جامعه‌پژوهی فرهنگی

جامعه پژوهی فرهنگی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

طراحی الگوی مؤلفه‌های هویت ملی در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای بررسی مسائل اجتماعی دانشگاه کاشان– مدرس دانشگاه فرهنگیان البرز

2 استاد جامعه شناسی دانشگاه کاشان

3 دکترای بررسی مسائل اجتماعی دانشگاه کاشان

4 استادیار گروه مدیریت و کارآفرینی دانشگاه کاشان

10.30465/scs.2022.33386.2306

چکیده

هویت ملی به‌ مثابه کلان‌ترین سطح هویت در هر جامعه‌ای، رابطه و تعلق انسان با کشورش را نشان می‌دهد و از اهمیت فراوانی برخوردار است. گستردگی و کثرت مطالعات هویت ملی، ضرورت بررسی نظام­مند تحقیقات علمی جهت ترسیم تصویری جامع از مطالعات صورت گرفته در این حوزه را بیش ‌از پیش آشکار می­سازد. هدف این پژوهش طراحی الگوی مؤلفه‌های هویت ملی در ایران از طریق مطالعه و جمع‌بندی پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه هویت ملی و با رویکرد فرا ترکیب است. روش پژوهش حاضر کیفی و جامعه آماری این پژوهش کلیه مقالات علمی و پژوهشی انجام شده در ایران با موضوع هویت ملی از سال 1388 تا سال 1398 تشکیل داده است که در یکی از پایگاه­های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور مگز و پایگاه اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران) نمایه شده‌اند. در کل تعداد 250 مقاله پژوهشی یافت شد و در نهایت پس از بررسی و پالایش‌های مختلف، 40 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب گردید که در 263 کد مفهومی،60 مؤلفه و 7 بعد سازمان‌دهی گردیدند. مهم‌ترین ابعاد 7 گانه هویت ملی به لحاظ بیشترین قلمرو مفهومی و مؤلفه‌ها به ترتیب عبارت‌اند از: بعد فرهنگی، بعد اجتماعی، بعد تاریخی، بعد سرزمینی، بعد دینی، بعد زبانی و ادبی و در نهایت بعد سیاسی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a model for the components of national identity in Iran

نویسندگان [English]

  • mohamad solimannejad 1
  • mohsen niazi 2
  • elham Shafaiimoghaddam 3
  • Ali farhadian 4

1 Phd in the study of social issues of Kashan University - Lecturer at Alborz Farhangian University

2 Professor of Sociology, Kashan University

3 Ph.D. in the study of social issues of Kashan University

4 Assistant professor of management and entrepreneurship department of Kashan University

چکیده [English]

National identity, as the largest level of identity in any society, shows the relationship and belonging of a person with his country and is very important. The wideness and plurality of national identity studies makes the necessity of a systematic review of scientific researches to draw a comprehensive picture of the studies done in this field even more obvious. The purpose of this research is to design the model of the components of national identity in Iran through the study and summation of the researches conducted in the field of national identity and with the meta-combination approach. The current research method is qualitative and the statistical population of this research consists of all the scientific and research articles conducted in Iran on the topic of national identity from 1388 to 1398, which are in one of the scientific information databases of SID, Noormags and Magiran are indexed. A total of 250 research articles were found and finally, after various reviews and refinements, 40 articles were selected for the final review, which were organized into 263 conceptual codes, 60 components and 7 dimensions. The most important 7 dimensions of national identity in terms of the most conceptual territory and components are: cultural dimension, social dimension, historical dimension, territorial dimension, religious dimension, linguistic and literary dimension, and finally political dimension.

کلیدواژه‌ها [English]

  • identity
  • national identity
  • Iranian identity
  • dimensions of national identity
  • Meta – Synthesis
مراجع
منابع
ابوالحسنی، سیدرحیم (1387)، مؤلفه‌های هویت ملی با رویکردی پژوهشی، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره 4، 22-1.
آزاد ارمکی، تقی (1386)، فرهنگ و هویت ایرانی و جهانی‌شدن، تهران، نشر تمدن.
احمدی، حبیب (1384)، هویت ملی ایران در گستره تاریخ، مجموعه مقالات درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی، موسسه مطالعات ملی به کوشش مریم صنیع اجلال، تهران.
احمدی، حمید (1388)، بنیادهای هویت ملی ایرانی، تهران: پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
اسمیت، آنتونی (2001)، ناسیونالیسم: نظریه، ایدئولوژی، تاریخ، مترجم: انصاری، منصور، (1383)، تهران: مؤسسه مطالعات ملی، تمدن ایرانی.
اکبری، حسین (1396)، رابطة مصرف رسانه‌های داخلی و خارجی با هویت ملی جوانان، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره دوم، 22-1.
برگر، پیتر؛ لاکمن، تامس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز محمدی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول. 
پای لوسین و همکاران (1380)، بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
پورحسن، ناصر؛ باقرآبادی، روح الله (1398)، بازنمایی هویت ملی ایرانی در بین روشنفکران کُرد کرمانشاهی، فصلنامه مطالعات ملی، سال بیستم، شماره 3.
تاجیک، محمدرضا (1384)، جهانی‌شدن و هویت، مجموعه مقالات جهانی‌شدن و هویت، دانشگاه تهران، 38-25.
جعفرزاده پور، فروزنده و حیدری، حسین (1393)، فراتحلیل رابطه هویت ملی و هویت قومی در ایران، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگ، سال سوم، شماره 11، 96-63.
جعفری، احمد؛ یزدانی، مرجان؛ قبادی، مجید (1393)، بررسی عوامل مرتبط با هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه شهر کرج، فصلنامه مطالعات ملی، سال پانزدهم، شماره 2.
جنکینز، ریچارد (1381)، هویت اجتماعی، ترجمه تورج یاراحمدی، تهران، نشر و پژوهش شیرازه، چاپ اول.
جی دان، رابرت (1385)، نقد اجتماعی پست‌مدرنیته بحران‌های هویت، ترجمه صالح نجفی، تهران، نشر شیرازه.
چلبی، مسعود (1382)، جامعه شناسی نظم، تهران: نشر نی.
حاجیانی، ابراهیم (1379)، تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 5، صفحه 193-228.
حاجیانی، ابراهیم (1388)، جامعه‌شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات.
حسنی‌فر، عبدالرحمن و عباس‌زاده مرزبالی، مجید (1399)، مؤلفه‌های شکل‌دهنده‌ی‌‌ هویت ملی ایران در فرایند تاریخی، فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی، دوره 11، شماره 5، صفحه 33-59.
حقیقتیان، منصور؛ غضنفری، احمد؛ تکه اکبرآبادی، پروانه (1390)، هویت ملی و برخی عوامل مؤثر بر آن در بین دانش آموزان مقطع متوسطه اصفهان، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، شماره41 ، 71-82.
حیدری، شقایق (1396)، سنجش هویت جمعی ایرانیان با تأکید بر مؤلفه دین‌داری، فصلنامه مطالعات ملی، سال هجدهم، شماره 2،23-3.
رجایی، فرهنگ (1386)، مشکله هویت ایرانیان امروز، تهران: نشر نی.
روشندل اربطانی، طاهر؛ مولایی، سید محمد (1397)، ارائه مدل تقویت هویت ملی جوانان با استفاده از ظرفیت‌ های شبکه‌‌های اجتماعی داخلی، فصلنامه مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال نوزدهم، شماره 42،143-119.
ریتزر، جورج (1374)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چاپ دوم.
زاهد، سعید (1384)، هویت ملی ایرانیان، راهبرد یاس، سال اول، شماره 4.
شمشیری، بابک (1387)، درآمدی بر هویت ملی، شیراز، انتشارات نوید شیراز، 69-55.
شیخاوندی، داور(1380)، ناسیونالیسم و هویت ایرانی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
شیخاوندی، داور(1381)، تأخیر در تکون هویت ایرانی در جریان تجدد، نامة انجمن جامعه شناسی ایران،
ویژه نامة دومین همایش مسائل اجتماعی ایران، شماره 3.
غفاری­نسب، اسفندیار؛ مساوات، سیدابراهیم؛ قاسمی­نژاد، محمدعلی؛ علایی، احمد (1395)، بررسی جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر هویت ملی (مطالعه موردی: شهروندان 15 سال به بالای شهر اقلید)، فصلنامۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی- فرهنگی، دورۀ چهارم، شمارۀ 4.
فولادیان، مجید؛ رضایی بحرآباد، حسن؛ سوهانیان حقیقی، محسن (1399)، بررسی تحولات هویت جوانان ایرانی (1394 - 1353)، فصلنامه مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال بیست و یکم، شماره 49، 179-147.
قادرزاده، امید (1393)، آموزش‌وپرورش و هویت دینی و ملی (مطالعة پیمایشی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بانه)، فصلنامه مطالعات ملی، سال پانزدهم، شماره 59.
قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش (1393)، مطالعه پیمایشی عوامل فرهنگی – اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 66.
قره‌باغی، علی‌اصغر (1380)، تبارشناسی پست‌مدرنیسم، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
کاستلز، مانوئل (1380)، جامعه شبکه‏ای و عصر اطلاعات، جلد اول، ترجمه: احد عقیلیان و افشین خاک‌باز، چاپ دوم، انتشارات طرح نو.
کاظمی‌پور، عبدالمحمد (1387)، نسل ایکس: بررسی جامعه‌شناختی نسل جوان ایرانی، تهران، نشر نی.
گل‌محمدی، احمد ( 1386)، جهانی‌شدن، فرهنگ و هویت، نشر نی.
گیدنز، آنتونی (1378)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، نشر نی.
محمدی، سیروس (1398)، بررسی مؤلفه های هویت ملی در کتاب های درسی پایه دوازدهم، فصلنامه مطالعات ملی، سال بیستم، شماره 2، 76-61.
مجتهدزاده، پیروز (1397)، فلسفه و کارکرد ژبوپلیتیک (مفاهیم و نظریه ها در عصر فضای مجازی)، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم.
مقیمی، اعظم؛ امینی، مجید (1391)، بررسی نگرش جوانان یزدی نسبت به مؤلفه­های هویت ملی و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه جامعه­شناسی مطالعات جوانان، سال سوم، شماره 6.
موحد، مجید؛ حیدری، آرمان؛ بهجتی­اصل، سیدفخرالدین (1393)، بررسی رابطۀ هویت قومی و ملی با تأکید بر نقش دین‌داری: نمونه موردی دانش‌آموزان متوسطه شهر یاسوج، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیست و پنجم، شماره 2.
موحد، مجید؛ کاووسی، فرزانه (1390)، عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان شهر اهواز (مطالعه موردی: دانش‌آموزان شهر اهواز)، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوازدهم، شماره2.
نیازی، محسن و کارکنان نصرآبادی، محمد (1390)، بررسی رابطه بین میزان دین‌داری و سبک زندگی شهروندان مطالعه موردی شهروندان شهرستان کاشان در سال 1390، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 16.
هابساوم، اریک جی (1383)، ملت و ملی‌گرایی، ترجمه: علی باش، تهران، نشر دامون.
یوسفی (1380)، روابط بین قومی و تأثیر آن بر هویت ملی در ایران تحلیلی ثانویه برداده های یک پیمایش ملی، فصلنامة مطالعات ملی، شماره 8، 13-42.
 
Beck, C (2002), “Mothering multiples: a Meta synthesis of Qualitative research”, MCN, the American journal of maternal/child Nursing, 28(2): 93-99.
Citrin, J & Sears, D (2009). Balancing National and Ethnic Identities: The Psychology of E Pluribus Unum. In R. Abdelal, Y. Herrera, A. Johnston, & R. McDermott (Eds.), Measuring Identity: A Guide for Social Scientists, Cambridge: Cambridge University Press, (pp. 145-174).
Finfgeld D. L. (2003), “Meta synthesis: The state of the art-so far”, Qualitative Health Research, No.13: 893-904.
Paterson, B. L., & Canam, C. (2001). Meta-study of qualitative health research: A practical guide to meta-analysis and meta-synthesis (Vol. 3). Sage.
Sandelowski, M.; Barroso, J. (2007). Handbook for Synthessizing Qualitative Research. New York: Springer.
Sanina, A (2012). Competing for a Citizen: “Visible” and “Invisible” Forms of State Identity in Russia. Journal of Eurasian Studies, 3 (2): 126-146.
Spieberger, Stefan; Ungersböck, Marliese(2005); "national identity", Internationale Betriebswirtschaft, international identity seminar.
Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup relations. Annual Review of Psychology, 33, 139.
Zimmer L. k) 2006) "Qaalit mets synthe: qiiitiiii f aaaligiiigiw th text " Journal of Advanced Nursing, 53 (3).
 
جامعه‌پژوهی فرهنگی
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 43
اردیبهشت 1400
صفحه 57-72
فایل ها
همرسانی
ارجاع به این مقاله
آمار