تولید فضا و ضرباهنگ‌کاوی فضای شهری تهران: رهیافت هانری لوفور

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دنشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، گروه جامعه شناسی

2 دانشیار موسسه مطالعات اجتماعی و فرهنگی وزارت علوم

3 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

4 استاد/ گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت‌مدرس

چکیده

واقعیت زندگی‌روزمره و ضرباهنگ‌های درهم‌تنیده آن رابطه‌ای متقابل با فرایند تولید فضای شهر و قدرت‌های دخیل در آن دارد. پژوهش حاضر تلاش می‌کند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که ضرباهنگ زندگی‌روزمره در شهر تهران چگونه تجربه می‌شود و این ضرباهنگ با تولید فضای شهری چه رابطه‌ای دارد. با استفاده از روش ضرباهنگ‌کاوی و مردم‌نگاری و رفت‌وبرگشتی بین واقعیت و نظریه و سطح خرد و کلان، سه فضای انتخاب‌شده (بازار بورس، دریاچه خلیج‌فارس و محله خلازیر) و استفاده از نظریه تولید فضای هانری لوفور مشخص شد که دولت اقتدارگرا و حاکمیت آمرانه شهری، فرهنگ چندپاره، نظم پولی تحت تاثیر تقسیم جهانی کار و ناکارآمدی محلی به همراه طبیعتی اسطوره‌پردازی‌شده، از طریق درساژی به وسعت یک شهر، ضرباهنگ‌ زندگی‌روزمره زیست‌کنندگان آن را در تداخلات پیچیده‌ای رقم می‌زند و همزمان از آن متاثر می‌شود. در کنار شکاف‌های عمیق اجتماعی و طبقاتی، که خود از جلوه‌های متنوع زندگی‌روزمره برمی‌آید، آن‌چه زیست‌کنندگان فضای شهر تهران را به هم پیوند می‌دهد، حضور ضرباهنگی از انتظار در حیات‌روزمره آنان است؛ انتظار برای امری که نویدبخش سعادت است و هرگز محقق نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Production of Space and Rhythmanalysis of Urban Space in Tehran: Henri Lefebvre Approach

نویسندگان [English]

  • Niloufar Baghban Moshiri 1
  • Abbas Kazemi 2
  • Kamran Rabiei 3
  • Zahra Ahmadipour 4
1 Phd Student of Tarbiat Modares University, Department of Sociology
2 Associate Professor of the Institute of Social and Cultural Studies of the Ministry of Science
3 Assistant Professor/ Department of Sociology, Tarbiat Modares University
4 Professor/Department of Political Geography, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Everyday-life reality and its interwoven rhythms, is in a mutual relation with the process of production of space. Current study aims to discover the quality of everyday-life rhythm in Tehran and its connection to the production of space. Applying rhythmanalysis, ethnography and a reciprocation between theory and facts as well as micro and macro levels, a sample of three spaces of city (stock market, Khalije Fars Lake and Khalazir neighborhood) was analyzed through Henri Lefebvre’s approach of production of space. The findings declares that authoritative governance of city, fragmented culture, monetary order defined by international division of labor and local inefficiency and mythologized nature manipulate everyday-life rhythm through dressage and is affected by it simaltenaously. Diverse forms of everyday-life leads to deep social and class gaps, but what embraces all the narrators is a rhytm of expectation in their everyday-life; an expectation for a promising event which never takes place.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rhythmanalysis
  • Production of Space
  • Everyday-life
  • Dressage

مراجع

منابع:
آروین، بهاره (9 دی 1399). «بام‌لند، پروژه سودآوری که تقریبا هیچ عایدی برای شهرداری تهران ندارد». کانال اختصاصی بهاره آروین.
ادیب، مرتضی و محسن خراسانی‌زاده و مریم یوسفی نجف‌آبادی (1396). «معماری منظر دریاچه چیتگر، مروری بر فرایند طراحی». صفه. 27 (79). 47-56.
الین، نان (1391). شهرسازی کمال‌گرا. ترجمه علی سلطانی. تهران: آذرخش.
ایثاری، مریم و شجاعی‌زند، علی‌رضا (1399). «سیاست‌های شهری و زیست غیررسمی زیاله‌گردی در تهران». مطالعات جامعه‌شناختی شهری. 10 (34): 1-32.
آل‌داوود، سیدجواد (1400). «جمع‌آوری کوره‌های آجرپزی و ساماندهی بازار خلازیر در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت». ایرنا https://www.irna.ir/news/84637004/
ایرنا (1399). «جمعه‌بازار خلازیر تهران ساماندهی می‌شود». http://irna.ir/xjxYsn
بارت، رولان (1392). اسطوره، امروز. ترجمه شیرین‌دخت دقیقیان. تهران: مرکز.
برزگر، سپیده و حبیبی، میترا (1399). «کاوش ضرباهنگ زندگی روزانه در ساماندهی مصرف فضای شهری (موردپژوهی: پیاده‌راه شهر رشت)». دانش شهرسازی. 4 (1)، 49-71.
بیات، آصف (1393). سیاست‌های خیابانی، جنبش تهیدستان در ایران. ترجمه سید اسدالله نبوی چاشمی. تهران: پردیس دانش.
پامیر، سای (1389). آفرینش مرکز شهری سرزنده. ترجمه مصطفی بهزادفر و امید شکیبامنش. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
تیبالدز، فرانسیس (1387). شهرهای انسان‌محور. ترجمه حسن‌علی لقایی و فیروزه جدلی. تهران: دانشگاه تهران.
جعفری، ناصر(1400). «کوره‌های آجرپزی و محله خلازیر». تسنیم. https://tn.ai/2621241
حبیبی، محسن (1387). «شهرسازی در ایران پس از انقلاب»، گفتگو. شماره 13.
خبرآنلاین (1393). «اینجا خلازیل، شهر آهن‌پاره‌ها، بیخ گوش تهران». http://khabaronline.ir/news/358067
سام‌گیس، بنفشه (1397). «داستان قمیر». اعتماد. https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/106837
ستاری، جلال (1396). «شهر خلاق یا شهروندان خلاق؟». نگاهی به شهر خلاق، مجموعه مقالات و گفتگوها. دفتر اول. شهرداری اصفهان.
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (1400). http://www.tsetmc.com/Loader.aspx?ParTree=151312
شعیری، حمیدرضا (1396). «نشانه-معناشناسی در شهر خلاق». نگاهی به شهر خلاق، مجموعه مقالات و گفتگوها. دفتر اول. شهرداری اصفهان.
شیروانی، محمد (1388). صفر بیست‌ویک. مستند تصویری.
صادقی، علیرضا (1397). زندگی‌روزمره تهیدستان شهری. تهران: آگاه.
صوفی مجیدپور، مسعود (1384). «واکنش بازار سرمایه به تحولات سیاسی و اقتصادی». گفتگو. شماره 45، 187-193.
غلامی، افشین (1398). «خلازیر، جایی که شیطان را هم می‌شود خرید». تسنیم. https://tn.ai/2076211
کاظمی، عباس (1399). گزارش طرح ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه بام آسمان. شرکت مهندسان مشاور معمار و شهرساز پارت.  
کاظمی، عباس و امیرابراهیمی، مسرت (1400). مگامال‌ها و مجتمع‌های بزرگ تجاری در تهران. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
هاروی، دیوید (1392). تجربه‌ی شهری. ترجمه عارف اقوامی مقدم. تهران: پژواک.
همشهری‌آنلاین (1399). «بساط جمعه‌بازار خلازیر جمع شد». https://hamshahrionline.ir/x6Pgj
یوسفی‌فر، شهرام (1389). سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر. بنیاد ایران‌شناسی.
 
Arednt, Hannah (1964). Eichmann in Jerusalem: a report on the banality of evil. New York: The Viking Press.
 
Borch, Christian & Hansen, Kristian Bondo & Lange, Ann-Christina (2015). “Markets, bodies and rhythms: A rhythmanalysis of financial markets from open-outcry trading to high-frequency trading”. Society and Space. 33 (6), 1080-1097.
 
Brighenti, Andrea Mubi & Karrholm, Mattias (2018). “Beyond Rhythmanalysis: Toward a Territoriology of Rhythms and Melodies in Everyday Spatial Activities”. City Territ Archit, 5(4).
 
Cristie, Pam (2013). “Space, Place & Social Justice: Developing a Rhythmanalysis of Education in South Africa”. Qualitative Inquiry. 19 (10), 775-785
 
Eco, U. (1986). Travels in hyperreality. A Harvest Book.
Forbes (2021). https://www.forbes.com/billionaires/
Gumus, Imran & Yilmaz, Ebru (2020). “Rhythmanalysis as a Method of Analysing Everyday Life Spaces: The Case of Kibris Sehitleri Street in Izmir”. Online Journal of Art & Design. 8(3), 229-250.
HBO (2017). Becoming Warren Buffett.
Hubbard, Phil (2006). City. Routledge.
Investopedia (2020). https://is.gd/hObhAJ
Lefebvre, Henri (1991a). Critique of Everyday Life: Vol. I, Translated by: John Moore, London. New York: Verso.
Lefebvre, Henri (1991b). The Production of Space, Translated by: Donald Nicholson-Smith, Britain: T. J. Press Ltd.
Lefebvre, Henri (2002). Critique of Everyday Life: Vol. II, Translated by: John Moore, London. New York: Verso.
Lefebvre, Henri (2004). Rhythmanalysis: Time, Space and Everyday Life, Translated by: Stuart Elden & Gerald Moore, London. New York: Continuum.
Lewis, Michael (1989). Liar’s Poker: Rising through the Wreckage on Wall Street. W.W. Norton & Company.
Marcu, Silvia (2017). “Tears of time: A Lefebvrian rhythmanalysis approach to explore the mobility experiences of young Eastern Europeans in Spain”. Royal Geographical Society.
Nash, Louise (2018). “Performing Place: A Rhythmanalysis of the City of London”. Organizational Studies, 1-21.
Reid-Musson, Emily (2017). “Intersectional Rhytmanalysis: Power, Rhythm and Everyday Life”. Progress in Human Geography, 1-17.
Rickly, Jilian M. (2017). ““They all have a different vibe”: A rhythmanalysis of climbing mobilities and the Red River Gorge as a place”. Tourist Studies. 1-22.
Schroeder, Alice (2008). The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life. Bantam Books.
Simpson, Paul (2012). “Apprehending everyday rhythms: rhythmanalysis, time-lapse photography and the space-times of street performance”. Cultural Geographies. 19 (4), 423-445.
Spradley, James P. (1980). Participant Observation. Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
Thomas, J. (1993). Doing critical ethnography. Newbury Park, CA: Sage.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار