نحوة بازنمایی روابط بین‌نسلی در سریال‌‌های ایرانی پربیننده

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جامعه‌شناسی ارزش‌ها از دانشگاه شفیلد انگلستان، عضو هیئت علمی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی دکتری ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

این مقاله روایت پربیننده‌‌ترین سریال‌‌های ایرانی را، با محوریت مسائل جوانان در فاصلة سال‌های 1383 تا 1393 و روابط بین‌‌نسلی (روابط جوانان و افراد بزرگ‌سال با تأکید بر والدین)، با بهره‌‌گیری از عناصر مدل لابوف بررسی می‌‌کند. یافته‌‌های این بررسی حاکی از آن است که سه الگوی توافق نسلی، تغییر نسلی (تفاوت، تزاحم، و تعامل هم‌زمان)، و شکاف یا گسست نسلی به صورت پنهان یا آشکار در سریال‌‌های مورد بررسی بازنمایی شده است. در این میان، تنها الگویی که در آن هم نگرش و رفتار جوانان و هم نگرش و رفتار افراد بزرگ‌سال در همة موارد خوب‌‌نمایی شده الگوی توافق نسلی است. علاوه بر این، در سایر الگوها نیز رفتارهای حاکی از احترام جوانان به افراد بزرگ‌سال (به رغم تفاوت ارزش‌‌های بنیادین) و رفتارهای حاکی از خیرخواهی بزرگ‌سالان برای جوانان، که به شیوه‌‌ای مناسب بروز یافته‌‌اند، خوب‌‌نمایی شده است. در موارد بدنمایی‌‌شده نیز مسئله به اشتباهات فردی جوانان یا افراد بزرگ‌سال نسبت داده شده که با نصیحت یا کمک فرد بزرگی فیصله یافته و در غیر این ‌‌صورت عواقب وخیمی داشته است. چنین رویکردی به روابط نسلی حاکی از آن است که صدا و سیما اهمیت این مسئلة اجتماعی را تا سطح مسئله‌ای فردی کاهش داده است. به‌‌نظر می‌‌رسد که این نحوة عمل در سریال‌‌های تلویزیونی تا حدی متأثر از سیاست‌های صدا و سیما در حوزة روابط بین‌‌نسلی باشد. سیاست‌هایی که با تأکید بر ممنوعیت «دسته‌‌بندی یا رودررو قراردادن نسل‌‌ها» و نیز «نمایش دعوا، مشاجرات، و اختلافات حاد خانوادگی (حتی در قالب طنز)» در سریال‌‌های تلویزیونی، بیشتر مایل به مسکوت‌‌گذاشتن این مسئله است تا پرداختن به ابعاد مختلف آن به عنوان یک مسئلة اجتماعی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Way of Representing Intergenerational Relationships in Iranian Popular TV Series

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saeed Zokaei 1
  • Mohammad Fathinia 2
چکیده [English]

Using elements of Labov model, this research devotes to analyze intergenerational relationships (i.e. relations between young people and adults with an emphasis on parents) in Iranian TV popular Series which are focused on youth issues as their core theme. Our findings show that three general patterns are represented through these TV Series which are included generational agreements, generational changes (include differences, disturbances and interactions) and hidden or obvious generational gaps. Meanwhile the only one which positively represented attitudes and behaviors of both adults and young people is the generational agreement pattern. Also in other patterns there are some common obvious behaviors such as respectful behaviors of young people toward adults (in spite of their differences in fundamental values) and behaviors indicating good will of adults toward young people are presented as valuable actions. But criticized behaviors just known as the results of individual mistakes of both groups which either would be corrected by advices and helps of adults or would have some bad results. Such an approach toward the intergenerational relationships show that this social important issue has been reduced to the level of an individual issue by Iranian state TV (IRIB) and it seems affected by some general policies dominated in this media organization in representing intergenerational relationships. Such policies emphasize some serious limitations in “categorizing or polarizing members of different generations” and prevention of showing “family fights, contentions and severe conflicts” (even in comedy genre). Therefore these policies incline to cover up this social issue rather than assessing its different dimensions

کلیدواژه‌ها [English]

  • young people
  • intergenerational relationships
  • TV popular Series
  • narration analysis