گونه‌شناسی الگوهای مصرف فرهنگی در میان نسل جوان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش گروه جوانان و مناسبات نسلی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

2 دانشیار گروه جوانان و مناسبات نسلی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

3 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کاشان

چکیده

در تحلیل‌های جامعه‌شناسی، فعالیت‌های مصرفی، منشاء مدرن ساختار هویتی و مرجع شکل‌دهی به ارزش‌ها و نگرش‌ها به شمار می‌روند. بر این اساس مفهوم "مصرف فرهنگی"، ابزاری توانمند برای تحلیل الگوها و تعیین مرزهای تشابه و تمایز گروه‌های مختلف اجتماعی محسوب می‌شود. مقاله حاضر سعی در ارائه تعریف عملیاتی جامع برای مفهوم مصرف فرهنگی و شناسایی الگوهای غالب مصرف نسل جوان را دارد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و تکمیل تعداد 531 پرسشنامه از جوانان (15 تا 30 سال) انجام شده است. در این مطالعه، الگوهای مصرف فرهنگی به تفکیک دو بخش "مصرف محصولات تولید شده در نظام فرهنگی" و "مشارکت در فعالیت‌های تعریف شده در نظام فرهنگی"، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مصرف محصولات فرهنگی مدرن (مجازی)، الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان است. مصرف محصولات فرهنگی مکتوب (با لحاظ مصرف کتب درسی) و مشارکت در فعالیت‌های سرگرمی فرهنگی (با همراهی دوستان) تکمیل کننده الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان هستند. نتایج پژوهش همچنین ضرورت پرهیز از تقلیل الگوی مصرف فرهنگی جوانان به یک گونه خاص و به عبارت دیگر ضرورت گونه‌شناسی الگوهای مصرف را متذکر می‌شود. بر مبنای گونه‌شناسی انجام‌شده سه تیپ ایده‌ال (الگو) برای مصرف فرهنگی نسل جوان شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of cultural consumption among the younger generation

نویسندگان [English]

  • gholamreza eskandarian 1
  • forouzande jafarzadepoor 2
  • simin zamani 3
1 faculty member of institute for humanities and social studies (IHSS), Department of Youth and Generational Relations
2 faculty member of institute for humanities and social studies (IHSS), Department of Youth and Generational Relations
3 master in sociology from kashan university
چکیده [English]

In sociological analysis, Consumer activities are the source of modern identity structure and reference to values and attitudes. Accordingly, The concept of "cultural consumption" is a powerful tool for analyzing patterns and defining the boundaries of similarity and differentiation between different social groups.This paper tries to provide a comprehensive operational definition for the concept of cultural consumption and identifies the dominant patterns of consumption of the younger generation. This study was performed using a survey method and completed 531 questionnaires from youth (15 to 30 years). In this study, cultural consumption patterns were measured in two parts: consumption of products produced in the cultural system and participation in activities defined in the cultural system. The results of the study showed that the consumption of modern cultural products is the dominant pattern of youth consumption. The consumption of written cultural products and participation in cultural entertainment activities complement the dominant pattern of youth consumption culture. The results of the research also highlight the need to avoid reducing the pattern of youth consumption to a particular species, in other words, the necessity of the typology of patterns of consumption. Based on the typology, three ideal types (pattern) were identified for the cultural consumption of the younger generation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural consumption
  • Consuming written products
  • Consuming audio products
  • Consuming visual products
  • participation in activities defined in the cultural system
  • typology
منابع؛
-    آزاد ارمکی، تقی (1386). زندگی روزمره در ایران، زندگی روزمره، قدرت و فرهنگ. تهران؛ جهاد دانشگاهی.
-    استوری، جان (1386). مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه. ترجمة حسین پاینده. تهران؛ نشر آگه.
-    توسلی، غلامعباس (۱۳۸۶). نقش جنسیت در مصرف کالاهای فرهنگی. پژوهش نامه علوم اجتماعی، 4 (1)، 51-64.
-    رشید پور، علی (1388). بررسی میزان مصرف کالاهای فرهنگی در بین دانشآموزان شاهد استان لرستان، فصلنامه مدیریت فرهنگی واحد علوم و تحقیقات تهران، سال سوم، شماره چهارم.
-    روح الامینی،محمود (1368). زمینه فرهنگ شناسی، تهران، انتشارات عطار.
-    ساعی، منصور(1389). بازنمایی ابعاد سیاسی تاریخی هویت ملی در سریال های تاریخی درجه الف تلویزیونی. دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهش سیاست نظری، سال هفتم، شماره زمستان ۸۸ و بهار ۱۳۸۹.
-    شریعتی،‌ نجمه سادات و رضاییان، مجید (۱۳۸۶). بررسی مصرف کالاهای فرهنگی خانوار روستایی. رهپویه هنر، ۳، 56-65.
-    کاظمی، عباس (1387). مطالعات فرهنگی، مصرف فرهنگی و زندگی روزمره در ایران. تهران؛ انتشارات جهاد دانشگاهی.
-    کلانتری، عبدالحسین؛  نسیم افزا، اعظم و لطفی خاچکی، ‌بهنام (۱۳۹۲). پراکنش مصرف فرهنگی بین سطوح مختلف در ایران. جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، 5، 33-52.
-    مدنی، شایسته (1394). اندیشمندان حوزه مصرف، قابل دسترسی در سایت انسان شناسی و فرهنگ به نشانی https://anthropology.ir/node/27901.html
-    منادی، مرتضی(۱۳۹۲). مصرف‌کننده‌های فضاهای فرهنگی، بررسی تطبیقی زنان شاغل و خانه‌دار تهرانی. فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، 2 (11)، (پیاپی ۳۵)، 113-144.
-    میرقادری، سید هادی؛ عالم تبریز، اکبر؛ فارسیجانی، حسن و فرزد، فرهاد (1394)، شناسایی ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی به روش تحلیل خوشه ای توافقی سلسله مراتبی. فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، 38 (13)، 1-21.
 
-       Bourdieu, P. (1990). The Logic of Practice (R. Nice, Trans). California: Stanford University Press.
-       Bourdieu, Pierre. (1986).The Forms of Capital. Pp. 241-258 in Handbook of Theory and Research for the. Sociology of Education, edited by J. G. Richardson.
-       Bukodi E. )2007(. Social Stratification and cultural consumption in Hungry: Book readership, European University. Institute, Florence, Italy, Poetices, 35:112-131.
-       Chan T, Goldthrope JH. )2007(. Social stratification and cultural Consumption. The visual arts in England. Poetics, 35: 168-190.
-       Lin, N. )1990(. Building a network theory of social capital, in nam lin, Katern cook and ronalds, burt, social capital. Theory and research, New York: Adine de gruyter.
-       Ritzer, George, Douglas Goodman, and Wendy Wiedenhoft (2001). "Theories of consumption" in Ritzer, George, and Barry Smart, eds. Handbook of social theory. Sage.