بررسی و مقایسة میزان مصرف فرهنگی در کلان‌شهرها، شهرها، و روستاها

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

2 استادیار جامعه شناسی، دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

امروزه با چرخش تحلیل اجتماعی از فعالیت تولیدی به سمت فعالیت مصرفی، مفهوم سبک زندگی شالودة تفاوت‌های اجتماعی را تغییر داده است. توجه به نحوة مصرف کالای فرهنگی در کشور می‌تواند به‌خوبی نشان‌دهندة تمایزات و تشابهات قشرهای مختلف اجتماعی باشد. در چند دهة اخیر رشد شتابان شهرنشینی در ایران، پیدایی و گسترش رسانه‌های نوین، و توسعة شبکة راه‌ها موجب دگرگونی در تعاملات میان شهر و روستا شده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر با توجه به داده‌های آماری یکی از طرح‌های ملی[i]، وضعیت فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در شهر، کلان‌شهر، و روستا را بررسی می‌کنیم؛ بنا بر یافته‌ها، میزان مصرف همة کالاهای فرهنگی بررسی‌شده در شهر، روستا، و کلان‌شهر تفاوت معناداری را نشان می‌دهد. هم‌چنین، تحلیل رگرسیون مدل تحقیق مربوط به میزان مصرف کالاهای فرهنگی نشان داد که سهم نسبی متغیر محل سکونت در پیش‌بینی تغییرات میزان مصرف نسبت به سرمایة اقتصادی و به‌ویژه سرمایة فرهنگی بسیار کم‌تر است.



[i]. پیمایش ملی با نام «بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور» است. این طرح از سوی شورای فرهنگ عمومی با حدود هفده هزار نمونه در کل استان‌های کشور در چندین مرحله اجرا شده است که پژوهش حاضر بر اساس داده‌های مرحلة دوم طرح در سال 1388 است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey and Comparison of the Level of Cultural Consumption in Metropolises, Cities and Villages

نویسندگان [English]

  • Mahmud Qazi-Tabatabaiee 1
  • Abdolhossein Kalantari 2
  • Azam Nasimafza 3
چکیده [English]

Today, with the turn of the social analysis from producing activity to the consumption activity, the foundation of social differences has been changed by the concept of life style. Paying attention to the style of cultural commodity consumption in our country can efficiently illustrate the differences and the similarities of various social strata. The accelerating growth of urbanity in Iran in recent decades, emersion and development of new media and the expansion of transportation networks, have transformed the interactions of cities and villages. In this regard, in the present study, we focus on the condition of the cultural activity and the consumption of the cultural commodities in cities, metropolises, and villages in accordance with the statistical data of one of the national plans. The findings of this research show that there is a significant difference regarding the consumption level of all examined cultural goods, in cities, villages and metropolises. In addition, the regression analysis of the research model of the consumption level  of cultural commodities displays that the relative share of the residence variable to predict the changes of consumption level is much less in comparison to the  economic capital and specially the cultural capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Level of cultural consumption
  • City
  • Metropolis
  • Village
  • Cultural Capital
  • Economic Capital
بریس، نیکلا و ریچارد کمپ (1390). تحلیل داده‌های روان‌شناسی با برنامة SPSS، ترجمة خدیجه علی‌آبادی و سیدعلی صمدی، تهران: دوران.
بون ویتز، پاتریس (1390). درس‌هایی از جامعه‌شناسی پیر بوردیو، ترجمة جهانگیر جهانگیری و حسن پورسفیر، تهران: آگه.
پرستش، شهرام (1385). «صورت‌بندی میدان تولید ادبی در ایران معاصر»، رسالة دکتری جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
جنکینز، ریچارد (1380). پیر بوردیو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
حبیب‌پور گتابی، کرم و رضا صفری شالی (1388). کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی، تهران: متفکران.
خادمیان، طلیعه (1390). سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران: مؤسسة فرهنگی هنری جهان کتاب.
شامپاین، پاتریک (1391). پیر بوردیو، ترجمة ناهید مؤید حکمت، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فاضلی، محمد (1384). مصرف و سبک زندگی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کوزر، لوئیس (1372). زندگی و اندیشة بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
گرب، ادوارد (1381). جامعه‌شناسی نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌های نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمة محمد سیاهپوش و احمدرضا غروی‌زاد، تهران: معاصر.
گرنفل، مایکل (1388). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمة محمدمهدی لبیبی، تهران: نقد افکار.
گیبینز، جان آر و بوریمر (1381). سیاست پست مدرنیته، ترجمة منصور انصاری، تهران: گام نو.
واکووانت، لوئیک (1379). «پیر بوردیو»، در: متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، ترجمة مهرداد میردامادی، تهران: مرکز.
 
Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste, trans. Richard Nice, London: Rutledge.
Bourdieu, Pierre (1985). ‘Social Space and the Genesis of Groups’, Theory and Society, 14(6).
Bourdieu, Pierre and L. Wacquant (2002). An Invitation to Reflexsive Sociology, trans. L. Wacquant, Cambridge: polity. [Originally Published as Reponses, Pour une Anthropplogie Reflexsive, Paris: Seuil].
Martin, John Levi (2003). ‘What is Field Theory?’, American Journal of Sociology, Vol. 109, No. 1.
Sobel, Michale (1981). Lifestyle and Social Structure: Concepts, Definitions, Analyses, New York: Academic Press.
Swartz, David (1997). Culture and Power: The Sociology of Pierre Bourdieu, Chicago: The University of Chicago Press.