مدرنیته، شهر و مصرف (بررسی پدیدار مصرف در زیست جهان‌ شهروندان تهرانی)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

2 گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در مقاله حاضر در پی بررسی جایگاه مصرف در زیست جهان شهروندان تهرانی هسنیم. در این مسیر بر جایگاه مصرف در منظومه تجارب زیسته شهروندان و نقش آن در شکل دادن به فضاهای شهری تهران و هویت­های سیال موجود در این کلانشهر تمرکز نموده و تاثیر مصرف در برساخت هویت شهر و شهروندان را مورد بررسی قرار داده­ایم. این تحقیق با استفاده از روش نظریه مبنایی و از خلال مشاهده میدانی مشارکتی و مستقیم و همچنین مصاحبه با 31 نفر از شهروندان تهرانی انجام شده و در نهایت یافته­های بررسی در قالب هشت مقوله اصلی و تعدادی مقوله فرعی سازمان یافته­اند. پل زدن میان سطوح تحلیلی به جای باقی ماندن در سطح خرد یا کلان و همچنین اتخاذ رویکردی چند وجهی برای بررسی وجوه پارادوکسیکال مصرف، از جمله ویزگی­های تحقیق و شیوه بررسی حاضر هستند. تکثر تقلیل ناپذیر نیروهای موثر بر مصرف و هویتهای چند پاره و فضاهای شهری مرتبط، نشانه­ای شدن مصرف و استقلال نسبی پرکتیس­های مصرفی از عمل مصرف و همینطور وجود رابطه دیالکتیکی  میان مصرف و چارچوب­های محدود کننده و جهت دهنده به رفتارها و ذهنیت­های مصرفی و همزمانی تثبیت و فراگذشتن از این چارچوب­ها در قالب دیالکتیک مصرف از یافته­های تحقیق حاضر هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modernity, city and consumption(studying consumption in the life world of Tehranian citizens)

نویسندگان [English]

  • Muhammad Saeed Zokaei 1
  • Mahdi Omidi 2
1 professor of Cultural Studies, Social Sciences Faculty, University of Allameh Tabatabaei
2 department of sociology,faculty of social sciences, Allameh Tabataba'i University,
چکیده [English]

In this article we have studied the place of consumption in the life world of the citizens of Tehran. Consequently  we concentrate on the place of consumption in the cluster of the living expierences of the citizens and its role on shping of Tehran urban spaces and the liquid identities of this metropolis and analyze the effect of consumption on the constructing  of the identity of the city and its citizens. This researh has been done using grounded theory and participant and immediate observation and also interview with 31 Tehranian citizens. The consequencies have been organized under 8 primary and some secondary codes. Bridging between analytical levels instead of remaining on micro or macro  levels of analysis and also adopting  multidimensional approach for surveying paradoxical dimensions of consumption, which is itself an upshot of the paradoxical condition of the historical context of doing consuming practices, are of the traits of this inquiry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • consuming city
  • conspicuous consumption
  • life world
  • field
  • dialectics of consumption
  • symbolic consumption
-          ادگار، اندرو و  پیتر سج­ویک (1387)، مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
-          اسمیت، دنیس(1392، برآمدن جامعه شناسی تاریخی، سید هاشم آقاجری. مروارید
-          آدورنو، تئودور و ماکس هورکهایمر(1384)، دیالکتیک روشنگری. مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: گام نو
-          باکاک، رابرت(1381)، مصرف، خسرو صبری، تهران: شیرازه
-          باندز, مایکل(1390). نظریه اجتماعی شهری: شهر, خود و جامعه. رحمت الله صدیق سروستانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
-          باومن، زیگمونت(1393). اشارتهای پست مدرنیته. ققنوس
-          برمن, مارشال(1389). تجربه مدرنیته. مراد فرهادپور. تهران: طرح نو
-          بودریار, ژان(1389). جامعه مصرفی. پیروز ایزدی. تهران: ثالث
-          بودریار، ژان(1390). جامعه مصرفی: اسطوره­ها و ساختارها. پیروز ایزدی. ثالث
-          بودریار، ژآن(1393). نظام اشیا. پیروز ایزدی. ثالث
-          بوردیو، پیر(1390). تمایز: نقد اجتماعی قضاوت­های ذوقی. حسن چاوشیان. شیرازه
-          تانکیس, فرن(1388). فضا, شهر و نظریه اجتماعی. حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
-          حمیدی، نفیسه و مهدی فرجی(1386). سبک زندگی و پوشش زنان در تهران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. سال اول شماره 1
-          ذکایی, محمد سعید و مریم امن پور(1392). درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن در ایران. تهران: تیسا
-          ذکایی، محمد سعید(1381). گذار به بزرگسالی و جوانی رو به تغییر. مجله جامعه شناس ایران. شماره 15
-          ذکایی، محمد سعید(1386). جوانان، بدن و فرهنگ تناسب. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. سال اول. شماره 1
-          رزاقی، ابراهیم(1374). الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی. چاپخش
-          ساوج, مایک و آلن وارد(1380). جامعه شناسی شهری. تهران: سمت
-          سعیدی ، علی اصغر (1382) . جامعه مصرفی جوانان . فصلنامه مطالعات جوانان . سال اول : شماره 5
-          سوندرز, پیتر(1392). نظریه اجتماعی و مساله شهری. محمود شارع پور. تهران: تیسا
-          شارع پور, محمود(1389). جامعه شناسی شهری. تهران: سمت
-          شهابی، محمود و همکاران(1387). تعلق به خرده فرهنگ جوانان در شهر تهران. فصلنامه مطالعات جوانان. شماره 13
-          شهابی، محمود(1382). جهانی شدن جوانی: خرده فرهنگ­های جوانان در عصر جهانی شدن. فصلنامه مطالعات جوانان. سال اول شماره 5
-          علینقیان، شیوا و دیگران(1392). نظریه پردازی مبنایی دلالتهای فرهنگی تنوع پوشش­های زنانه در شهر تهران. مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره هفتم. شماره 4
-          فاضلی, محمد(1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق
-          فاضلی, نعمت الله(1392). فرهنگ و شهر. تهران: تیسا
-          فرهادپور، مراد(1389). عقل افسرده: تاملاتی درباره عقل مدرن. تهران: طرح نو
-          فکوهی, ناصر(1383). انسان شناسی شهری. تهران: نشر نی
-          فلیک، اووه(1390). درآمدی بر تحقیق کیفی. هادی جلیلی. نی
-          فیالکوف, یانکل(1383). جامعه شناسی شهر. عبدالحسین نیک گهر. تهران: نشر آگاه
-          کاظمی، عباس(1392). پرسه زنی و زندگی روزمره ایرانی. فرهنگ جاوید
-          کاظمی، عباس(1395). امر روزمره در جامعه پساانقلابی. فرهنگ جاوید
-          گیدنز, آنتونی(1377). پیامدهای مدرنیته. محسن ثلاثی. تهران: نشر مرکز
-          گیدنز, آنتونی(1378). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ناصر موفقیان. تهران: نشر نی
-          گیدنز, آنتونی(1384الف). راه سوم. منوچهر صبوری. تهران: شیرازه
-          گیدنز، آنتونی (1386). جامعه­شناسی، تهران: نشر نی.
-           گیدنز .آنتونی (1384.ب). چشم اندازهای جهانی ، محمد رضا جلائی پور ، تهران : طرح نو.
-          لوبروتون، داوید(1392). جامعه شناسی بدن. ناصر فکوهی. تهران: ثالث
-          محمد پور، احمد و مریم بهمنی(1389). زنان، پاساژ و مصرف نشانه­ها. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان. سال  دوازدهم شماره 47
-          میلر، پیتر(1388). سوژه، استیلا و قدرت. نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی
-         وبلن, تورستاین(1383). نظریه طبقه مرفه. فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی
Baudrillerd, Jean(1983). Simulations. Semiotext Inc, Columbia university
Bauman, Zygmont(2000). Liquid modernity. Polity press
Durrschmidt, Jorg(2000).Every day lives in the global city. London and New York: Routledge
Patton , M , Q . Qualitative evaluation and research methods . Lindon : Sage .2002 _
Rojek, Chris(2004). The consumerist syndrome in contemporary society: an interview with Zygmunt Bauman. In: Journal of consumer culture. Vol 4:31
Swartz, David(1997). Culture and power: The sociology of Pierre Bourdieu. The university of Chicago Press
Weininger , E , B  . Pierre Bourdieu in Social Class and Symbolic Violance . in : wright,e,o (edr) : Approaches to Class Analysis . Cambridge University Press , 2005