جستاری تحلیلی در باب نسبت دین و فرهنگ؛ تاملی در آراء دین‌پژوهی کلیفورد گیرتز

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر

2 فلسفه، ادبیات فارسی و زبان های خارجی ، علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.30465/scs.2024.44398.2703

چکیده

پژوهش در باب دین و فرهنگ از منظر انسان‌شناسی، جدیدترین رویکرد در مطالعات دین محسوب شده و این رهیافت شالوده مطالعات گیرتز را شکل داده‌است. دین همواره به مثابه یکی از ارکان زندگی بشر با رویکردهای مختلف و از دیدگاه‌های گوناگون همچون تفسیرگرایی و منظرهای درون‌دینی و برون‌دینی، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته و متفکران بسیاری در درون رهیافتهای مختلفی همچون الهیاتی،جامعه‌شناختی، فلسفی و انسان‌شناسی به فهم سرشت دین، ابعاد و ارکان بنیادین آن- مناسک و آیین- از منظرهای گوناگون و در عرصه‌های جمعی و فردی، پرداخته‌اند. در این میان، اندیشه مهمترین انسان‌شناس عصر حاضر یعنی کلیفورد گیرتز با ابتناء بر رویکرد تفسیری‌اش و استفاده از هرمنوتیک دیلتای و ریکور برای شناخت نظام فرهنگی و با تکیه بر مشاهدات عینی در شکل‌گیری و توسعه انسان‌شناسی دین از اهمیت بسزایی برخوردار است. نوشتار حاضر با توجه به نکات فوق بر آن است تا با تحلیل بنیانهای دیدگاه گیرتز در باب دین، خاستگاه و رویکرد دین و باورهای دینی، و جایگاه مناسک و آیین در نگرش او با محوریت قرار دادن رویکرد تفسیری وی نسبت به دین و فرهنگ مورد بررسی و سنجش قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analytical research on the relationship between religion and culture; A contemplation on Clifford Geertz's views on religious studies

نویسندگان [English]

  • zahra haji shah karam 1
  • ghasem pourhasan 2
1 researcher
2 Philosophy, Persian literature and foreign languages, Allameh Tabatabai, Tehran, Iran
چکیده [English]

Research on religion and culture from an anthropological point of view is considered the newest approach in religious studies and this approach has formed the foundation of Geertz's studies. Religion has always been evaluated and analyzed as one of the pillars of human life with different approaches and from different points of view such as interpretivism and intra-religious and extra-religious perspectives and many thinkers, within various approaches such as theological, sociological, philosophical and anthropological, have tried to understand the nature of religion, its dimensions and fundamental elements - rites and rituals- from different perspectives and in collective and individual fields. In the meantime, the thought of the most important anthropologist of the present era, namely Clifford Geertz, is of great importance in the formation and development of the anthropology of religion, with his emphasis on his interpretive approach and the use of hermeneutics of Deltay and Ricoeur to understand the cultural system and based on objective observations. Considering the above points, the present article aims to analyze the foundations of Geertz's view on religion, the origin and approach of religion and religious beliefs, and the place of rituals in her view, focusing on her interpretative approach to religion and culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clifford Geertz
  • Religion
  • interpretive approach
  • culture
  • hermeneutics