هنر و خیابان: چرا منشأ و نوع شناسی نقاشی دیواری غیررسمی در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنکی

2 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

3 دانشیار جامعه شناسی موسسه ,عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی

چکیده

پژوهش حاضر به چرایی پیدایش وگونه شناسی گرافیتی یا دیوارنگاری غیر رسمی در فضای شهرهای ایران می‌پردازد. در این پژوهش گرافیتی به تمامی تصاویر یا حروف به کاربرده شده در اماکن عمومی بر روی سطوحی نظیر دیوارها یا پل‌ها و … که برای عموم قابل رویت (گاهی نیز غیر قابل رویت) است گفته می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشت که این نگارندگان هیچ مجوزی برای عرضه هنرخود درفضای عمومی از هیچ نهادی دریافت نمیکنند و به صورت خود جوش و با صرف هزینه‌های شخصی به آن می‌پردازند.
این پژوهش برای نخستین بار به روش نظریه زمینه‌ای انجام شده وبدین منظور در مدت زمان5 سال(از سال 1392 الی 1397 ) با 31 نفر از دیوارنگاران غیر رسمی در شهرهای تهران، شیراز ، مشهد، تبریز، مصاحبه‌های عمیق انجام شده است. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که پدیده دیوارنگاری غیر رسمی را می توان به دو گونه تفکیک کرد. اول : دیوارنگـاران خودبیانگر انگیزه اصلی این گروه از ترسیم دیوارنگاری غیر رسمی یا گرافیتی تولید هیجان، خودبیانگری ، دست یازیدن به یک کنش اجتماعی است و دوم : دیوارنگاران معترض .منظور گروه دیگری از جوانان ونوجوانان دیوارنگار است که آشکارا طالب حق خود بر شهرهستند و علاوه بر خود بیانگری، دیوارنگاری برایشان ابزاری است برای نقد وضع موجود جامعه ای که در آن زندگی می کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Art and Street: Why the Origin and Typology of Informal Mural Painting in Iran

نویسندگان [English]

  • nahid moayed hekmat 1
  • Aidin Bagheri 2
  • Parviz Ejlali 3
1 Associate Professor, Institute of Humanities and Cultural Studies
2 Master of Sociology, Azad University, Science and Research Branch
3 Associate Professor of Sociology, Institute of Higher Education and Research, Management and Planning
چکیده [English]

The present study deals with the origin and typology of graffiti or informal murals in Iranian cities. In this research, graffiti refers to all the images or letters used in public places on surfaces such as walls or stairs, which are visible to the public (sometimes invisible).
This research has been conducted for the first time by the method of contextual theory and for this purpose in a period of 5 years (from 1392 to 1397) with 31 unofficial murals in the cities of Tehran, Shiraz, Mashhad, Tabriz, in-depth interviews have been conducted. The findings of this study indicate that the phenomenon of informal graffiti can be divided into two types.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Graffiti
  • self-expression
  • resistance
  • the right to the city
  • street
فهرست منابع:
-استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت، 1393  اصول روش تحقیق کیفی، بیوک محمدی، چاپ سوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-بزرگ‌زاده، شهدادی، فرهادی آردکیان، امرالله، 1358، «دیوارنوشته‌های انقلاب» درمجله‌ی نامه‌ی نور، شماره‌ی 6 و7 بهمن.
-بکولا، ساندرو، 1387، هنر مدرنیسم، رویین پاکباز، تهران، انتتشارات فرهنگ معاصر.
     -بودون، ریمون فرانسوا بوریکو، 1385، فرهنگ جامعه‌شناسی انتقادی، عبدالحسین نیک‌گهر، تهران، فرهنگ معاصر    
      -رشاد، کارن،1397، گرافیتی چیست؟، آلمان، نشرکلاه استودیو.
-طاهری‌کیا، محمد، رضایی، محمد، 1392، «گرافیتی ایرانی: مقاومت و خود‌بیان‌گری از طریق دیوارهای شهری، در مجله‌ی جامعه‌شناسی ایران، تهران، شماره‌ی 1.
      -فراستخواه، مقصود،1395، روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر «گراند تئوری»، چاپ دوم، تهران ، انتشارات آگاه.
       -کاظمی، عباس، 1392، پرسه‌زنی و زندگی روزمره‌ی ایرانی، تهران، انتشارات فرهنگ جاوید.
-کوثری، مسعود، 1390، گرافیتی، رویکردی انتقادی، چاپ دوم، تهران انتشارات دریچه‌ی نو.
       -محسنیان‌راد، مهدی، 1369، «بررسی دیوارنوشته‌های انقلاب» در فصلنامه‌ی علمی ترویجی رسانه، سال اول، شماره‌ی 4.
-محمدپور، احمد، 1392، روش تحقیق کیفی، ضد روش، چاپ دوم، تهران، انتشارات جامعه شناسان.
      -محمدی، بیوک، 1393، درآمدی بر روش تحقیق کیفی، چاپ سوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
     -نورونی، ستاره، 1393، تأثیر اجتماعی نقاشی‌های دیواری در فضاهای شهری، چاپ اول، تهران، انتشارات میردشتی.
     -هابز، توماس،1387، لویاتان، حسین بشیریه، چاپ پنجم، تهران، نشر نی
         -هاروی، دیوید، 1395، از حق به شهر تا شهرهای شورشی، خسروکلانتری و پرویز صداقت، تهران، انتشارات آگاه.
 
         -کوثری،مسعود،۱۳۹۱،گرافیتی،رویکردی انتقادی،چاپ دوم،تهران،انتشارات دریچه نو