جامعه‌پژوهی فرهنگی

جامعه‌پژوهی فرهنگی

حکمت از نظر رضا داوری اردکانی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
فاطمه احمدی 1
سیدجواد میری 2
1 عضو هیات علمی گروه فلسفه و کلام اسلام دانشگاه لرستان
2 پژوهشکده علوم اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
10.30465/scs.2025.52180.3027
چکیده
مفهوم حکمت همواره یکی از ارکان اصلی اندیشه و فرهنگ ایرانی-اسلامی بوده و در دوره معاصر نیز محل توجه متفکران برجسته‌ای چون رضا داوری اردکانی قرار گرفته است. داوری اردکانی با نقد عقلانیت ابزاری و تفکر تکنیکی غرب، بر ضرورت بازاندیشی در سنت حکمت و احیای آن در زیست معاصر تأکید می‌کند. از نگاه او، حکمت صرفاً دانشی نظری نیست، بلکه تلفیقی از عقلانیت، معنویت، اخلاق و عمل است که زیست فردی و جمعی را معنا می‌بخشد و بنیان هویت فرهنگی و استقلال فکری جامعه ایرانی به شمار می‌آید. او بر تفاوت بنیادین حکمت ایرانی-اسلامی با فلسفه غربی تأکید دارد و معتقد است که بازگشت خلاقانه به حکمت، پیش‌شرط عبور از بحران هویت، بی‌معنایی و انفعال در برابر مدرنیته است. مقاله حاضر با تحلیل دیدگاه‌ها و آثار داوری اردکانی، ابعاد نظری و عملی حکمت، کارکرد آن در هویت‌سازی و نقدهای وارده به آرای وی را تبیین می‌کند و در پایان، اهمیت زنده نگه داشتن سنت حکمت برای پویایی و معنابخشی به جامعه معاصر ایران را برجسته می‌سازد.
کلیدواژه‌ها
حکمت
سنت ایرانی
بحران هویت
بازگشت به خویشتن
ساحت عملی
هویت فرهنگی
سنت و مدرنیته

موضوعات

عنوان مقاله English

Wisdom from the perspective of Reza Davari Ardakani

نویسندگان English

fatemeh ahmadi 1
seyedjavad miri 2
1 Faculty member of the Department of Philosophy and Theology of Lorestan University
2 Social Sciences Research Institute, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده English

این مقاله به بررسی و تحلیل جایگاه و نقش حکمت در اندیشه رضا داوری اردکانی می‌پردازد؛ متفکری که مسئله بحران هویت و معنویت را از مسیر بازاندیشی در سنت حکمت ایرانی-اسلامی دنبال می‌کند. داوری اردکانی ضمن تفکیک میان حکمت و فلسفه غربی، بر پیوند ناگسستنی حکمت با اخلاق، معنویت و عمل تأکید دارد و آن را بنیانی برای بازیابی هویت ایرانی و مقاومت خلاق در برابر آسیب‌های تجدد و عقلانیت ابزاری می‌داند. دیدگاه‌های او نشانگر بُعد وجودی و اجتماعی حکمت است؛ به گونه‌ای که حکمت در نظر وی به عنوان راهی برای هدایت خردمندانه زیست فردی و جمعی، بازاندیشی انتقادی نسبت به وضعیت معاصر، و زمینه‌ساز توسعه انسانی و فرهنگی مطرح می‌شود. مقاله ضمن بازخوانی ابعاد مختلف نظری و عملی حکمت در آثار داوری، به نقدها و چالش‌های پیش روی اندیشه او نیز پرداخته و در نهایت ضرورت گفت‌وگو و تعامل مستمر میان سنت و مدرنیته را بر مبنای حکمت برجسته می‌سازد.

کلیدواژه‌ها English

Wisdom
Iranian tradition
identity crisis
return to oneself
practical sphere
cultural identity
tradition and modernity
جامعه‌پژوهی فرهنگی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از 01 خرداد 1403