مطالعه جامعه شناختی هویت یابی اجتماعی فرزندان شهدا؛جدالی بر سر امکان یا امتناع

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/scs.2024.50233.2929

چکیده

پژوهش حاضر در امتداد تحقیقات پیشین که به علل پنهان سازی هویتی فرزندان شهدا پرداخته اند، ‌موضوع را با نگاهی گذشته نگر مورد کاووش قرار می دهد. هدف، شناسایی روندهای اجتماعی جاری در عرصه خصوصی و عمومی است که بطور ناهماهنگ و گاه متناقص فرصت‌های هویت-یابی آنان را تحت تاثیر قرار داده است. روش پژوهش کیفی و تحلیل سند است که به تحلیل مصاحبه های انتشاریافته به مثابه سند می پردازد.

تحلیل مسیر زندگی و تجربه کودکی و نوجوانی در ارتباط با اعزام و شهادت پدر دربردارنده سه مقوله عمده کودکی ناتمام، کودکی مقدس و کودکی مصیبت‌دیده است و نشان می‌دهد چگونه شکاف نگرشی عملکردی خویشاوندان و اجتماع پیرامونی، فرزندان شهدا را در تناقض‌های هویتی قرار داده است. مقولاتی چون کودکی در فضای اضطراب و غم، تکریم و خودشیفتگی، تنش با خانواده پدری بر سر حضانت و ارث و نیز ازدواج مجدد مادر بعنوان عاملی تنش زا مقوله های فرئی است که تجربه زیسته آنان را شکل داده و موجب صورتبندی هویتی آنان شده است. یافته‌ها هم دربردارنده معرفی منابع هویت‌بخش و هویت‌زدا و هم رصد تحول ارزشی و نیز تغییرات اجتماعی است که جامعه و نهادهای اجتماعی از جمله خانواده ایرانی در نیم قرن گذشته به خود دیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological study of social identification of children of martyrs; Debating possibility or refusal

نویسنده [English]

  • somayeh sadat shafiei
Associate research Professor IHCS
چکیده [English]

The current research explores the issue with a retrospective view and based on childhood experience in the context of everyday life and in the face of the private and public arena as sources of identity. using qualitative research method, the aim is to identify the social trends in the private and public arenas, which have affected their opportunities for identification consistently and sometimes inconsistently.

The analysis of the experience of childhood and adolescence in connection with the martyrdom of the father includes three main categories of incomplete childhood, sacred childhood and tragic childhood. It shows how the function- attitude gap of the relatives and the nearby community has put the martyrs' children in identity contradictions. Categories such as childhood in an atmosphere of anxiety and sadness, respect and narcissism, tension with the father's family over custody and inheritance, as well as the mother's remarriage as a tension-causing factor are secondary categories that shaped their lived experience and caused their identity formation. The findings include the introduction of identity-giving and de-identification sources, as well as the probing value transformation and social changes that society and social institutions, including the Iranian family, have seen in the past half century.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran-Iraq war
  • family
  • childhood
  • kinship system
  • value