تأمّلی بر مفهومِ منجی‌گرایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

2 دانشیار، گروه تاریخ، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

10.30465/scs.2024.47904.2817

چکیده

با طرحِ این پرسش که منجی‌گرایی چیست؟، کوشیدیم منجی‌گرایی را به‌مثابۀ چشم‌داشت به عاملیّتی برای برون‌رفت از وضعیت، موردِ تحلیل قرار دهیم. بر این اساس، ابتدا از اهمیّتِ وضعیت‌هایی گفتیم که منجی‌گرایی در نسبت با آن‌ها جهت‌گیری می‌شود. سپس در وضعیت‌های مختلف، جهت‌گیری‌هایِ مختلفِ منجی‌گرایی را نشان دادیم. و در ادامه هم با اذعان به تفاوتِ جهت‌گیری‌ها، بر پایۀ همیشگی‌بودنِ «میلِ برون‌رفت از وضعیت»، از تداومِ فرایندِ لحظاتِ منجی‌گرایانه گفتیم. اهمّیتِ پژوهش دربارۀ مفهومِ منجی‌گرایی، در آن است که عموماً مفهومی تک‌بعدی و خودبسنده در نظر گرفته می‌شود. تک‌بعدی به این معنا که عموماً منجی‌گرایی فقط به انتظارِ موعودِ ادیان فروکاسته می‌شود، که آن‎‎‌هم خودبسنده است و پدیداریِ آن در نسبت با هیچ وضعیتی نیست. بدین‌سان هدفِ این پژوهش این بوده است که با وضعیت‌زدایی از منجی‌گرایی، سویه‌هایِ فراگیرتری از آن‌را هم نشان دهیم. کوشیدیم با رویکردی تحلیلی و توصیفی، و هم‌چنین با وام‌گیری از برخی منابعِ نظریِ حوزۀ علومِ انسانی در راستایِ چهارچوبِ نظریِ موردِ استفاده‌شدۀ پژوهش، به هدفِ مدّنظرمان برسیم. و در نتیجه‌ نشان دادیم که منجی‌گرایی نه فقط یک مفهومِ دینی و برپایۀ آرمان‌گرایی، بلکه در ضمنِ این، مفهومی است که در تمامِ سطوح و شئوناتِ زیستِ انسانی جریان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Contemplation on the concept of Messianism

نویسندگان [English]

  • Mostafa Salehi 1
  • Sayed Alireza Abtahi 2
  • Feizollah Boushasb Gousheh 2
1 PhD student, Department of History, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
2 Associate Professor, Department of History, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
چکیده [English]

By posing this question, what is Messianism? , we have tried to analyze Messianism as “waiting for an agent to exit a situation”. Initially, we discussed the importance of situations that Messianism orients towards. We then demonstrate different orientations of Messianism in various situations. Furthermore, by acknowledging the diversity of orientations, we emphasize the perpetual nature of the "desire to exit a situation," articulate the continuity of Messianic moments based on this desire. The significance of research on the concept of Messianism lies in that it is generally perceived as a one-dimensional and self-contained concept. One-dimensionality implies that Messianism is often limited to the expectations of prophesied religions, which is self-contained and lacks relevance to any specific situation. Thus, the goal of this research has been to de-status Messianism and illustrate more comprehensive facets of it. Through an analytical and descriptive approach, drawing on relevant theoretical sources in the humanities, we pursued our research goal within the theoretical framework employed. In conclusion, the research demonstrated that Messianism is not merely a religious concept based on idealism but a concept that encompasses all levels and aspects of human existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Messianism
  • situation
  • orientation
  • exit
  • agent