بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران: یک مطالعۀ میان استانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده مطالعات تطبیقی اقتصاد و مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 کارشناس‌ارشد علوم اقتصادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

تغییرات صورت گرفته در حوزۀ ازدواج و خانواده همانند بسیاری دیگر از جنبه های زندگی اجتماعی انسان، یک واقعیت انکارناپذیر زندگی در دنیای مدرن است. نوسازی و توسعۀ اقتصادی- اجتماعی از عوامل اصلی این تغییرات است. هدف این مقاله بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و فرهنگی بر سن ازدواج در استان‌های مختلف کشور است. این عوامل عمدتاً عبارتند از: بیکاری، تورم، رشد مخارج خانوار، سطح درآمد استان و تحصیلات. نتایج حاصل از یک مدل داده­های پانل روی 28 استان ایران طی دورۀ 1383 تا 1393 نشان می دهد که متغیرهای تورم و بیکاری با افزایش خود موجب افزایش سن ازدواج مردان و زنان می­شوند. در مدلی که به جای تورم از رشد مخارج خانوار استفاده می شود نیز این متغیر رفتاری شبیه تورم، ولی کمی ضعیف­تر، در تأثیرگذاری بر سن ازدواج دارد. متغیرهای تحصیلات و سطح درآمد استان، آثار معناداری از خود نشان ندادند. بنابراین با توجه به این نتایج می­توان گفت برای حل یک مسئلۀ اجتماعی به نام بالا رفتن سن ازدواج، باید به بهبودی شرایط اقتصادی به شکل کاهش تورم و بیکاری همت گماشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A survey on Economic and Cultural Determinants of Marriage Age in Iran: a Cross-Province Study

نویسندگان [English]

  • ebrahim eltejaee 1
  • mina azizzadeh 2
چکیده [English]

An undeniable reality of life in modern world is structural changes in the fields of household and marriage. It seems that the main determinant of these changes is social and economic modernization or development. This paper aims to investigate economic and cultural effective factors on marriage age in Iran with a cross province approach. These factors are unemployment, inflation, growth of household's expenditures, income level of each province and education. Findings of a Panel Data Model on 28 Iran provinces during 2004-2014 show that inflation and unemployment have positive significant effects on marriage age. Also, in a specification with the growth of household's expenditures, this variable has similar effect. Education and income level have no significant effects. Based on these findings, to solve a social problem by the name of rising marriage age, betterment of economic situation, in particular declining inflation and unemployment should become policy makers' agendum.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Determinants of Marriage Age
  • Inflation
  • Unemployment
  • Iranian Cross-Province Study
  • Panel Data Model
-                 احمدی، وکیل و اسحاق قیصریان (1393). بررسی وضعیت ازدواج و مضیقۀ آن در استان ایلام (در دهۀ 1390). فرهنگ ایلام، دورۀ پانزدهم، شمارۀ 42 و 43، صص 56- 68.
-                 التجائی، ابراهیم (1391). تورم، نااطمینانی تورمی، پراکندگی نسبی قیمت­ها و رشد اقتصادی در ایران، فصلنامۀ مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، شمارۀ 1، صص 99-136.
-           بانکی پورفرد، امیر حسین، مهدی کلانتری و زهرا مسعودی نیا (1391). درآمدی بر ازدواج جوانان، ماهنامۀ تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، سال 11، شمارۀ 65.
-                 بحیرائی، الهام و زهرا حضرتی صومعه (1390). عوامل اجتماعی موثر در افزایش سن ازدواج دانشجویان دختر شاغل به تحصیل (مورد مطالعه: دانشجویان شاغل به تحصیل در سال 1390، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات). مطالعات جامعه شناختی ایران، شمارۀ 4، صص 137- 150.
-                 بهنام، جمشید (1348). جمعیت شناسی عمومی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه.
-                 تازیکی‌نژاد، علی، جعفر شفیعی سردشت و اسماعیل شمسیان (1393). ازدواج از منظر اقتصاد حقوق، خانواده پژوهشی، سال دهم، شمارۀ 37، صص 7-29.
-                 توده فلاح، معصومه و شهلا کاظمی‌پور (1388). بررسی تأثیر نوسازی بر سن ازدواج با تأکید بر شاخص‌های جمعیت شناختی ازدواج در سطح کشور و 7 استان منتخب 1385، پژوهش اجتماعی، سال سوم، شمارۀ 8، صص 105- 131.
-                 حبیب‌پور گتابی، کرم و غلامرضا غفاری (1390). علل افزایش سن ازدواج دختران، زن در توسعه و سیاست، دورۀ 9، شمارۀ 1، صص 7-34
-                 حسینی، حاتم و مریم گراوند (1392). سنجش عوامل مؤثر بر شکاف و رفتار نگرش زنان به سن مناسب ازدواج در شهر کوهدشت، نشریۀ زن در توسعه و سیاست، دورۀ 11، شماره1 ، صفحات 101-118.
-                 خلج آبادی فراهانی فریده و علی رحیمی (1390). بررسی روند تغییرات شاخص های ازدواج در ایران در مقایسه با سایر کشورهای آسیا و اقیانوسیه طی چهار دهۀ گذشته (1970- 2010). همایش تحلیل روندهای جمعیتی کشور، دانشگاه تربیت مدرس،29 و 30 آذر 1390.
-                 رضادوست، کریم و ایمان ممبنی (1388). بررسی رابطۀ بین تأخیر در سن ازدواج و متغیرهای میزان درآمد، میزان تحصیلات، و تعداد دیگر از متغیرها در زنان شاغل، مجلۀ مشاورۀ کاربردی، دورۀ چهارم، سال 16،شمارۀ 1، صص 103- 120.
-                 سازمان ثبت احوال کشور، سالنامۀ آمارهای جمعیتی.
-                 صادقی، رسول، علی محمد قدسی و جواد افشار کهنه (1386). واکاوی مسئلۀ ازدواج و اعتبار سنجی یک راه حل، پژوهش زنان، دورۀ 5ِ، شمارۀ 1، صص 83- 108.
-                 ضرابی، وحید و سید فرخ مصطفوی (1390). بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان در ایران: رویکرد اقتصادی، پژوهش‌های اقتصادی، سال یازدهم، شمارۀ 4، صص 33- 64.
-                 فخرایی، سیروس و مهناز پورتقی (1394). بررسی جامعه شناختی عوامل مرتبط با ازدواج دیررس جوانان ازدواج کردۀ بالای 30 سال شهر بناب، مطالعات جامعه شناسی، سال هفتم، شمارۀ 27، صص63- 80.
-                 کاظمی‌پور، شهلا (1383). تحول سن ازدواج در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن، پژوهش زنان، دورۀ 2، شمارۀ 3، صص 103- 124.
-                 کنعانی، محمد امین (1385). پیوند سنت و نوسازی در افزایش سن ازدواج، نمونۀ ایرانیان ترکمن، نامۀ انجمن جمعیت شناسی ایران، سال یکم، شمارۀ 1، صص 104- 126.
-                 محمودیان، حسین (1383). سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 24، صص 27 - 53.
-                 مجدالدین، اکبر (1386). بررسی دلایل و افزایش سن ازدواج دختران روستایی در آشتیان، پژوهشنامۀ علوم انسانی، شمارۀ 53، صص 375- 386.
-                 مرکز آمار ایران، داده­های سری زمانی، https://www.amar.org.ir
-                 مهربانی، وحید (1393). تحلیل اقتصادی تصمیم گیری برای سن ازدواج، مطالعات راهبردی زنان، سال هفدهم، شمارۀ 65، صص 69-118.
-                 هزار جریبی، جعفر و پروانه آستین افشان (1388). بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی موثر بر میانگین سن ازدواج زنان در سه دهۀ گذشته «85- 55»، برنامه ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، دورۀ1، شمارۀ 1، صص 13- 32
-                 Becker, Gary S. (1983). A theory of competition among pressure groups for political influenceو Quarterly Journal of Economics. Oxford Journals. 98 (3): 371–400.
-                 Bergstrom, T. and Schoeni, R. F. (1996). Income Prospects and Age-at-Marriage, Journal of Population Economics, Vol. 9, No. 2, pp. 115-130.
-                 Duesenberry, J. S. (1949). Income, Saving and the Theory of Consumption Behavior, Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
-                 Enders, W. (2009), Applied Econometric Time Series, 3rd Edition, New York, John Wiley & Sons.
-                 Grossbard, Sh. (2007).The Economics of Marriage, San Diego State University, pp 1-30, Available at: www.cesifo-group.de/link/lecture-grossbard-1.pdf
-                 Grossbard, Sh. (2002) A consumer theory with competitive markets for work in marriage; Journal of Socia-Economics 31-6; pp609-645
-                 Hamilton, G and Siow, A. (2007). Class, Gender and Marriage, Review of Economic Dynamics, Vol. 10, pp. 549-575.
-                 Hogan, D P. (1978). The Effects of Demographic Factors, Family Background and Early Job Achievement on Age at Marriage, Demography, Vol. 15, No. 2, pp. 161-175.
-                 Lewis, W. Arthur (1954). Economic Development with Unlimited Supplies of Labor. The Manchester School. 22: 139–91.
-                 Mensch, B. S., Singh S and Casterline J. B. (2005). Trends in the Timing of First Marriage among Men and Women in the Developing World; Population Council, Working Paper, No. 202
-                 Parkman, A. (2004). Mutual consent divorce. In Antony W. Dnes and Robert Rowthorneds. The Law and Economics of Marriage and Divorce, Cambridge University Press, pp 57-69.
-                 Oppenheimer V. K. (1988). A theory of marriage timing: Assortative mating under varying degrees of uncertainty. American Journal of Sociology. 94(3):563–591.