علوم اجتماعی و مسئله مفروضات پشت صحنه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

از آن جایی که رابطه علم و ایدئولوژی یکی از پیچیده‌ ترین روابط فرهنگی است، برای رسیدن به این بینش در فهم پدیدارها، نیازمند فهم دقیق تری از این رابطه هستیم. برای گذر از «دوگانه‌ها» نیازمند طرح مسئله «مفروضات پشت صحنه» در نگاه الکساندر هستیم. مفروض به مثابه یک مفهوم خنثی نیست بل دارای لایه های هرمنوتیکی است. به انحاء گوناگون بینش جامعه شناختی محقق را گرفتار می کند. بسیاری تو-در-تو-بودن مفاهیم در بستر تاریخی را بسیار ساده انگارانه مفهومینه می کنند و چنین می پندارند که با کاربردی کردن مفاهیم در بستری دیگر مشکل مفروضات پشت صحنه مرتفع خواهد شد. تاریخیت به مثابه یک امر بسیط قابل فهم نیست. تاریخیت ذیل عالمیت قابل فهم است. این عالمیت تاریخی شده جزیی از آن دغدغه ای است که به آن مفروضات پشت صحنه اطلاق می شود. برخی ممکن است این اشکال را وارد کنند که الکساندر در چنین سیاقی این مفهوم را بکار نبرده است. پاسخ این است که مفروض بودن مفروضات خود مسئله ای متا-تئورتیک است و الکساندر خود نیز از این مسئله غفلت کرده است و منطق را به مثابه امری جهانشمول مفهومینه کرده است که خود ذیل منطق ارسطویی قابل درک است و نباید آن خبط را دوباره تکرار کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social Sciences and the Question of "Background Assumptions

نویسنده [English]

  • seyedjavad miri
Associate Professor of Sociology, Institute of Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

In this article, the author has focused upon the question on “Background Assumption” in the context of social sciences. The author is of the opinion that this problematique has been deeply neglected in social sciences and humanities but it is high time to trickle this question. In other words, it is argued that the relation between science and ideology is one of the most complicated cultural relation in the broadest sense of the term “cultural” – and in order to the fathom the problematique in a deeper sense, we need to recast the question of relationship in a different fashion. Of course, it is argued that we need to transcend the dichotomies in a way that it would not hurt our sociological imagination and for this reason, the logic of Geffrey C. Alexander is of great importance and we have tried to conceptualize the problematique in an Alexander fashion. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • social science
  • background assumption
  • Ideology
  • value system
  • Multiculturalism
میری، سید جواد. روایت های موازی در علوم انسانی. انتشارات جامعه شناسان 1394.
 
Alexander, Jeffrey C. Theoretical logic in sociology.Vol.1, Positivism, presuppositions and current controversies (London: Rutledge and Kegan Paul, 1982)
Durkheim, Emile, translated by Joseph Swain. The Elementary Forms of the religious life. London: George Allen &Unwin, 1912..
Freud, Sigmund. The future of an illusion; translated by W.D. Robson-Scott. 2nd. ed. / revised and newly edited by James Strachey, (London: Hogarth Press, 1962)
Gay, Peter, editor, The Freud Reader . New York: W.W. Norton & Co. 1995.
Graham, R. Loren. "The Socio-Political Roots of Boris Hessen: Soviet Marxism and the History of Science" Social Studies of ScienceVol. 15, No. 4 (Nov., 1985), pp. 705-722.
 
Jaspers, Karl. Socrates, Buddha, Confucius, Jesus: The Paradigmatic Individuals, (NY: A Harvest Book, 1962)
Maslow, A. H. Toward a Psychology of Being, (NY: John Wiley & Sons, 1999)
Neurath, O. Foundations of the Social Sciences.University of Chicago Press, 1944.
Tiryakian, Edward A. Sociologism and Existentialism, (New Jersey: Englewood Cliffs, 1962)