بررسی رابطۀ جهت گیری ارزشی مُـدرن با هویت دینی و مقایسه جنسیتی آن ( مورد مطالعه: دانش آموزان متوسطه شهر مرودشت )

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه یاسوج

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه یاسوج

چکیده

 در سالهای اخیر چگونگی رابطه و نسبت مدرنیته و دین از مهمترین بحث­ها  و چالش­های فکری و سیاستگذاری اندیشمندان و مدیران جامعه ایرانی بوده است. اما بیشتر این بحث­ها در سطح تحلیل­های نظری بوده و به صورت تجربی این رابطه کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر، با روش پیمایشی و بر اساس نظریه­های بک فورد و گیدنز، به بررسیِ رابطۀ جهت­گیری ارزشی مدرن با هویت دینی دانش­آموزان متوسطه شهر مرودشت، به تفکیک جنس، پرداخته است. روش نمونه­گیری، روش نمونه‌گیریِ خوشه‌ای چند مرحله‌ای بوده است. بر اساس نتایج تحقیق میانگین نمرۀ جهت گیری ارزشی مدرن و هویت دینی دختران در هر سه بعدعاطفی، اعتقادی و عملی بالاتر از  میانگین نمرۀ پسران و معنی­دار بوده است. همبستگی جهت­گیری ارزشی مدرن با ابعاد اعتقادی و احساسی هویت دینی منفی و معنی­دار بوده؛ اما همبستگی آن با بعد عملی و کلی هویت دینی معنی­دار نبوده است. تفاوت جنسیتی هویت دینی پس از کنترل تأثیر متغیر جهت گیری ارزشی مدرن نیز معنی داربوده است. در کل بر اساس نتایج تحقیق به نظر می­رسد، بر خلاف مفروضات رایج نظریه دنیوی شدن، رابطۀ بین جهت­گیری ارزشی مدرن و هویت دینی، حداقل در بین پاسخگویان این تحقیق، نوعی رابطۀ تقابلی نبوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the Relationship Between Modern Value Orientation and Religious Identity and Its Gender Comparison (A Case Study of High School Students of Marvdasht Town)

نویسندگان [English]

  • arman heidari 1
  • abbas ramezani 2
چکیده [English]

In Iran society, one of the most political and scientific discussions, challenges and worries of policymakers, managers and social scientists related to the  mutual relation between modern Orientation (modernity) and Islamic values. But, almost all of these discussions are done on the theoretical and analytical level and the empirical relationship between modernity and religion has less studied. Giving above conditions, the present study with aid of survey method and on the base of Bekford and Giddens,s theories  has investigated the effect of modern value orientation on the religious identity of girl and boy students of high school in Marvdasht town. The sampling method was multistage clustered sampling one. The results of the research showed that the girls have been more faithful than the boys to religion in all the three aspects of religious identity (emotional, ideological and functional). Also, the average of the modern valuing orientation grades is higher in the girls than sons. On the base of the results of the research it could be said that the relationship between modern value orientation and religious identity, at least in searched population, is not an opposite one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "modern value orientation"
  • " religious identity"
  • " high school students"
  • " Marvdasht"
  • " gender"
- آزادارمکی، تقی و مریم زارع(1387)؛ (( دانشگاه، مدرنیته و دینداری))، دوفصلنامه پژوهشنامه علوم انسانی واجتماعی، ویژه­نامه پژوهش­های اجتماعی، بهار و تابستان.
- توسلی، غلامعباس (1372)؛ (( ملیت؛ مذهب وآینده تمدن ایرانی))، ماهنامه ایران فردا،ش 6،فروردین و اردیبهشت.
- رودگر، نرگس (1388)؛ فمینیسم، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
- سراج­زاده، حسین (1383)؛ چالشهای دین و مدرنیته (مباحثی جامعه شناختی در دینداری و سکولارشدن)، تهران: طرح نو.
- شمس نجف­آبادی، فاطمه (1376)؛ مدرنیته، حوزه و دانشگاه، رساله دکتری جامعه شناسی، هند: دانشگاه دهلی
- طشت­زر، فریبا و حسین حیدری و جواد روحانی (1391)؛ (( دین و مدرنیته از نگاه گیدنز))، دو فصلنامه پژوهشنامه ادیان، س 6، ش11، صص91-116.
- کاستلز، مانوئل (1383)؛ عصر اطلاعات (قدرت هویت)، ترجمه حسن چاووشیان، تهران: طرح نو.
- گیدنز، آنتونی (1377)؛ پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
-گیدنز، آنتونی (1378)؛  تجدد و تشخص (جامعه و هویت شخصی در عصر جدید)، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
- گیدنز، آنتونی (1379)؛ جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- گیدنز، آنتونی (1384)؛ چشم­اندازهای جهانی، ترجمه محمدرضا جلائی­پور،تهران: انتشارات طرح نو.
- گیدنز، آنتونی (1388)؛ مدرنیت، زمان، فضا، ترجمه حامد حاجی­حیدری، تهران: نشر اختران.
-لیدمان، اریک (1387)؛ در سایه آینده: تاریخ اندیشه مدرنیته، ترجمه سعید مقدم، تهران: نشر اختران.
- موریس، برایان (1383)؛ مطالعات مردم شناختی دین، ترجمه سید شرف­الدین و محمد فولادی، قم: زلال کوثر.
- موسوی، مرضیه­سادات و فاطمه­سادات علمدار (1388)؛(( بررسی رابطه نوگرایی و دینداری)): (مطالعه در بین دختران منتخب از مناطق 1و6و19)، فصلنامه زن و مطالعات خانواده، س1، ش 4، صص 159-188.
- مهدی­زاده، شراره (1381)؛ تلویزیون و نوگرایی، رساله دکتری جامعه شناسی، استاد راهنما: باقر ساروخانی، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
- نصر، سید حسین (1384)؛ جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران: طرح نو.
- وودهید، لیندا(1382)؛ فمینیسم و جامعه­شناسی دین، ترجمه محسن غلامی­آبیز، ماهنامه سیاسی، افتصادی، اجتماعی و فرهنگی آفتاب، س 4، ش 31، صص 48-52.
- هودشتیان، عطا (1381)؛ مدرنیته، جهانی شدن و ایران، تهران: انتشارات چاپخش.
یزدانی، عباس(1389). " رابطۀ بین دین و مدرنیته، تعارض یا سازگاری؟"ف الهیات تطبیقی، سال اول، شماره سوم، پاییز، ص 103- 120.
Beckford, J. A(2003). Social Theory & Religion. United Kingdom: Cambridge University.-
Berger, P.I. (1969).'' The Social Reality of Religion''. London: Faber and Faber.-
Chaves, M. A(1991).''Securalization in the Twentieth-century United States'', PhD dissertation, USA: Harvard University.-
 -Giddens, Anthony(2002). ''Living in a Post-Traditional Society''. In: U. Beck & A. Giddens and Scott Lash, Reflexive Modernization: Politics, Tradition and Aesthetics in the Modern Social Order. UK: Polity Press, fifth print.
-Furlong, Andy & cartml,Fred (1997). Sociology and Social Change, Individualization and Risk in Late Modernity. USA: Open University.
 
-Inkeles, Alex and H.Smith, david (1974) Becoming Modern: Individual change in six developing countries,Cambridge, Harvard Universsity press.
.
Hadden, N (1987). ''Toward Desacralizing Secularization Theory", Social Forces, 653,pp. 587-611.-
-Lambert, Y (1985). Religion, Futuribles,277,pp. 129-159.
-Lowenthal, Miriam Kate; Andrew K Macleod and Marco Cinnirella(2001). "Are women more Religion than men? Gender Differences in Religions Activity among Different in the UK'', Personality and Individul Differences, 32, pp. 133-139
Luhman, N (1985).''Society, Meaning, Religion- based on Self reference'', Sociological Analysis, 46, pp.15-20.
Marshall, Gordon (1998).  A Dictionary of Sociology. Oxford: Oxford University.-
Morika, K (1975). Religion in Changing Japanese Society. Japan: Tokyo University press.