جایگاه اجتماعی زنان در تحلیل آثار زنددخت شیرازی؛ به سوی تحقق جایگاه بدیل در عصر پهلوی اول

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/scs.2024.49189.2865

چکیده

Zand-doḵt Š¨īrāzī (1909-1959); She was a journalist, civil activist and one of the educated women of her time who made valuable efforts to change the status of women. Introducing her thoughts and works is a way to gain knowledge about the dominant gender order and the social status of women and their demands in the light of the developments of the post-constitutional era and coinciding with the formation and consistency of the modern state in Iran. Also It can make us more familiar with their social position, problems and their aspirations. Using a qualitative method and document analysis technique, it explores her works of verse and prose .

The findings can be designed around three main axes and related subcategories. Inferiority and low social status is the theme of the first category In the second category, issues such as arranged marriage, marriage at a young age, polygamy, discriminatory condemnation of sexual indolence by the society are among the social issues affecting women and families in her works. Her recommendations are paying attention to the importance of women's role in society's transformation, the need for girls and women to learn science, the women's employment and promoting the women's associations.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The social position of women in the analysis of the works of Zand-doḵt Š¨īrāzī; Towards an alternative position at the first Pahlavi era

نویسنده [English]

  • somayeh sadat shafiei
Associate research Professor IHCS
چکیده [English]

معرفی اندیشه و آثار زندخت شیرازی (۱۳۳۱-۱۲۸۸)؛ روزنامه نگار، فعال مدنی و از جمله زنان فرهیخته زمانه خود، راهی برای دستیابی به شناخت نظم جنسیتی مسلط و وضعیت اجتماعی زنان و مطالباتشان در پرتوی تحولات دوران پس از مشروطه و مصادف با شکل گیری و قوام دولت مدرن در ایران است و می تواند ما را بیش از پیش با جایگاه اجتماعی آنان، مسائل مبتلابه و آرمانهایشان آشنا سازد. بررسی آثار نظم و نثر او به روش کیفی و با تکنیک تحلیل سند موضوع پژوهش حاضر است.

یافته ها حول سه محور قابل طرح است. فرودستی و منزلت اجتماعی پایین مضمون مقوله اول یعنی وضعیت شناسی عمومی زنان است. در مقوله دوم ازدواج ترتیب یافته، ازدواج در سنین پایین، چندهمسری، نکوهش تبعیض‌آمیز بی مبالاتی جنسی از مسائل اجتماعی مبتلا به زنان و خانواده در آثار زندخت است. توصیه های زندخت برای برون رفت و تحول وضعیت شامل توجه دادن به اهمیت نقش زنان در تحول جامعه، معرفی مصادیق، ضرورت علم آموزی دختران ، فراگیری دانش برای تدبیر منزل، لزوم اشتغال زنان و ترویج تاسیس انجمنهای زنان مفاد مقوله سوم است. این توصیه ها از منظر کارکردگرایی ساختاری تحقق جایگاه بدیل را برای زنان در یک فرایند دگرگونی سامانمند می بیند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family, marriage, motherhood, education, women'
  • s association