فراتحلیل مطالعات دینداری و هویت ملی در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 دانشجوی دکترای مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه کاشان

3 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه پیام نور تهران جنوب

چکیده

گستردگی و پراکندگی مطالعات با موضوع دین­داری و هویت ملی، ضرورت استفاده از روش فراتحلیل را مضاعف می­نماید. از این رو هدف این مقاله تحلیل و ترکیب نتایج پژوهش­های انجام شده در رابطه با دینداری و هویت ملی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مقالات علمی و پژوهشی انجام شده در ایران در زمینه بررسی رابطه بین دینداری و هویت ملی از سال 1385 تا پایان سال 1395 تشکیل داده است. در کل تعداد 24 پژوهش یافت شد که جهت نمونه­گیری، 10 پژوهش که شرایط و ملاک­های انتخاب را داشتند به عنوان انتخاب نهایی برگزیده شدند. ابتدا عدم سوگیری انتشار و ناهمگنی اندازه اثر مورد تأیید قرار گرفت. سپس حساسیت اندازه اثر و ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل­گری جامعه آماری با به کارگیری نرم­افزار CMA مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها حکایت از ضریب تأثیر 483/. دینداری بر هویت ملی دارد. همچنین با در نظر گرفتن متغیر تعدیل­گر جامعه آماری، این ضریب برای دانش­آموزان (نوجوانان) 497/. و برای جوانان 462/. ارزیابی شد. در کل نتایج نشان می­دهد که دینداری به عنوان متغیر مستقل بر هویت ملی به عنوان متغیر وابسته تأثیر متوسطی دارد؛ هرچند این میزان بین نوجوانان بیشتر از جوانان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Meta-analysis of Religious Studies and National Identity in Iran

نویسندگان [English]

  • Asadollah Babaiefard 1
  • hassan piri 2
  • Mohamad Solaymannezhad 2
  • Mohamad Menati 3
1 Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Humanities, Kashan University, Kashan, Iran
2 PhD student of Social Issues, Kashan University
3 Master of Educational Management, Tehran South Payame Noor University.
چکیده [English]

Extent and dissemination of studies on religion and national identity doubles the need for a meta-analysis approach. Therefore the purpose of this article is  analyze and combine the results of researches on religiosity and national identity. The statistical population of this research is composed of all scientific and research articles in Iran in relation to the relationship between religiosity and national identity from 2006 till the end of 2016. total of 24 studies were found, which 10 were selected as the final selection for sampling. Initially, the diffusion bias and the heterogeneity of the effect size were confirmed. Then, sensitivity of effect size and effect size coefficient and moderating role of statistical population were investigated using CMA software.Findings show that the coefficient of influence of religiosity on national identity is 0.483. Also considering the moderating variable of the statistical population, this coefficient for students (adolescent) was  0.497 And for youth 0.462  evaluated. Overall, the results show that religiosity as an independent variable has a moderate effect on national identity as a dependent variable, although this rate is higher among adolescents than in youth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religion
  • National Identity
  • Statistical Community
  • Effect Size
  • Meta-analysis
  1. احمدی، حمید (1382)، هویت ملی ایران در گستره تاریخ، فصلنامه مطالعات ملی، سال چهارم، شماره یک.
  2. آقاپور، اسلام (1391)، بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با هویت ملی جوانان نظامی (مطالعه موردی: شهرک شهید محلاتی تهران)، فصلنامه مطالعات ملی، سال سیزدهم.
  3. الیاده، میرچا (1375)، دینپژوهی، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، جلد اول، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  4. برگر، پیتر ؛ لاکمن، تامس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز محمدی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول. 
  5. پاشا، ابراهیم؛ فلاح­زاده،محمدهادی (1391)، بررسی هویت دینی و ملی نوجوانان و جوانان شهر تهران با تأکید بر گروه مرجع، فصلنامه مطالعات ملی، سال سیزدهم، شماره 4.
  6. تاجیک، محمدرضا (1384)، جهانی شدن و هویت، مجموعه مقالات جهانی شدن و هویت، دانشگاه تهران، صص 38-25.
  7. جعفری، احمد؛ یزدانی، مرجان؛ قبادی، مجید (1393)، بررسی عوامل مرتبط با هویت ملی دانش­اموزان متوسطه شهر کرج، فصلنامه مطالعات ملی، سال پانزدهم، شماره 2.
  8. جی دان، رابرت (1385)، نقد اجتماعی پست ‌مدرنیته: بحران‌های هویت، ترجمه صالح نجفی، تهران، نشر شیرازه.
  9. حقیقتیان، منصور؛ غضنفری، احمد؛ تکه اکبرآبادی، پروانه  (1390)، هویتملیوبرخیعواملمؤثربرآن دربیندانشآموزانمقطعمتوسطهاصفهان، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، شماره41 ، 71-82.
  10. حیدری، شقایق (1396). سنجش هویت جمعی ایرانیان با تاکید بر مولفه دینداری، فصلنامه مطالعات ملی، سال هجدهم، شماره 2،23-3.
  11. دورکیم، امیل (1393)، صوربنیانیحیاتدینی، ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر مرکز.
  12. رجایی، فرهنگ(1386)،مشکله هویت ایرانیان امروز، تهران: نشر نی.
  13. رزازی فر، افسر. (1379)، الگوی جامعه شناختی هویت ملی در ایران (با تأکید بر رابطه میان هویت ملی و ابعاد آن)، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 5.
  14. زاکرمن، فیل (1384)، درآمدی بر جامعه شناسی دین، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران، لوح فکر.
  15. زاهد، سعید (1384)، هویت ملی ایرانیان، راهبرد یاس، سال اول، شماره 4. صص 138-129.
  16. سراج زاده، سیدحسین(1384)، چالشهایدینومدرنیته (مباحثی جامعه شناختی در دینداری و سکولار شدن تهران، طرح نو.
  17. سیاهپوش، امیر (1387)، فراتحلیل مطالعات سرمایه اجتماعی در ایران، فصلنامه راهبرد فرهنگ، شماره سوم، پاییز.
  18. شجاعی زند، علیرضا (1384)،مدلیبرایسنجشدینداریدرایران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره ششم، شماره 1، 66-34.
  19. شمشیری، بابک (1387)، درآمدیبرهویتملی، شیراز، انتشارات نوید شیراز، 69-55.
  20. صدیقی اورعی، جمیل (1384)، امنیتاجتماعیدرشهرسنندج، پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  21. طالبان، محمدرضا (1380)، تعهد مذهبی و تعلق سیاسی، نامه پژوهش، سال پنجم، شماره 21-20.
  22. غفاری­نسب، اسفندیار؛ مساوات، سیدابراهیم؛ قاسمی­نژاد، محمدعلی؛ علایی، احمد (1395)، بررسی جامعه­شناختی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر هویت ملی (مطالعه موردی: شهروندان 15 سال به بالای شهر اقلید)، فصلنامۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی- فرهنگی، دورۀ چهارم، شمارۀ 4.
  23. قادرزاده، امید (1393)، آموزشوپرورشوهویتدینیوملی (مطالعة پیمایشی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بانه)، فصلنامه مطالعات ملی، سال پانزدهم، شماره 59.
  24. قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش (1393)، مطالعه پیمایشی عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 66.
  25. قره باغی، علی اصغر (1380)، تبارشناسی پست مدرنیسم، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی.
  26. کاستلز، مانوئل (1380)، جامعه شبکه‏ای و عصر اطلاعات، جلد اول، ترجمه: احد عقیلیان و افشین خاکباز، چاپ دوم، انتشارات طرح نو.
  27. کلانتری، عبدالحسین؛ عزیزی، جلیل و زاهدانی، سعید (1388)، هویتدینیوجوانان (نمونه آماری جوانان شهر شیراز)، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات فرهنگی ایران، دوره ی دوم، شماره دوم.
  28. گل‌محمدی، احمد ( 1386)، جهانی‌شدن، فرهنگ و هویت، نشر نی.
  29. گنجی، محمد و هلالی ستوده، مینا (1390) رابطةگونه­هایدینداریوسرمایةاجتماعی (رویکردی نظری و تجربی در بین مردم شهرستان کاشان)، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شماره پیاپی 42.
  30. گیدنز، آنتونی (1378)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، نشر نی.
  31. مافی، روح انگیز (1375)، هویت دینی، پایان نامه دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا، تهران.
  32. مقیمی، اعظم؛ امینی، مجید (1391)، بررسی نگرش جوانان یزدی نسبت به مؤلفه­های هویت ملی و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه جامعه­شناسی مطالعات جوانان، سال سوم، شماره 6.
  33. موحد، مجید؛ حیدری، آرمان؛ بهجتی­اصل، سیدفخرالدین (1393)، بررسی رابطۀ هویت قومی و ملی با تأکید بر نقش دینداری: نمونه موردی دانش­اموزان متوسطه شهر یاسوج، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیست و پنجم، شماره 2.
  34. موحد، مجید؛ صالحی، رزگار (1392)، دینداری و نگرش نسبت به هویت ملی در میان نوجوانان شهر­های بانه و قروه، فصلنامه مطالعات جامعه­شناختی جوانان، سال چهارم، شماره 12.
  35. موحد، مجید؛ کاووسی، فرزانه (1390)، عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان شهر اهواز (مطالعه موردی: دانش­اموزان شهر اهواز)، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوازدهم، شماره2.
  36. نیازی، محسن و کارکنان نصرآبادی، محمد (1390)، بررسیرابطهبینمیزاندینداریوسبکزندگیشهروندان مطالعهموردیشهروندانشهرستانکاشاندرسال 1390،فصلنامه برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره16
  37. هاشمیان فر، سیدعلی؛ دهقانی، حمید و اکبرزاده، فاطمه (1392) تأثیر دین داری و رسانه های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی دانشجویان،پژوهشهایراهبردیامنیتونظماجتماعی، سال دوم، شماره اول، 72-53
  38. همیلتون، ملکلم (1377)، جامعهشناسیدین، محسن ثلاثی، تهران: تبیان.
    1. Ivekovic, Ivan. (2002). Nationalism and the political Use and Abuse ofReligion: The Politicization of Orthodoxy, Catholicism and Islam in Yugoslav Successor State. Social Compass 2002, 49(4): 523-536.
    2. Jenkins, Richard.(2004). Social Identity, 2nd edition London and New York: Routledge.
    3. Spieberger, Stefan; Ungersböck, Marliese(2005); "national identity", Internationale Betriebswirtschaft, international identity seminar
    4. Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup relations. Annual Review of Psychology, 33, 1e39.