شیوه زندگی زنان لرستان از منظر سیاحان، مستشاران نظامی و سیاسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی. اصفهان، ایران.

2 استادیار، گروه معماری، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران،تهران، ایران

3 استادیار، گروه معماری، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی. اصفهان، ایران.

4 دانشیار، گروه معماری، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی. اصفهان، ایران.

چکیده

شناخت شیوه زندگی زنان در درک وضعیت خانوادگی و اجتماعی آنان در هر دوره تاریخی مؤثر است. برداشت‌های عمومی از وضعیت زنان در شیوه زندگی سنتی اقوام ایرانی، بر نقش تبعی و فرودستی آنان اشاره دارند. خوانش‌های مبتنی بر شیوه زندگی در تحقیقات علوم اجتماعی و به‌ویژه مردم‌نگاری تاریخی، فرصتی را برای بازنگری در این پیش‌فرض‌های برخاسته از ادبیات ابتدای دوره مدرن، فراهم آورده است؛ لذا در پژوهش کیفی پیش رو با استفاده از روش مردم‌نگاری تاریخی و با تکیه‌بر منابع اسنادی و تحلیل داده‌ها به روش توصیفی- تحلیلی تلاش می‌شود شیوه زندگی زنان لرستان در دوره قاجار بر اساس سفرنامه‌های سیاحان، مستشاران نظامی و سیاسی بازنمایی گردد و به این پرسش پاسخ داده شود که جایگاه خانوادگی و اجتماعی زنان لرستان با توجه به شیوه زندگی آنان چگونه بوده است. نتایج پژوهش عقاید رایج پیرامون موقعیت بالادستی مردان و فرودستی زنان را در این منطقه با تردید مواجه می‌کند، همچنین بازتاب ارتباط متقابل میان شیوه زندگی مردان و زنان منطقه را می‌توان در دو سطح جامعه و خانواده مشاهده نمود که به اجتماعی بودن زنان، داشتن حق مشارکت و تصمیم‌گیری در امور خانوادگی و تسلط نسبی آنان بر منابع قدرت منجر شده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The lifestyle of Lorestan's women from the point of view of tourists, military and political advisors

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Hadipour Moradi 1
  • Masoud Nari Ghomi 2
  • Sanaz Rahravi Poodeh 3
  • Mariam, Ghasemi Sichani 4
1 Ph.D. Candidate of architecture, Department of Architecture, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University. Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Technical and Vocational University, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Architecture, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University. Isfahan, Iran
4 Associate professor, Department of Architecture, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University. Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Knowing the way of life of women can be effective in understanding their family and social status in any historical period. The general perception of the status of women in the traditional lifestyle of Iranian people is the subordinate and inferior role of women. Readings based on lifestyle in social science have provided an opportunity to review these presuppositions arising from the literature of the early modern period; Therefore, in the upcoming qualitative research, using the historical ethnographic method and relying on documentary sources and data analysis in a descriptive-analytical way, the way of life of Lorestan women in the Qajar period is tried to be represented based on the travelogues of travelers, military and political advisors. Questions such as how was Lorestan's women's lifestyle based on tourists' information.The result of the current research question the frequent beliefs of the superior position of men and the inferiority of women in the region. and reflects the reciprocal relationship between men's and women's lifestyles in the region at the two levels of society and family. It led to the sociability of women, the right to participate and make decisions in family matters, and finally their relative control over the sources of power.
Keywords: women's lifestyle, women of Lorestan, Small Lorestan region, tourists, military and political advisors.
 
 
Introduction: Different social layers such as class, gender, etc. are not separate one from another, but intertwined, and "lifestyle" is reflection of these layers. In the meantime, knowing "women's way of life" is of importance, in such a way that there has always been a reciprocal relationship between a woman's way of life and her family and social class in every historical period. Studies about Iranian ethnic women are less focused on women from specific ethnicities and often concentrate on the women of the aristocratic and courtier classes. The result of the research documented cases such as the complete subordination of women to men, the weak role of women in the family and social decision-making, the absence of benefits from power sources, the presence of women in internal affairs, restrictions caused by hijab, and prevalence of polygamy. In other words, regardless of cultural and ethnic diversity, feminist views such as the priority of men in societies and the inappropriate treatment of women have been expressed. It was neglected women come from diverse ethnicities, religions, and cultural backgrounds. Different societies represent gender and sexuality in various and contrasting ways that play a vital role in illustrating Women's position in society. Tourists and consultants often focus on Lorestan and have documented reports about women's lifestyles in this region. They have also compared the cultural contrasts between themselves and the observed society.
Methodology: Considering that the general perception of women's position in the traditional lifestyle of Iranian people refers to their subordinate and inferior role, lifestyle-based studies in social science and historical ethnography research provide an opportunity to reanalyze such presuppositions raised from early literature of the modern period. The current study applied the historical ethnographic approach and based on documentary sources analysis data in a descriptive-analytical way. Furthermore, according to the travelogues of travelers, military and political advisors presents the way of life of Lorestan women in the Qajar period and discover their position in the family and society.
Findings: The results reveal the reciprocal relationship between the way of life of men and women in this area in both society and family, as it releases doubt on the common beliefs about the superior position of men and the inferiority of women in this region. The women of Lorestan have had a relatively prominent position in the economic system, which led to their relative dominance over power sources, such as dominating living spaces, having financial independence, the right to participate and make decisions in family and social affairs. Regarding social system factors, women have had a similar position to the economic system, and of course, more prominent than the political system, and have had visible and hidden roles. The hidden and implicit roles of women have been reflected in the apparent authority of men. The authority of every man required having a potent wife or mother, so that the promotion of the social and family status of men, as well as their social competence and acceptance, had a direct association with the characteristics of the mother, wife, their social and family status, and vice versa. This has prevented the expansion and prevalence of the superiority of one and the inferiority of the other. It has generated a relative balance in all levels of family and social life, which can be a proof of not being low position of women in the family and society; However, in several cases, there has been a difference of opinion among men towards gender and women.
Discussion and conclusion: The attitude of tourists and military and political advisors whose reports and works were used in this research toward the situation of women in this region in many cases has been impartial, although in some circumstances they have compared it with the women of their countries. Women economically have been presented with relatively financial independence and a significant role in the economy of the family and society. From a social point of view, they have been mentioned as women with characteristics such as being social, interacting with acquaintances, relatives, and strangers, being less shy, hardworking, and participating in family and social decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's lifestyle
  • women of Lorestan
  • Small Lorestan region
  • tourists
  • military and political advisors
آریامنش، شاهین، میری؛ سید جواد، (1395)، «نگاهی انتقادی از منظر جامعه‌شناسی تاریخی به مقولۀ شرق‌شناسی، مطالعۀ موردی: آثار و فعالیت های سیاسی رابرت چارلز زاینر»، جامعه پژوهی فرهنگی، سال هفتم، شماره چهارم، ص 21-1.
ادموندز، سیسیل جان، دوبد؛ کلمنت، مینورسکی؛ ولادیمیر، (1362)، «دو سفرنامه درباره لرستان، همراه با رساله لرستان و لرها»، ترجمه سکندر امان الهی بهاروند و لیلی بختیار، تهران، نشر بابک.
استارک، فریا، (1364)، «سفری به دیار الموت، لرستان و ایلام»، ترجمه: علی‌محمد ساکی، چاپ دوم، تهران، انتشارات علمی.
الفت، سعیده، سالمی، آزاده، (1391)، «مفهوم سبک زندگی»، مطالعات سبک زندگی، سال اول، شماره 1، صص 9-36.
افشار، حسنعلی خان، (1382)، «سفرنامه لرستان و خوزستان»، حمیدرضا دالوند، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏.
 امیراحمدی، احمد، (1373)، «خاطرات نخستین سپهبد ایران»، به کوشش غلامرضا زرگری نژاد، تهران، موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی، ج اول.
بابایی، محبوبه، (1398)، «تغییر نقش اجتماعی و اقتصادی زنان در استان لرستان معاصر»، مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی، سال دوم، پیایی 4، شماره 1، ص 101-95.
بیشوب، ایزابلا، (1375)، «از بیستون تا زرد کوه بختیاری»، ترجمه: مهراب امیری، چاپ اول، تهران، نشر سهند.
بیات؛ صدیقه، دلبری؛ شهربانو، عظیم زاده تهرانی؛ طاهره، متولی حقیقی؛ یوسف، (1397)، «مقایسه جایگاه اجتماعی زنان در سه سفرنامه عصر ناصری (1264-1313 ق/1848/1896 م)»، پژوهشنامه تاریخ، سال چهاردهم، شماره 53، ص 1-28.
بهار، ملک الشعرای بهار، محمدتقی، (1387)، «تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران: انقراض قاجاریه»، جلد اول، نشر زوار، تهران.
پناهی؛ عباس، محمد زاده، اسدالله، (1395)، «تصویر زن ایرانی در سفرنامه‌های فرانسویان از اوایل دوره قاجار تا انقلاب مشروطه بر اساس نظریه بازنمایی استوارت هال» پژوهش‌نامه‌ی انجمن ایرانی تاریخ، سال هفتم، شماره‌ی بیست و هفتم، ص 23-1.
حجازی، بنفشه، (1400)، «تاریخ خانم‌ها: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار»، چاپ چهارم، تهران، نشر قصیده‌سرا.
حسنی؛ محمدحسین، ذکایی؛ محمد سعید، طالبی؛ ابو تراب، انتظاری؛ علی، (1396)، «مفهوم‌سازی سبک زندگی فرهنگی»، جامعه پژوهی فرهنگی، سال هشتم، شماره اول، ص 23 -45.
دیگار؛ ژان پیر، (1383)، «پوشاک در ایران‌زمین؛ از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا: پوشاک بختیاریها و سایر اقوام لر زبان»، ترجمه: پیمان متین، جلد 1، تهران، نشر امیرکبیر.
راپوپورت، آموس، (1398)، «انسان‌شناسی مسکن»، ترجمه: خسرو افضلیان، چاپ چهارم، تهران، نشر کتابکده کسری.
راولینسون، هنری‌، (1362)، «سفرنامه راولینسون: گذر از زهاب به خوزستان»، ترجمه: سکندر امان الهی بهاروند، چاپ اول، تهران، نشر آگه.
رایس؛ کلاراکولیور، (1383)، «زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان»، اسدالله آزاد، چاپ اول، تهران، نشر کتابدار.
رحمتی؛ محسن، دالوند؛ محمد، (1396)، «نقش خوانین و متنفذین در برقراری امنیت در لرستان در عهد پهلوی اول»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال هفتم، شماره اول، ص 153-137، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
سیاح محلاتی، میرزا محمدعلی، (1346)، «خاطرات حاج سیاح»، تصحیح سیف‌الله گل‌کار، چاپ اول، تهران، نشر امیرکبیر.
سوروگین، آنتوان، (1378)، «ایران از نگاه سوروگین»، ترجمه سحر برجسته، چاپ اول، تهران، نشر زمان.
شوشتری، میر عبد اللطیف خان، (1363)، «تحفه العالم و ذیل التحفة، سفرنامه و خاطرات»، موحد، صمد، تهران، نشر طهوری.
شهسواری، ثریا، نجار، سعید، «بررسی تاثیرسیاستهای نوسازی رضا شاه برایالت و عشایر لرستان»، دو فصلنامه پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران، سال دوم، شماره سوم، پاییز و زمستان 1393، ص 52-66.
ظل السلطان، مسعود، (1368)، «خاطرات ظل السلطان: سرگذشت مسعودی»، حسین خدیو جم، جلد دوم، چاپ اول، تهران، نشر اساطیر.
عباسی، مهناز، (1398)، «تصویرشناسی زنان در سفرنامه‌ی مقدسی»، مطالعات تاریخ فرهنگی، سال دهم، شماره 39، ص 105-75.
علیزاده بیرجندی؛ زهرا، ناصری؛ اکرم، (1394)، «بررسی مشارکت‌های اقتصادی زنان عصر قاجار با تکیه بر گزارش سیاحان خارجی»، تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، سال ششم، شماره 11، ص 127-152.
 فصیحی زاده، اعظم، (1394)، «زن ایرانی از دید سفرنامه نویسان خارجی دوره قاجار»، تاریخ‌پژوهی، شماره 64، ص 172-155.
فوریه، ژوآنس، (1385)، «سه سال در دربار ایران: از 1306 تا 1309 قمری»، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، تهران، نشر علم.
قاسمی، فرید، (1390)، «اسناد خرم‌آباد: عریضه‌ها، انتخابات، گوناگون»، چاپ اول، تهران، نشر مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
قاسمی، فرید، (1375)، «تاریخ خرم‌آباد»، خرم‌آباد، نشر افلاک.
کاتب، فاطمه، (1396)، «تصویرشناسی میدان نقش‌جهان اصفهان از منظر سفرنامه‌های دوره صفوی»، مبانی نظری هنرهای تجسمی، شماره 4، ص 111- 121.
کتابی؛ احمد، (1386)، «سفرنامه دوم نجم الدوله به خوزستان: ایران عهد ناصرى»، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کریمی، بهمن، (1329)، «راه‌ها و پایتخت‌های قدیم غرب ایران»، تهران، چاپخانه بانک ملی.
کرزن، جرج، (1373)، «ایران و قضیه ایران»، جلد 2، ترجمه: غلامعلی وحید مازندرانی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
کوپر، مارکوس، (1382)، «خانه: نماد خویشتن»، ترجمه: احد علیقلیان، فصلنامه فرهنگستان هنر، شماره 5، ص 119-84.
گروته، هوتم، (1369). سفرنامه: ترجمه مجید جلیل وند، تهران: نشر مرکز.
لایارد، سر اوستین، (1367)، «سفرنامه لایارد یا ماجراهای اولیه در ایران»، ترجمه محراب امیری، تهران، نشر وحید.
 مهدوی کنی، محمد سعید، (1386)، «مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی»، تحقیقات فرهنگی، سال اول، شماره 1، ص 230-199.
مهرآبادی، میترا، (1379)، «کتاب زن ایرانی به روایت سفرنامه نویسان فرنگی»، چاپ اول، تهران، نشر روزگار و آفرینش.
والی زاده معجزی، محمدرضا، (1382)، «تاریخ لرستان روزگار پهلوی»، چاپ اول، تهران، نشر حروفیه.
والی زاده ‌معجزی، محمدرضا، (1380)، «تاریخ لرستان روزگار قاجار از تأسیس تا کودتای 1299»، چاپ اول تهران، نشر حروفیه.
ویلسون، سر آرتور، (1347)، «سفرنامه ویلسون: تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غربی ایران»، ترجمه: حسین سعادت، تهران، نشر وحید.
هارلی، جیمز فرانسیس، «ایران در جنگ جهانی اول»، آرشیو کتابخانه ملی استرالیا. https://www.nla.gov.au/using-library/getting-started/ask-librarian
یوسفوند، سامان؛ انتظاری؛ علی، مرادی نژاد؛ زینب، (1397)، «فهم معنایی زنان از مدرنیزاسیون در جامعه محلی، موردمطالعه: استان لرستان»، راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال هفتم، شماره بیست و هشتم، ص 317-285.
Adler, A. (1997)." Understanding Life ", Oneworld Publications.
Bell, David & Hollows, Joanne. (2006). "Historicizing lifestyle", Ashgate: London.
Bourdieu, P. (1984), Distinction, New York: Routledge & Kegan Paul.
Calhoun, Caring. Light, Donald, Keller, Suzanne, 1994, Sociology, New York, McGraw-Hill.
Mckee, J. B. (1969), Introduction to Sociology, Holt Rinehart and Winston Inc.
Simmel, G. (1990), The Philosophy of Money, Tom Boomer and David Frisby (Trans), Second Enlarged Ed, New York: Routledge.
Veal A. J (2000). "Leisure, Culture and Lifestyle ", Volume 24, Number 2, autumn 2001, Culture et mode de vie.Tehran, Asatir Publishing.