نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• رضا نصیری حامد ¹
• ناهید صفری ²

¹ استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه تبریز، ایران

² دانش آموخته کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام دانشگاه تبریز

چکیده

اومانیسم به مثابه یکی از ارکان دوران مدرن، با اصالت دادن به انسان و معمولاً در تقابل با خدامحوری و حاکمیت الهی تعریف شده است. با این حال، یکی از وجوه مهم در تکوین و بسط معنای اومانیسم، تأکید آن بر بازخوانی میراث مکتوب بشری بوده که زمینه‌ساز علوم انسانی نوین گردیده و در عین حال برخلاف تلقی مرسوم، به خوانشی در موافقت و سازگاری با ادیان منجر شده است. این ترکیبِ تا حدودی نامأنوس در بین متفکرانی از مسیحیت در دوران رنسانس طرح شده و در دوران معاصر از سوی افرادی در جهان اسلام همانند «علی شریعتی» برای بازخوانی میراث فکری دوران قبل ذیل عنوان اومانیسم اسلامی به کار گرفته شده است. مدعای نوشتار حاضر آن است که به‌رغم مخالفت برخی با امکان طرح ترکیبی از دینی همچون اسلام با ایدئولوژی‌ای همانند اومانیسم، ارائه این مفهوم در خدمت تلاش برای قرائت انتقادی سنت پیشین اسلامی با نگاهی به تجربه مشابه آن در مسیحیت مورد توجه قرار گرفته است. یافته‌های چنین مطالعه‌ای حاکی از آن است که وجه بارز اومانیسم دینی مخصوصاً اسلامی، به جای تقابل ضدّدینی آن، مبتنی بر آنچه شریعتی «پالایش منایع فرهنگی» خوانده و نگاهی نقادانه به میراث گذشته استوار است.

کلیدواژه‌ها

• اومانیسم
• آموزش
• شریعتی
• علوم انسانی
• پالایش فرهنگی

عنوان مقاله [English]

Humanism as a reading of human heritage with a view to Islamic humanism

نویسندگان [English]

• reza NasiriHamed ¹
• nahid safari ²

¹ Assistant Professor of political sciences,, University of Tabriz, Iran

² Master of political thought in islam, university of tabriz

چکیده [English]

Humanism, as one of the pillars of the modern era, one of the important aspects in the development and expansion of the meaning of humanism is its emphasis on the rereading of human written heritage, which is also the foundation of modern humanities, and at the same time, contrary to the conventional view, it also leads to a reading in agreement and compatibility with religions. This somewhat unfamiliar combination was proposed among thinkers of Christianity in the Renaissance era and in the contemporary era, it has been used by some thinkers in the Islamic world to reread the intellectual heritage of the previous era. "Ali Shariati" who proposed Islamic humanism. The content of this article is that, despite thinker's opposition to the possibility of combining a religion like Islam with an ideology like humanism, the presentation of this concept has been considered in the service of trying to read the previous Islamic tradition critically with a view to its similar experience in Christianity. The findings of this study indicate that the distinctive feature of religious humanism, especially Islamic, instead of its anti-religious opposition, is based on what Shariati called "refinement of cultural resources" and a critical look at the legacy

کلیدواژه‌ها [English]

• Humanism
• education
• sharia
• humanities
• cultural refinement