تحلیل جامعه‌شناختی از بایسته‌های حکومت در وضع و اجرای اثربخش قوانین؛ با استفاده از روش تحلیل مضمون

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،قم، ایران

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، ایران

3 دانشجوی دکتری گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

مسئله پژوهش حاضر بایسته­های حکومت در وضع و اجرای اثربخش قوانین بر اساس رویکردی جامعه­شناختی است. روش اجرای پژوهش بر مبنای روش تحلیل مضمون و کدگذاری اطلاعات تا رسیدن به مضامین صورت گرفت. اساتید حوزوی و دانشگاهی جامعه مشارکت­کنندگان پژوهش را تشکیل دادند که از مصاحبه نیمه­ساختاریافته با آنان استفاده شد. روش انتخاب نمونه نیز به روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع داده­ها انجام گرفت و تعداد آنان نهایتا به دوازده نفر رسید. اطلاعات بدست آمده مورد بررسی، موارد تکراری و مشابه درهم ادغام و در نهایت بایسته­های مسئله تحقیق در جهت اثربخشی مورد تحلیل قرار گرفت. کدهای استخراج شده در سه سطح مفاهیم، مقوله­های عمده و مضامین نشان داده شد. براساس نتایج بدست آمده از مصاحبه­ها، بایسته­های حکومت مشتمل بر 31 مفهوم و 8 مقوله و در نهایت 2 مضمون اصلی در جهت اثربخشی بهتر قوانین می­باشند. یافته­های پژوهش نشان­دهنده مضامین اصلی «اقناع­گری اجتماعی قانون» و «قابلیت­های اثربخشی اجرای قانون» است که هر کدام از این مضامین شامل مقوله­ها و مفاهیمی است که به شرح و بسط آن پرداخته شد و مدل برخاسته از یافته­ها نیز ترسیم گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Sociological Analysis of the Government's Obligations in the Legislation and Effective Administration of Laws Based on Thematic Analysis Method

نویسندگان [English]

  • Mahdi Nasiri 1
  • ALI Salimi 2
  • Sadegh Meshkati 3
1 Assistant Professor, Department of Sociology, Seminary and University Research Center,Qom,Iran.
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Seminary and University Research Center,Qom,Iran.
3 Ph.D. Candidate of the Department of Sociology. Seminary and University Research Center,Qom,Iran.
چکیده [English]

Abstract
The present study is to examine the duties of the government in legislating and implementing effective laws based on a sociological approach. The method of research was the theme analysis and coding information. Seminary and university teachers were the participants, and semi-structured interviews were used. The sample selection method was also done by the snowball method until data saturation was reached and their number reached twelve people. The obtained data was examined, it was repeated and similar cases were merged; then the research topic was analyzed for its effectiveness. The obtained codes were shown in three levels: concepts, major categories, and themes. Based on the results gained from the interviews, the government duties consist of 31 concepts, 8 categories, and 2 main themes for the better effectiveness of the laws. The findings show the main themes of "social persuasiveness of the law" and "effectiveness of law enforcement" includes issues and concepts that were explained and developed; the model obtained from the findings were also drawn.

Keywords: Government duties, laws, effectiveness, sociology, content analysis.
Research method
In this research, semi-structured interviews were used to collect data. In fact, in order to understand the dimensions and components of the topic, the elites were interviewed based on the snowball sampling method. The number of interviewees or the participants depends on the theoretical saturation, and in the present study, the number of elites is 12. 6 seminary male teachers and 6 university male professors were interviewed. The main criterion of elites’ selection includes having influential research and educational experience in this subject. The data analysis method is thematic analysis. Theme analysis is a method for identifying, analyzing, and reporting patterns (themes) in data. This method minimizes and describes the total data in detail. The data collected through interviews was coded, classified, categorized and separated based on the similarities and differences of the concepts, then its themes were extracted. MAXQDA software facilitates coding.
Introduction
 The social effectiveness of laws and their improvement is a main issue and concern of social studies, especially in legal sociology. This is because laws, on the one hand, have a prominent position in regulating relationships between individuals and social sections, and on the other hand, can be implemented and acted in society, through using a large number of different factors and extra-legal and jurisprudential components. This matter, more than anything else, reveals the multifaceted nature of this topic and requires to simultaneously refer to the knowledge and skills of different scientific fields and a common dialogue between thinkers and researchers. The outcome can be seen in the formation of interdisciplinary and rather multidisciplinary sciences and fields in academic institutes of different countries. For instance, the common studies and discussions that have been conducted on the subject and similar cases in social sciences and especially, in law and sociology, have founded the basis for the formation of an interdisciplinary field called legal sociology, that has received considerable attention. But it is worth noting that this field is still not recognized in the academic universities of the country. In fact, this area, as a connecting point of legal and sociological debates, has remained far from the common concern of researchers of these two fields. Taking these points into account, the present article deals with the basic question of what are the obligations of governments in establishing and effectively implementing laws from a sociological perspective, and it is to introduce some topics and issues that are essential for the social effectiveness of laws.
 
 
Conclusion & Result
Due to their special capabilities, governments have an important role in the regulation and conduct of society's affairs. Among the important features is the effective implementation of laws. The present study sought to answer the question that from a sociological point of view, what are the obligations of the governments in establishing and implementing effective laws? However, taking into account that the literal knowledge of law and social affairs is not rich and comprehensive, it was sought to, based on sociological theories and inferring from different approaches, increase the theoretical sensitivity. For measuring the dimensions and components of the issue, the elites were interviewed. The number of interviewees or the participants was based on the theoretical saturation, that in this research 12 elites were selected. Thematic analysis method was also used to analyze the data. 31 initial codes were created, that later, were reduced to 8 codes, then 2 themes were created. The created themes were: "social persuasiveness of law" and "effectiveness of law enforcement". The first theme, which included five categories, expresses the characteristics that, if realized, will lead to a kind of voluntary compliance with the rules from the addressees. the second theme, which included three categories, refers to the capabilities of law enforcement agencies, law enforcement institutions, and social contexts of law legislation, which can be the basis of their effective implementation in the society

-انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: نشر سخن
-اسدی اجاق، نادر(1401) مهم ترین علل غیر قابل اجراء نبودن قوانین در نظام حقوقی ایران، مجله دانش حقوق عمومی، (35)11, 119-144
-برتران، بدیع و بیرون بوم، پیر (1379) جامعه­شناسی دولت (احمد نقیب­زاده­، مترجم) تهران: نشر باز
-بینگل، اتولر(1376)، ارتباطات اقناعی، ترجمه علی رستمی، تهران، مرکز تحقیقات و سنجش برنامه ای صدا و سیما
-بلیک، رید و هارولدسن، ادوین (1378)، طبقه­بندی مفاهیم در ارتباطات (مسعود اوحدی، مترجم) تهران: نشر سروش
-چالمرز، جانسون (1363)، تحول انقلابی: بررسی نظری پدیده انقلاب (ح. الیاسی، مترجم) تهران: نشر امیر کبیر
-چلبی, مسعود (1394)، جامعه­شناسی نظم. تهران: نشرنی
-دورکیم، امیل (1368)، قواعد روش جامعه‌شناختی، ترجمه علی محمد کاردان، چ 1، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
-دورکیم, امیل (1391)، درس­های جامعه­شناس (فیزیک اخلاقیات و قانون)، (سید جمال الدین. موسوی , مترجم) تهران: نشرنی.
-روشه، گی (1391)، جامعه_شناسی تالکوت پارسونز، (نیک گهر, مترجم) تهران: نشر نی.
-ریتزر، جورج (1374)، مبانی نظریه­های جامعه­شناختی در دوران معاصر، (منوچهر ثلاثی، مترجم) تهران: نشرنی.
-رستمی، ولی(1387)، مشارکت مردم در قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران، مجله مطالعات حقوق خصوصی، 1, 179-204.
-سایمونز، جان (1390)، فوکو و امر سیاسی، (ک. حسین زاده، مترجم) تهران: رخداد نو.
-سلیمی، علی، محمد داوری (1387)، جامعه‌شناسی کجروی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-شرت، ایون (1396)، فلسفه علوم اجتماعی قاره­ای، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشرنی.
-عبدی، عباس و کلهر، سمیرا، مباحثی در جامعه شناسی حقوق ایران، تهران، 1371
-علیزاده، عبدالرضا (1384)، زمینه­های پذیرش رویکردی جامعه­شناختی در حقوق اسلامی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 68, 115-156.
-قربانی، محمود (1379)، مدیریت تعارض و اثربخشی سازمان­ها، تهران: انتشارات پژوهش توس.
-کاتوزیان, ناصر (1362)، مقدمه علم حقوق، تهران، نشر اقبال
-کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار.
-کرایب، یان (1396)، نظریه اجتماعی کلاسیک (ش. مسمی­پرست، مترجم) تهران: نشرآگه.
-کسرایی، محمدسالار و مرادخانی، همایون، و رضایی، محمد (1390)، فوکو، حکومتمندی، سوژه سیاسی و کنش سیاسی. دانشنامه علوم اجتماعی تربیت مدرس، 2, 1-34.
-گورویچ، ژرژ (1352)، درآمدی بر جامعه­شناسی حقوقی (حسن حبیبی، مترجم) تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
-گیدنز، آنتونی(1383)، جامعه­شناسی، (منوچهر. صبوری، مترجم) تهران: نشر نی.
-محمدپور, احمد (1389)، ضدروش، منطق و طرح در روش­شناسی کیفی، تهران: نشر جامعه­شناسان.
-ملکی­فر، محمد و مختاری، علی و اکوانی، حمدالله، و فتاحی­زاده, ابوذر (1401)، نسبت فناوری­های قدرت و حکومت­مندی در اندیشه میشل فوکو و ژیل دلوز، پژوهش سیاست نظری، 32, 159-185.
-منتسکیو، چارلز لوئی (1370)، روح­القوانین، (علی مهتدی, مترجم) تهران: نشر امیرکبیر.
-نجفی، محمدحسن، (1415)، جواهرالکلام فی شرح شرایع­الاسلام، تهران: نشر دارلکتب الاسلامیه.
-نش, کیت (1389)، جامعه­شناسی سیاسی معاصر: جهانی­شدن، سیاست و قدرت (م. دلفروز، مترجم) تهران: انتشارات کویر.
-هابرماس, یورگن. (1392). دگرگونی ساختاری حوزه عمومی. تهران: نشر افکار.
-هانری , لوی برول. (1353). جامعه شناسی حقوق. (ابوالفضل. قاضی, مترجم) تهران: نشر دانشگاه تهران.
-هوی، وین و میسکل، سیسل (1382)، تئوری، تحقیق و عمل در مدیریت آموزشی، (م. سید عباس­زاده، مترجم) ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
-وبر، مارکس، (1384)، اقتصاد و جامعه، (عباس منوچهری و دیگران، مترجم) تهران: انتشارات مولی.
-Braun, V., & Clarke, V. (2006) Using thematic analysis in psychology Oualitative Research in Psychology. Volome3, Issue2.p77-101
-Critchlow, Rob, Andrew J. Plumptre, Bazil Alidria, Mustapha Nsubuga, Margaret Driciru, Aggrey Rwetsiba, F. Wanyama, Colin M. Beale (2017). Improving Law-Enforcement Effectiveness and Efficiency in Protected Areas Using Ranger-collected Monitoring Data. Conservation Letters (10-5). pp. 572–580.
-Demo Essays. (2023). The Effectiveness of the Law Enforcement. (Oline Available in) https://demoessays.com/the-effectiveness-of-the-law-enforcement.
-Farrell , Amy, Jack McDevitt, Stephanie Fahy (2008). Understanding and Improving Law Enforcement Responses to Human Trafficking: Final Report. Washington, D.C.: National Institute of Justice.
-Habermas, J. (1987) The Theory Communicative Action. (T. Mccarthy,  Boston: Beacan Press.pp373-356
-Habermas, J (1996). Between Facts and Norms, Trans. Cambridge: MITpress.p457
-Nalla, Mahesh K., Don Hummer (1999). Assessing Strategies for Improving Law Enforcement / Security Relationships: Implications for Community Policing.International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice (23-2). pp. 227-239
-Spence, Deborah (ed.) (2016). Improving Law Enforcement Resilience: Lessons and Recommendations (Officer Safety and Wellness Group Meeting Summary). Washington, D.C.: Office of Community Oriented Policing Services.
-Trevino, A, J. (1996). The sociology of law, classical and contemporary perapectives st. New York: Martin,s press.
-Tyler, T. (2001). Trust and Law-abidingness: a proactive model of social regulation. The Australian national university: research school of social science.pp17-33
- United States Department of Justice (2022). Improving Law Enforcement Response to Sexual Assault and Domestic Violence by Identifying and Preventing Gender Bias. Washington, D.C.: United States Department of Justice. (Oline Available in) https://www.justice.gov/media-/1224961/dl?inline.