identity for a metropolitan subject.  The paper ends reviewing plural, complex and ambiguous and irreducible dimensions of the relationship religion and consumption pose in everyday urban life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religion
  • consumption
  • everyday life
  • urban life
  • modernity
منابع:
احمدی, بابک(1389). مدرنیته و اندیشه انتقادی. تهران: مرکز
ادگار، اندرو و  پیتر سمج­ویک (1387). مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
اسمارت, نینیان(1388). تجربه دینی بشر. جلد1. مرتضی گودرزی. تهران: سمت
استوری, جان(1386). مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه. حسین پاینده. تهران: آگه
الیاده, میرچا(1375). دین پژوهی. بهاء الدین خرمشاهی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
الیاده, میرچا(1375-ب). مقدس و نامقدس. نصرالله زنگویی. تهران: سروش
 انگلیس، دیوید (1391). فرهنگ و زندگی روزمره، علیرضا مرادی، تهران: تیسا.
باندز, مایکل(1390). نظریه اجتماعی شهری: شهر, خود و جامعه. رحمت الله صدیق سروستانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
برمن, مارشال(1389). تجربه مدرنیته. مراد فرهادپور. تهران: طرح نو
بکفورد, جیمز آرتور(1388). دین در جامعه صنعتی پیشرفته. فاطمه گلابی. تهران: کویر
بنت، اندی (1386). فرهنگ و زندگی روزمره، لیلا جو افشانی و حسن چاوشیان، تهران: اختران.
بندیکس, راینهارد(1382). سیمای فکری ماکس وبر. محمود رامبد. تهران: هرمس
تانکیس, فرن(1388). فضا, شهر و نظریه اجتماعی. حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
بودریار, ژان(1389). جامعه مصرفی. پیروز ایزدی. تهران: ثالث
ذکایی, محمد سعید و مریم امن پور(1392). درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن در ایران. تهران: تیسا
ساوج, مایک و آلن وارد(1380). جامعه شناسی شهری. تهران: سمت
سراج زاده، سید حسین(1384). چالش­های دین و مدرنیته: مباحثی جامعه­شناختی در دینداری و سکولار شدن. تهران: طرح نو
سعیدی ، علی اصغر (1382) . جامعه مصرفی جوانان . فصلنامه مطالعات جوانان . سال اول : شماره 5
سوندرز, پیتر(1392). نظریه اجتماعی و مساله شهری. محمود شارع پور. تهران: تیسا
شارع پور, محمود(1389). جامعه شناسی شهری. تهران: سمت
طالبی، ابوتراب و باقر طالبی دارابی (1392). «معنویت­گرایی نوین به­مثابۀ گفتمان»، فصل­نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 62: 218- 256.
فاضلی, محمد(1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق
فاضلی, نعمت الله(1392). فرهنگ و شهر. تهران: تیسا
فکوهی, ناصر(1383). انسان شناسی شهری. تهران: نشر نی
فیالکوف, یانکل(1383). جامعه شناسی شهر. عبدالحسین نیک گهر. تهران: نشر آگاه
کرایب, یان(1381). نظریه اجتماعی مدرن: از پارسونز تا هابرماس. عباس مخبر. تهران: آگه
گیدنز, آنتونی(1377). پیامدهای مدرنیته. محسن ثلاثی. تهران: نشر مرکز
گیدنز, آنتونی(1378). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ناصر موفقیان. تهران: نشر نی
گیدنز .آنتونی (1383). چکیدۀ آثار آنتونی گیدنز، ویراستار فیلیپ کسل، تهران : ققنوس.
گیدنز, آنتونی(1384). راه سوم. منوچهر صبوری. تهران: شیرازه
 گیدنز .آنتونی (1384.ب). چشم اندازهای جهانی ، محمد رضا جلائی پور ، تهران : طرح نو.
گیدنز، آنتونی (1386). جامعه­شناسی، تهران: نشر نی.
گیلوش, گریم(1390). والتر بنیامین. در : الیوت, آنتونی و برایان ترنر. برداشتهایی در نظریه اجتماعی معاصر. فرهنگ ارشاد. تهران: جامعه شناسان
گین, نیکلاس(1389). ماکس وبر و نظریه پست مدرن: جدال عقل و افسون. محمود مقدس. تهران: روزنه
وبر, ماکس(1373). اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری. عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
وبلن, تورستاین(1383). نظریه طبقه مرفه. فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی
 
Aquist, Ann-Cathrine(2001). Everyday Life Perspectives in Planning. Paper presented at the conference Area-based initiatives in contemporary urban policy, Danish Building and Urban Research and European UrbanResearch Association, copenhagen 17-19 May 2001
Beck, U. (1992) Risk Society: Towards a New Modernity. London: Sage.
Bellah, Robert(1971). Beyond belief. NewYork: Harper and Row
Berger, Peter(1967). The sacred canopy: Elements of a sociological theory of religion. Garden City, Ny: Doubleday
Bernard, Suzanne; Fink, bruce (2002). Reading Seminar XX: Lacan's Major Work on Love, Knowledge, and Feminine Sexuality. State university of newyork press
Certeau de, M. (1988) The Practice of Everyday Life. Berkeley: University of CaliforniaPress.
Durrschmidt, Jorg(2000).Every day lives in the global city. London and New York: Routledge
Ekberg, Merryn(2007). The Parameters of the Risk Society. In Current Sociology . May 2007 , Vol. 55(3)
Gardiner, Michael E. (2000): Critiques of Everyday Life. London and New York: Routledge
Fornas , Johan & Goran Bolin (1995) . Youth Culture in Late Modernity . London : Sage
Miller, Daniel(1998). A theory of shopping. Cambridge: Polity Press
Rojek, Chris(2004). The consumerist syndrome in contemporary society: an interview with Zygmunt Bauman. In: Journal of consumer culture. Vol 4:31
Weininger , E , B  . Pierre Bourdieu in Social Class and Symbolic Violance . in : wright,e,o (edr) : Approaches to Class Analysis . Cambridge University Press , 2005
Wilska,Terhi-anna(2002) . Me a Consumer? : Consumption , Identities and Life Style in Today .Annual Review of Sociology . vol 2 .