نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دکتری تاریخ، پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
با پیشرفت‌های مادی و فنی عصر صنعتی در قرن هیجدهم میلادی، انسان معاصر برای تبیین موقعیت جدید خود، مفهوم توسعه را شکل داد. این مفهوم ابتدا با دستاوردهای مادی زندگی بشر شناخته می‌شد و ازاین‌رو فرایند توسعه توجه چندانی به دستاوردهای علوم انسانی و اجتماعی نداشت. این امر باعث شد الگوهای توسعه در ابتدا وجه کمی بیابد. اما این فرایند در بستر تاریخی دچار تغییر شد، زیرا پیامدهای برنامه‌های رشدمحور و متکی بر آموزه‌های مدرنیزاسیون و اثرات مخرب اجتماعی، انسانی و زیست‌محیطی آن‌ها نقدهای بسیاری را در پی داشت، بنابراین موج تازه‌ای از بازگشت و توجه عمیق‌تر بر مولفههای انسانی (علوم انسانی) شکل گرفت. نوشتار حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که چه مولفه‌هایی از علوم انسانی در معنای عام آن در شکل‌گیری نظریه‌های متاخر توسعه نقش داشته و این مولفه‌ها چگونه به صورتبندی الگوهای نظری توسعه کمک کرده‌اند. روش مورد استفاده در این پژوهش روش نظریة مبنایی خواهد بود. به این معنا مولفههای تاثیرگذار علوم انسانی در امر توسعه از طریق کدگذاری باز از میان نظریه‌های و الگوهای توسعه استخراج و با کدگذاری محوری، مقوله‌بندی و در نهایت با کدگذاری انتخابی به ارائة مدل نظری ارتباط علوم انسانی و مفهوم توسعه منتهی خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The interaction model of humanities and social sciences with the concept of development
نویسندگان [English]
- mohammadsalar kasraie 1
- Behza Asghari 2
1 Associate Professor, Social Sciences Research Institute, Humanities and Cultural Studies Research Institute
2 PhD in History, Researcher of Human Sciences and Cultural Studies Research Institute
چکیده [English]
With the material and technical advances of the industrial age in the eighteenth century, contemporary man formed the concept of development to explain. This concept was initially known for the material achievements of human life, and therefore the development process did not pay much attention to the achievements of the humanities and social sciences. This caused the development patterns to find a quantitative form at first, and the quality aspect of human life to be marginalized. But this process changed in the historical context,. The present paper seeks to answer the question of what components of the humanities in their general sense have contributed to the formation of late theories of development, and how these components have contributed to the formation of theoretical models of development. The method used in this research will be the basic theory method. In this sense, the influential components of humanities in development through open coding will be extracted from theories and models of development and with axial coding, categorization and finally with selective coding will lead to presenting a theoretical model of humanities relationship and development concept.
کلیدواژه‌ها [English]
- Humanities
- development
- theoretical model
- Historical context
منابع:
- استیونسن، لزلی؛ بایرلی، هنری (1393)، هزار چهرة علم: گفتارهایی دربارة دانشمندان، ارزش‌ها و اجتماع، ترجمه میثم محمدامینی، تهران: نشر نو.
- اس‍م‍ی‍ت، آدام (1357)، ثروت ملل، ترجمه سیروس ابراهیم‌زاده، تهران: پیام.
- افقه، سیدمرتضی (۱۳۸۴)، مفهوم توسعه: مقایسه‌ای بین دیدگاه اسلام و ادبیات موجود توسعه، مجموعه مقالات همایش سیاست‌ها و مدیریت برنامه‌های رشد و توسعه در ایران، جلد چهارم، صص 109-157، تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
- براهمن، جان (1381)، توسعه مردم‌گرا بازاندیشی در نظریه و کاربرد توسعه، ترجمه عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، مرتضی توکلی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
- پیت، ریچارد، هارت‌ویک، الین (1396)، نظریه‌های توسعه: اختلاف‌ها، استدلال‌ها، راهکارها، ترجمه مهدی رضایی، تهران: مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
- داوری‌اردکانی، رضا (1398)، درباره علوم انسانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- دورتیه، ژان فرانسوا (1382)، علوم انسانی گسترة شناخت‌ها، ترجمة مرتضی کتبی، جلال‌الدین رفیع‌فر، ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.
- زاگزبسکی، لیندا ترینکاوس (1392)، معرفت‌شناسی، ترجمه کاوه بهبهانی، تهران: نشر نی.
- زاهدی، ش‍م‍س‌ال‍س‍ادات (1390)؛ جهانی‌شدن و توسعه پایدار، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره دوم، شماره 3، صص 1-18.
- ساندلین، بو، تراتوین، هانس-میکائیل، وندراک، ریچارد (۱۳۹۳)، تاریخ مختصر اندیشه‌های اقتصادی، ترجمه حمیدرضا ارباب، تهران: نشر نی.
- سمیعی‌اصفهانی، علیرضا، حبیبی، فاطمه (1394)، نظریه پساتوسعه و الگوی اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران؛ رویکرد مقایسه‌ای، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 18، شماره 66، صص 51-73.
- سن، آمارتیا ( 1382)، توسعه یعنی آزادی، ترجمه محمدسعید نوری نائینی، تهران: نی.
- عظیمی، حسین (1383)؛ مدارهای توسعه‌نیافتگی در اقتصاد ایران؛ تهران: نشر نی.
- عظیمی، حسین (۱۳۹۱)، اقتصاد ایران: توسعه، برنامه‌ریزی، سیاست و فرهنگ (مجموعه مقالات و سخنرانی‌ها)، به کوشش: خسرو نورمحمدی، تهران: نی.
- فراستخواه، مقصود (1399)، علوم انسانی و مسئلة تاثیر اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- فراستخواه، مقصود (1400)، زیرپوست علوم انسانی ایران؛ دوئل کنشگران و ساختارها، دوفصلنامه توسعه علوم انسانی، دورة دوم، شمارة 4، صص 5-17.
- فروند، ژولین (1362)، آرا و نظریه‌ها در علوم انسانی، ترجمه علی‌محمد کاردان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- کالینگوود، رابین جورج (1382)، مفهوم کلی تاریخ، ترجمه علی‌اکبر مهدیان، تهران: کتاب آمه.
- مارتین، رابرت (1394)، معرفت‌شناسی، ترجمه نسترن ظهیری، تهران: ققنوس.
- محمدی، بیوک (1393)، درآمدی بر روش تحقیق کیفی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- محمدی، غلامحسن (1393)، بررسی تطبیقی لیبرالیسم و نئولیبرالیسم؛ مارکسیسم و نئومارکسیسم در اقتصاد جهانی، فصلنامة راهبرد، س 23، ش 72، صص 241-256.
- نافزیگر، ای. وین (1389)، توسعة اقتصادی، ترجمة محمدرضا منجذب، تهران: آسیم.
- همتی، عبدالناصر (1388)، نگرشی بر دیدگاه‌ها و مسائل توسعه اقتصادی، تهران: سروش.
- پیترز، جان‌ندروین (1395)، نظریة توسعه، ترجمة انور محمدی، تهران: نشر گل‌آذین.
- گریفین، کیت (1375)، راهبردهای توسعة اقتصادی، ترجمة حسین راغفر، محمدحسین هاشمی، تهران: نی.
- Amin, Samir (1974), Accumulation on a world scale: a critique of the theory of underdevelopment, Translated by Brian Pearce, New York: Monthly Review Press.
- Baran, Paul A (1978), The political economy of growth, Harmondsworth: Penguin Books.
- Bauer, Peter Tamas (1957), The economics of under-developed countries, London: James Nisbet & Co; Cambridg: The Cambridge University Press; [Chicago]: University of Chicago Press.
- Bentham, Jeremy (1836), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Oxford.at the Clarendon press:
- Domar, Evsey D (1960), Essays in the theory of economic growth, New York: Oxford University Press.
- Gunder Frank, Andre (1969), Capitalism and underdevelopment in Latin America; historical studies of Chile and Brazil, New York, London: Modern Reader Paperbac.
- Harrod, Roy (1954), Towards a dynamic economics, some recent developments of economic theory and their application to policy, London: Macmillan & co ltd.
- Huntington, Samuel P (1968), Political order in changing societies, New Haven: Yale University Press.
- Keynes, John Maynard (1964), The general theory of employment, interest, and money, New York: Harcourt, Brace and Jovanovic.
- Mahbub Ul Haq (1976), The Poverty Curtain: Choices for The Third World, New York: Columbia University Press.
- Malthus, T. R. (2004), An essay on the principle of population, edited with an introduction and notes by Geoffrey Gilbert, Oxford: oxford University Press.
- Marshall, Alfred (1961), Principles of economics: an introductionary volume, London: Macmillan & Co Ltd.
- Marx, Karl (1946), Capital, introduction by G. D. H. Cole, edition by Eden and Cedar Paul, London: J. M. Dent and sons; New York: E. P. Dutton and company.
- Maslow, Abraham H (1959), New knowledge in human values, New York: Harper & Row.
- Maslow, Abraham H (1970), Motivation and personality, New York: Harper & Row.
- Mill, John Stuart (1940), Principles of political economy with some of their applications to social philosophy, London : Longman, Green.
- Mill, John Stuart (1948), On liberty, London: Watts and Company.
- Myrdal, Gunnar (1960), Beyond the welfare state, New Haven: Yale.
- Myrdal, Gunnar (1972), Asian drama: an inquiry into the poverty of nations, an abridgement by Seth S. King, London: Allen Lan.
- Myrdal, Gunnar (1973), Against the stream: critical essays on economics, New York: Pantheon Books.
- Rostow, Walt Whitman (1960), The stages of economic growth: a non -communist manifesto, London: Cambridge University Press.
- Schumpeter, J.A. (1939), Business Cycles: A Theoretical,
Historical and Statistical Analysis of the Capitalist Process,
New York: McGraw Hill. - Sen, Amartya (2000), Development as freedom, New york: anchor books.
- Smith, Adam (1928), an inquiry into the nature and causes of the wealth of nations, Humphrey;Milford: Oxford University Press.
- Solow, Robert M [1970], Growth theory an exposition, New York: Oxford University Press.
- Todaro, Michael P (2000), Economic development, Reading, Mass: Addison-Wesle.
)