نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
موضوع این مقاله مطالعه جامعه‌شناختی رویکردهای جهان‌گرایانه و جهان‌وطنانه و جایگاه آنها در جامعه ایرانی است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا علاوه بر بررسی مفهومی این دو رویکرد، به شناسایی نگرش‌های کنونی مردم درباره آنها و عوامل اجتماعی مرتبط با آن بپردازد. دستگاه نظری پژوهش بر تئوری‌های الریش بک، رونالد رابرتسون، مالکوم واترز و جان تاملینسون درخصوص این دو رویکرد و عوامل گسترش آنها استوار است. نوع تحقیق به سبب بررسی مفهومی، اسنادی و به سبب بررسی نگرش‌های موجود در جامعه ایرانی، کمی و بر مبنای پیمایش اجتماعی است. حجم نمونه 811 نفر و شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده تناسبی(برحسب جنس) و در مراحل نهایی نمونه‌گیری تصادفی ساده و سیستماتیک است. یافته‌های پژوهش دلالت براین دارند که، معیار اصلی در شناحت مفهوم جهانوطنی سه اصل زمین‌دوستی، نوع‌دوستی و مسئولیت‌پذیری در قبال جهان است، در حالی که معیار و نقطه ثقل مفهوم جهان‌گرایی، مصرف و روی‌آرودن به آخرین ذائقه‌های جهانی است. همچنین شواهده تجربی پژوهش دلالت بر بالابودن میزان گرایش به جهانوطنی و جهان‌گرایی در جامعه نمونه دارد. به استناد یافته‌های تجربی پژوهش می‌توان داوری کرد که گزاره‌های مشاهده‌ای، صدق راه‌حل‌های بیان شده در پژوهش مبنی بر رابطه میزان مصرف رسانه‌های نوین با میزان گرایش به جهانوطنی و جهان‌گرایی را تأیید می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Sociological study of universalism and cosmopolitan approaches in Iranian society (Case study of Tehran)
نویسندگان [English]
- Mojtaba Jahangardi 1
- Ali Saei 2
1 PhD Student in Political Sociology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran)
2 Associate Professor, Department of Political Sociology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]
This article is a sociological study of cosmopolitan and universalism approaches in Iranian society. The theoretical model of the research is based on Alrich Beck, Ronald Robertson, Malcolm Waters and John Tomlinson theories. Methodologically, this research is both documentary and quantitative study, based on a social survey. The samples were 811 people, selected on a (by gender) proportional classified sampling, while on the final stages, samples were selected on the basis of a simple and systematic random sampling. The empirical evidence of the research indicates that the tendency towards cosmopolitanism and universalism is high in the sample society. Based on the empirical findings of the research, it can be judged that the observational propositions confirm n towards cosmopolitanism and universalism.
کلیدواژه‌ها [English]
- cosmopolitan
- Universalism
- Consumption of new media
- Social Survey
- Regression analysis
منابع و مأخذ
- استوری، جان، مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه(1386)، ترجمه: حسین پاینده، تهران، انتشارات آگه.
- اسمیت، اتیو؛ بلیس، جان (1383) جهانی‌شدنسیاست:روابطبین المللدرعصرنوین، ترجمه ابوالقاسم راه‌چمنی، تهران: ابرار معاصر.
- تاملینسون، جان (1381)، جهانی شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، تهران، نشر پژوهش‌های فرهنگی.
- حسینی، محمدرضا؛ طالب‌پور، اکبر و امامعلی‌زاده، حسین، بررسی عوامل مؤثر بر رفتار نوع‌دوستانه در بین شهروندان همدانی در سال 1392، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 9، شماره 1، پاییز 1393، 160-135.
- رابرتسون، رونالد(1380)، جهانی‌شدن: تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمة کمال پولادی، تهران: نشر ثالث.
- ریتزر، جرج(1389)، مبانی نظریه‌های جامعه‌شناسی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، ترجمه شهناز مسمی پرست، تهران، نشر ثالث.
- صباغ، الهام(1394)، بررسی موانع تحقق دموکراسی جهانوطنی بر اساس نهادگرایی جدید، فصلنامه سیاست، سال دوم، شماره 7، ص 118-101.
- قنبری برزیان، علی و همکاران(1390)، پذیرش ارزش‌های جهانی در میان ایرانیان عرب زبان (اعراب خوزستان)، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دور اول، شماره 3.
- گدازگر، حسین و موسی‌پور، علی‌مراد، "بررسی تأثیرات استفاده از اینترنت برنسبی‌نگری هنجاری و جهانی‌نگری دانشجویان دانشگاه تبریز"، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 3، 1383 .
- گیدنز، آنتونی(1388)، جامعه‌شناسی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- نش، کیت(1390)، جامعه‌شناسی سیاسی معاصر(جهانی‌شدن، سیاست، قدرت)، ترجمه محمدتقی دل افروز، تهران، انتشارات کویر.
- واترز، مالکوم(1379)، جهانی‌شدن، ترجمه اسماعیل گیوی و سیاوش مریدی، تهران، سازمان مدیریت صنعتی.
- Beck, U. (2002). “The cosmopolitan society and its enemies”, Theory, Culture & Society, vol. 19 (1-2), pp. 17-44.
- Beck, U. (2003). "Rooted Cosmopolitanism: Emerging from a Rivalry of Distinctions" in Beck, A; Szaider, N. & Winter, R. (Eds.). Global America: the cultural consequences of globalization, Liverpool: Liverpool University press.
- Chaney, David. "Comopolitan Art and Cultural Citizenship". Theory, Culture, & Society, Vol:19(1-2).London: SAGE,2002.
- Cottle, Simon, "Ulrich Beck, ‘Risk Society’ and the Media: A Catastrophic View?", European Journal of Communication, Copyright © 1998 SAGE Publications (London, Thousand Oaks, CA and New Dehli), Vol. 13(1): 5-32.
- Hannerz, U. (1990), “Cosmopolitans and Locals in a World Culture”, Theory Culture and Society, Vol. 7, pp. 237-51.
- Harvey, David(2000), Cosmopolitanism and the Banality of Geographical Evils, Public Culture, Duke University Press, Volume 12, Number 2, p529-564.
- Holt, D. B. (1997), “Poststructuralist Lifestyle Analysis: Conceptualizing the Social Patterning of Consumption in Postmodernity”, J Consum res, Vol. 23 No. 4, pp. 326–50.
- Lyon, D. (1994). Postmodernism, London: Open University Press.
- Robertson ,R. (1992),Globalization: social Theory and Global Culture, London: Sage.
- Waters, M(1998), Globalization, New York: Routledge.
)