تحلیلی بر نقش «کژتابی‌های مالی ـ اداری سازمان‌یافته» در «دیوان‌سالاری» و «توسعه پایدار»

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نظام دیوان‌سالاری دارای جایگاهی رفیع، تعیین‌کننده، و تأثیراتی شگرف در فرایند توسعۀ پایدار کشورهای در حال ‌توسعه است. این نقش، به‌ویژه، در آن گروه از کشورهایی پررنگ‌تر می‌شود که دارای دیوان‌سالاری تاریخی‌اند و اقتصاد آن‌ها اساساً متکی بر درآمد سرشار از فروش یک محصول (نظیر نفت) است. رشوه، اختلاس، ویژه‌خواری، و انواع گوناگون فساد سازمان‌یافته و نهادینه‌شده در نظام اداری این قبیل کشورها اگر مهار، تعدیل، و ریشه‌کن نشود، به مرور زمان به نوعی فرهنگ در سازمان اداری کشور تبدیل می‌شود و امکان هرگونه تحول بنیادین در آن و توسعۀ اداری را منتفی می‌کند. در پی آن، به‌صورت عاملی بازدارنده در توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و فرهنگی درمی‌آید و مانع دست‌یابی کشورها به توسعه‌ای پایدار و همه‌جانبه می‌شود. دور باطل و شیطانی «کژتابی‌های مالی سازمان‌یافته و ماندگار» در تاروپود نظام دیوان‌سالاری کشور و پدیدۀ «توسعه‌نیافتگی» و تأثیرات متقابل این دو در یک‌دیگر، این‌گونه جوامع را به اردوگاه کشورهای همواره عقب‌مانده سوق می‌دهد. بدیهی است این قبیل کشورها با برخورداری از عزم و اراده‌ای ملی می‌توانند با تدوین و اجرای برنامه‌ها و راه‌کارهای مهار، تعدیل، و درنهایت ریشه‌کن‌کردن این نوع فسادها این چرخة باطل را در هم بشکنند و زمینه و بستری مناسب را برای تبدیل‌شدن به کشوری توسعه‌یافته فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An analysis of the role of organized financial -official distorts in bureaucracy and sustainable development

نویسنده [English]

  • hamid tonkaboni
Associate professor of the research center of social studies, Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

Bureaucratic system has a high and decisive place in the financial–official processes of developing countries, and has dramatic effects on the process of sustainable development. The role is bolded in those developing countries that have had historical bureaucratic system and their economy is mainly based on the immense income of single-product selling (such as oil selling). If bribery, embezzlement, and other various forms of organized and institutionalized corruptions in the administrative system of such countries not be controlled, decreased and eradicated, it turns gradually to a kind of culture in the country official system, and rules out the possibility of any fundamental change in its administrative development. And subsequently, as a deterrent to the economic, social, political and cultural developments, makes achieving sustainable and comprehensive development impossible. The vicious and evil circle of persistent and organized official distorts, and phenomenon of ‘underdevelopment’, and their mutual affections on each other, leads those countries to always backward countries camp. Obviously, having a national will and determine decision, such countries through developing and implementing programs and strategies of control, mitigation and ultimately extirpation of this type of corruption, can break this vicious cycle, and provide appropriate grounds to become a developed country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bureaucratic system
  • organized financial official distorts
  • organized corruption
  • subcultures of crime
  • sustainable development
  • historical bureaucratic
آپتون، جوزف ام. (1359). نگرشی بر تاریخ ایران نوین، ترجمة یعقوب آژند، تهران: نیلوفر.
آدمیت، فریدون (1362). امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی.
آلن بیل، جیمز (1387). سیاست در ایران: گروهی، طبقات و نوسازی، ترجمة علی مرشدی‌زاد، تهران: اختران.
ترکمان، محمد (1376). «دارایی رضاشاه»، کتاب هفتم، تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران.
تنکابنی، حمید (1383). درآمدی بر دیوان‌سالاری در ایران، تهران: علمی ـ فرهنگی.
توماس، هنری (1362). بزرگان فلسفه، ترجمة فریدون بدره‌ای، تهران: علمی ـ فرهنگی.
خواجه نظام‌الملک (1377). سیاست‌نامه (سیرالملوک)، به کوشش جعفر شعار، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
طباطبایی، محیط (بی‌تا). مجموعه آثار میرزا ملکم خان، تهران: علمی.
فوران، جان (1388). مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران (از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی)، ترجمۀ احمد تدین، تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
گیدنز، آنتونی (1383). جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
ملکم، سرجان (1380). تاریخ کامل ایران، ترجمة میرزا اسماعیل حیرت، تصحیح قمی‌نژاد، به کوشش علی‌اصغر عبدالهی، تهران: افسون.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1391). ایرانیان: دوران باستان تا دورة معاصر، ترجمة حسین شهیدی، تهران: نشر مرکز.
Alatas, Syed Hussein (1990). Corruption: Its Nature, Cause and Function, Aldershot and Brookfield: Avebury.
Amnuldsen, Inge (2000). Corruption: Definition and Concept, Chr. Michelsen Institute: Development Studies and Human Rights.
Anti Corruption Online (2003). ‘Professional and Business Women Against Corruption’, October 20th.
Azfar, Omar, Young Lee, and Anand Swamy (2000). ‘The Causes and Consequences of Corruption’, Annals of the American Academy of Political and Social Science, 573.
Bhargava, V. K. and E. Bolorgation (2001). ‘Making National Anti Corruption Policies and Programs Move Effective: An Analytical Framework’, June 18, <www.fac.nus.edu.sg/ppp/docs[19April2004]>.
Cloward, R. and L. Ohlin (1960). Delinquency and Opportunity, New York: The Free Press.
Davis, Nanette and Clarice Stasz (1990). Social Control of Deviance: A Critical Perspective, New York: MG Graw Hill.
Durkheim, Emile (1951). Suicide: A Study in Sociology, New York: The Free Press.
Gould, D. J. (1991). ‘Administration Corruption: Incidence, Causes, and Remedial Strategies’, in Handbook of Comparative and Development Public Administration, Farazmand (ed.), New York: Marcel Decker, Inc.
Houghton, J. and S. Burgess (2004). ‘How Information Technology, Governance Control and Assurance Skills Enhance Electronic Records Management Programs’, August 17,.
Klitaard, R. (1991). ‘Adjusting to Reality: Beyond State versus Market’, in Economic Development International Center for Economic Growth, San Francisco: CA.
Mauro, P. (1995). ‘Corruption and Growth’, Quarterly Journal of Economics, LX(3).
Mauro, P. (1997). ‘Why Wavy? About Corruption’, Economic Issue, Vol. 6.
Merton, Robert (1968). Social Theory and Social Structure, New York: The Free Press.
Mohabbat Khan, Mohammad (2004). ‘Political and Administratiive Corruption: Concepts Comparative Experiences and Bangladesh Case’, August [online],.
Noonan, J. T. (1984). Bribes: The Intellectual History of a Moral Idea, Berkeley, CA: University of California Press.
Porter, M. and V. Millar (1995). ‘How Information Gives Goue Competitive Advantage’, Harvard Business Review, July-August.
Rose Acherman, Susan (1999). Corruption and Government: Causes Consequences and Reform, Cambridge: Cambridge University Press.
Rublin, S. J. (1982). ‘International Aspects of the Control of Illicit Payment’, Syracuse Journal of International Law and Government, Vol. 9.
Runcima, W. G. (1964). Relative Deprivation and Social Justice: A Study of Attitudes to Social Inequality in Twentieth Century England, Berkley: University of California Press.
Schroth, P. W. et al. (2001). ‘Transparency and Information Technology’, December 14, <www.rh-ed-stodder/Be/Tranpit-aabd.d.c [14 April 2004]>.
Stapenhurst, F. and P. Langseth (1997). ‘The Role of the Public Administration in Fighting Corruption’, International Journal of Public Sector Management, Vol. 14, No. 5.
Strausman, Jeffiry D. and M. Zhame (2001). ‘Chinese Administrative Reforms in International Perspective’, International Journal of Public Sector Management, Vol. 14, No. 5.
Treisman, Danial (2000). ‘The Case of Corruption: A Cross National Study’, Journal of Public Economic, Vol. 76.
Wade, R. (1982). ‘The System of Administrative and Political Corruption: Canal Irrigation in South India’, Journal of Development Studies, Vol. 18.
Yoong, Siew Wah (1973). ‘Some Aspects of Corruption’, National Youth Leadership Training Institute Journal, January.