تحلیل گفتمان سیاستگذاری علمی-فناورانه در دولت های احمدی نژاد (گفتمان تجاری سازی) و حسن روحانی(گفتمان اقتصاد دانش بنیان) با تاکید بر انتقال فناوری

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران ، ایران

2 دانشجوی دکتری رشته مدیریت سیاستگذاری علم وفناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

3 استادیار, مدیر گروه دکترای آینده‌پژوهی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تحول گفتمان سیاستگذاری علمی-فناورانه در ایران در دولت های محمود احمدی نژاد و حسن روحانی است. گفتمان های سیاستگذاری علمی_فناورانه در این دولت‌ها‌ حول چه موضوعات، مفاهیم، نشانه ها، مخاطبان، هویت و ... صورت بندی شده اند؟ در این گفتمان ها به طور ویژه در حوزه انتقال فناوری چه موضوعات، مفاهیم، نشانه ها، مخاطبان، هویت و ... صورت بندی شده اند؟ محقق پس از طرح یک مدل نظری ترکیبی، به بررسی دقیق تحولات گفتمانی و بیناگفتمانی در حوزه سیاستگذاری علمی_فناورانه در دوره زمانی مورد نظر پرداخته و می‌کوشد نشان دهد که بر خلاف تصور معمول فرآیند تحول گفتمان سیاستگذاری علمی_فناورانه یک فرآیند انباشتی و خطی نمی باشد و تحول این گفتمان ها در فرآیندی گسسته، ناپیوسته و غیر انباشتی ممکن شده است. از منظر روش‌شناختی، روش تحلیل گفتمان برای انجام این پژوهش بکارگرفته شده است. در انتها نیز، روایت های علم وفناوری مستخرج شده از دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی آورده شده است و نویسنده می‌کوشد تا توجه سیاست‌مداران و تحلیل‌گران را به زاویهِ دیگری برای سیاستگذاری و تصمیم گیری یعنی توجه به روایت ها و فرا راویت‌ها معطوف سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Discourse Analysis of Scientific-Technological Policy in Ahmadinejad and Rohani's administrations with an Emphasis on Technology transfer

نویسندگان [English]

  • mostafa mehraeen 1
  • Narjes Zeinolabedin 2
  • Amir Hushang Heidari 3
1 Assistant professor of sociology in the Institute of Humanities and Cultural Studies, tehran.iran
2 Ph.D. student in science and technology policy management at Iran's Scientific Policy Research Center
3 Assistant Professor, Group Manager PHD in Future Research
چکیده [English]

This research is conducted as an attempt to investigate into the developement in the formation of discourses of Science and Technology policy between 1384and 1400. In particular, this paper aims at the exploration into the process of formation of the topics which are addressed, concepts developed, signs employed, the addressees addressed and the identities shaped.That is, it tries to investigate into the question of what and how topics, concepts, signs, addresses and identities are formed over the period mentioned in those discourses concerning the transfer of technology. The researchers, after proposing an eclectic theoretical model, tries to investigate thoroughly into the discursive and interdiscursive development in the field of Science and Technology Policy over the prementioned period using mentioned model. In addition, they attempt to demonstrate that, contrary to the common perception, the process of the development of discourses in Science and Technology Policy is not a linear and cumulative process, rather they argue that the development of those discourses have been possible through a fragmented, disconnected and non cumulative process. Methodologically speaking, discourse analysis is the way of conducting this research. Finally, extracted Narratives of science and technology during Ahamdinejad and Rohani's administrations are collected .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse Analysis of Science and Technology policy
  • Narrative of Science and Technology
  • Discourse of Commercializing
  • Discourse of knowledge-based Economy
  • Discourse of Information Economy

مراجع

کتاب‌نامه         
                        
- Abram, S. (2005). Introduction: Science/technology as politics by other means. Focaal, 2005(46), 3-20.
- Blommaert, J., & Mesthrie, R. (2005). Discourse: A critical introduction (Vol. 10). Cambridge: Cambridge University Press.
- Calvert, B., Casey, N., Casey, B., French, L., & Lewis, J. (2007). Television studies: The key concepts. Routledge.
- Claisse, F., & Delvenne, P. (2017). As above, so below? Narrative salience and side effects of national innovation systems. Critical Policy Studies, 11(3), 255-271.
- Elzinga, A. (2004). Metaphors, models and reification in science and technology policy discourse. Science as Culture, 13(1), 105-121.
- Feindt, P. H., & Oels, A. (2005). Does discourse matter? Discourse analysis in environmental policy making. Journal of Environmental Policy & Planning, 7(3), 161-173.
- Fisher, E. (2010). Contemporary technology discourse and the legitimation of capitalism. European Journal of Social Theory, 13(2), 229-252.
- Fischer, F. (2003). Reframing public policy: Discursive politics and deliberative practices. Oxford University Press.
- Flink, T., & Kaldewey, D. (2018). The new production of legitimacy: STI policy discourses beyond the contract metaphor. Research policy, 47(1), 14-22.
- Foucault, M. (2013). Archaeology of knowledge. routledge.
- Gee, J. P. (2004). An introduction to discourse analysis: Theory and method. routledge.
 
- Godin, B. (2009). The making of science, technology and innovation policy: conceptual frameworks as narratives, 1945-2005.
- Goffman, E.(1974). "Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience," Cambridge (Mass.): MIT Press, p. 10.  
- Hofmann, J. (1995). Implicit theories in policy discourse: An inquiry into the interpretations of reality in German technology policy. Policy sciences, 28(2), 127-148.
- Howarth, D. (2000). Discourse. McGraw-Hill Education (UK).
- Jamison, A., & Hård, M. (2003). The story-lines of technological change: Innovation, construction and appropriation. Technology Analysis & Strategic Management, 15(1), 81-91.
- Jørgensen, M. W., & Phillips, L. J. (2002). Discourse analysis as theory and method. Sage.
- Kaplan, T. J. (1986). The narrative structure of policy analysis. Journal of Policy Analysis and Management, 5(4), 761-778.
- Kallerud, E. (2011). Goals conflict and goal alignment in science, technology and innovation policy discourse. Nordic Institute for Studies in Innovation, Research and Education (NIFU). Disponível em:< http://www. csiic. ca/PDF/Kallerud. pdf>. Acesso em, 3.
- Kukkonen, A., & Ylä-Anttila, T. (2020). The science–policy interface as a discourse network: Finland’s climate change policy 2002–2015. Politics and Governance, 8(2), 200.
- Miettinen, R. (2013). Innovation, human capabilities, and democracy: Towards an enabling welfare state. Oxford University Press.
   
- Rein, M., & Schön, D. (1996). Frame-critical policy analysis and frame-reflective policy practice. Knowledge and policy, 9(1), 85-104.
 
- Schubert, K. (2015). Comment on ‘The Narrative Policy Framework: child or monster?’. Critical Policy Studies, 9(3), 372-374.
- Shaw, S. E., & Greenhalgh, T. (2008). Best research–for what? Best health–for whom? A critical exploration of primary care research using discourse analysis. Social Science & Medicine, 66(12), 2506-2519.
- Shanahan, E. A., Jones, M. D., McBeth, M. K., & Lane, R. R. (2013). An angel on the wind: How heroic policy narratives shape policy realities. Policy Studies Journal, 41(3), 453-483.
- Shi-Xu, A cultural approach to discourse. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2005
- Weiss, D. (2019). Round hole, square peg: a discourse analysis of social inequalities and the political legitimization of health technology in Norway. BMC public health, 19(1), 1-15.
- Weiss, G., & Wodak, R. (Eds.). (2007). Critical discourse analysis. New York: Palgrave Macmillan.
- Wetherell, M., Taylor, S., & Yates, S. J. (Eds.). (2001). Discourse theory and practice: A reader. Sage.
- پارسانیا، حمید؛ پرهیزکار، غلامرضا.(1392). سیاست علمی در ایران پس از انقلاب اسلامی ( با تأکید بر علوم انسانی در اسناد بالا دستی)،  معرفت فرهنگی اجتماعی ، 17، صص 96-71.
- پورعلی، سعید ؛ فیرحی، داوود. (1394). تحلیل گفتمانی سیاستگذاری فرهنگی دولت نهم و دهم جمهوری اسلامی ایران در حوزه آموزش عالی ، سیاستگذاری عمومی،1(4)، صص 169-135.
- حاجی یوسفی، امیرمحمد؛ رضائی پناه، امیر. (1397). تبیین سیر تطور وجه عملگرایانه گفتمان موعودگرایی در الهیات سیاسی یهودی- اسراییلی، پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 26، صص 157- 125.
- خلیلی، ابراهیم؛ خورسندی طاسکوه، علی؛ آراسته، حمیدرضا؛ غیاثی ندوشن، سعید.(1396). تحلیل گفتمان انتقادی تاریخی از استقلال دانشگاهی نظام آموزش عالی ایران، آموزش عالی ایران، 36، صص 55-29.
- سعید آبادی، زهرا؛ هاشمی، شهناز؛ سلطانی فر، محمد.(1396). محیط زیست؛ مفهومی چندگانه در علوم انسانی، راهبرد، 83، صص 213-187.
    - سند چشم انداز جمهوری اسلامی 1404. (1382). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/132295
- شیربگی، ناصر؛عبدالله زاده، نسیم.(1399). تحلیل گفتمان سیاستگذاری آموزشی در نظام آموزش عالی ایران ، سیاستگذاری عمومی، 6(2)، صص 200-179.
   -فراستخواه، مقصود. (1386). بررسی لوازم و ابعاد فرهنگی صنعت- بازار دانش. تهران:پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
    -ماده 9 برنامه چهارم توسعه. (1383). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94202
     -ماده 26 برنامه چهارم توسعه. (1383). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/94202
- مهرآیین، مصطفی (1392). نظریه و روش تحلیل گفتمان. تهران: موسسه مطالعاتی رخداد تازه.
- مهرآیین،مصطفی(1396). درسگفتار تحلیل گفتمان (هنر). تهران، موزة ملک.
- مهرآیین، مصطفی(1386). شرایط تولید فرهنگ: ریشه های ظهور مدرنیسم اسالمی در هند، مصر و ایران. رسالة دورۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار