سمیه توحیدلو؛ علیرضا ذاکری
چکیده
مسئله اصلی این مقاله مطالعه تعارضات درونی در سیاستگذاری‌های فرهنگی در حوزه سبک زندگی در ایران پس از انقلاب است. این مسئله به کمک تحلیل محتوای برنامههای توسعه پس از انقلاب انجام شده است. مطالعه نتایج سیاست‌گذاری برنامههای توسعه نشان می‌دهد که «بی‌توجهی به واقعیت جامعه» و «فقدان انسجام» را دو ویژگی اصلی این برنامه‌هاست. ...
بیشتر
مسئله اصلی این مقاله مطالعه تعارضات درونی در سیاستگذاری‌های فرهنگی در حوزه سبک زندگی در ایران پس از انقلاب است. این مسئله به کمک تحلیل محتوای برنامههای توسعه پس از انقلاب انجام شده است. مطالعه نتایج سیاست‌گذاری برنامههای توسعه نشان می‌دهد که «بی‌توجهی به واقعیت جامعه» و «فقدان انسجام» را دو ویژگی اصلی این برنامه‌هاست. این برنامه‌ها همواره سرشتی «آرمان‌گرایانه» داشتهاند و بدون توجه به تحولات واقعی جامعه، معطوف به تحقق نظام ارزشی سیاستگذار بوده‌اند. در نتیجه همواره بخش مهمی از جامعه را نادیده گرفته و آنها را طرد کرده و علیه آنها سیاست‌گذاری کرده‌اند و به همان میزان با موفقیت کمتری روبهرو شدهاند. از سویی این برنامه‌ها همواره از «فقدان انسجام» رنج می‌برده‌اند. سرشت دوگانه حاکمیت، تنشی پایدار را در برنامه‌ها نهادینه کرده که فقط در برنامه پنجم شاهد ناپدید شدن کامل آن هستیم. از سویی بی‌توجهی به تاثیر و تاثرات دو میدان اقتصاد و فرهنگ بر روی یکدیگر سبب شده است که نتایج سیاست‌های تعدیل اقتصادی یعنی رواج مصرف‌گرایی، تجمل، فساد گسترده در خصوصی‌سازی و شکل‌گیری طبقات صاحب‌سرمایه‌ی نزدیک به حاکمیت که از سبک زندگی متفاوت از سبک زندگی و ارزش‌های مطلوب حاکمیت برخوردار بوده‌اند، به طور مداوم سیاست‌های مطلوب سیاستگذار حوزه فرهنگ را نقض کنند.
محمد سعید ذکایی؛ مهدی امیدی
چکیده
در این مقاله به بررسی رابطه میان مفاهیم و پدیدارهای دین، مصرف، شهر و زندگی روزمره پرداختهایم. بدین منظور حلقه ارتباطی میان آنها با استناد به نظریات جدید علوم اجتماعی و آرای صاحبنظران این عرصه شناسایی شده و اهمیت آنها در جهان معاصر و به تبع آن نظریات جدید علوم اجتماعی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با اتکا ...
بیشتر
در این مقاله به بررسی رابطه میان مفاهیم و پدیدارهای دین، مصرف، شهر و زندگی روزمره پرداختهایم. بدین منظور حلقه ارتباطی میان آنها با استناد به نظریات جدید علوم اجتماعی و آرای صاحبنظران این عرصه شناسایی شده و اهمیت آنها در جهان معاصر و به تبع آن نظریات جدید علوم اجتماعی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با اتکا به نگرهای چند وجهی و متکثر، پیوندهای میان دین و مصرف را از خلال سعی آنها برای معنادار کردن زندگی روزمره و هویت بخشی به سوژه جهان جدید بررسی کردهایم. از این منظر سوژه جهان مدرن به مثابه امری متکثر و برخوردار از امکان برساخت هویت بازنمایی شده است که در دل نظم زندگی روزمره کلانشهری و با اتکا بر انواع نیروهای موجود در فضای مدرن به خویشتن خویش معنا میبخشد. دین و مصرف در قالب نیروهای دینداری و مصرف‌گرایی، در پی به دست گرفتن انحصار تفسیرگری و معناسازی زندگی روزمره و از این مسیر هویت بخشی به سوژه کلانشهری هستند. با اتکا به چنین منظری است که این مقاله به دنبال بررسی ابعاد متکثر، مبهم، پیچیده و غیر قابل تقلیل رابطه دین و مصرف در زندگی روزمره شهری بوده است.
مسعود حاجی زاده میمندی؛ مریم بهارلوئی
چکیده
امروزه در ایران مشکلات زیست-محیطی یکی از ابر چالش‌ها است و کمبود آب به یک بحران تبدیل شده است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مصرف آب در بین زنان شهر اصفهان انجام شده است. مطالعه به لحاظ زمانی مقطعی و به لحاظ روشی از نوع پیمایشی میباشد. تکنیک جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ی محقق ساخته میباشد و اعتبار آن از طریق محتوایی ...
بیشتر
امروزه در ایران مشکلات زیست-محیطی یکی از ابر چالش‌ها است و کمبود آب به یک بحران تبدیل شده است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مصرف آب در بین زنان شهر اصفهان انجام شده است. مطالعه به لحاظ زمانی مقطعی و به لحاظ روشی از نوع پیمایشی میباشد. تکنیک جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ی محقق ساخته میباشد و اعتبار آن از طریق محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ سنجیده شده است. جامعه‌ی آماری زنان 64-19 ساله‌ی ساکن در شهر اصفهان و روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای میباشد. 385 پرسشنامه به صورت تصادفی توزیع شد و دادههای به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل گردید. بر اساس آزمون‌های انجام گرفته میزان مصرف آب زنان با انواع سبک زندگی(سبک زندگی اجتماعی، سبک زندگی سلامت محور، سبک زندگی مثبت اندیش، سبک زندگی هدفمند و معناگرا، سبک زندگی طبیعت دوست)، سرمایه فرهنگی، وسایل ارتباط جمعی، دینداری و نگرش به مصرف آب رابطه‌ی معنیداری داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده از رگرسیون، استفاده از وسایل ارتباط جمعی 30 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کند، در مرحله دوم متغیر نگرش عاطفی به مصرف آب میزان تبیین را به 40 درصد افزایش می‌دهد و در آخر میزان تبیین متغیر وابسته با ورود متغیر سبک زندگی طبیعت دوست به 43 درصد می‌رسد. در نتیجه تنها سه متغیر اصلی تبیین کننده‌ی متغیر وابسته هستند.
فرزانه بازیار؛ حمید عبداللهیان؛ تقی آزاد ارمکی؛ مهرداد نوابخش
چکیده
هدف از این پژوهش مطالعه سبک زندگی مردان در آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی می باشد. از اینرو با استفاده از نظریه گیدنز در حوزه سبک زندگی و روش نشانه شناسی بارت در پی پاسخ به این پرسش است که: آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی معاصر سبک زندگی مبتنی بر کلیشه های جنسیتی مردانه را روایت می کنند؟ در این راستا هویت فردی، هویت اجتماعی، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش مطالعه سبک زندگی مردان در آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی می باشد. از اینرو با استفاده از نظریه گیدنز در حوزه سبک زندگی و روش نشانه شناسی بارت در پی پاسخ به این پرسش است که: آگهی های تبلیغاتی مجلات خانوادگی معاصر سبک زندگی مبتنی بر کلیشه های جنسیتی مردانه را روایت می کنند؟ در این راستا هویت فردی، هویت اجتماعی، کالا پرستی، مدیریت بدن و شور و شعف به عنوان مولفه های نظری سبک زندگی در مجلات خانوادگی می باشد میدان پژوهش مجلات خانوادگی و واحد مشاهده تصاویر تبلیغاتی موجود در این مجلات می باشد. یافته های پژوهش بر مبنای نمونه آماری که همانا چهار نشریه سیب سبز، زندگی ایده ال، زندگی ایرانی و زندگی مثبت است، دلالت بر آن دارد که آگهی های تبلیغتاتی سبک های زندگی نوینی از مردانگی بر مبنای مصرف برساخت می کنند. مردان بیشتر در حالت خرید و اوقات فراغت بازنمای می شوند، محصولات ارایشی و بهداشتی مصرف می کنند و تلاش می کنند که به نقش های که تا پیش از این در حوزه سبک زندگی زنان قرار داشت، نزدیکتر شوند. در این میان مفهوم نوین مردانگی با بدن مردانه درهم آمیخته شده است.
حسینی محمدرضا؛ مهرداد نوابخش؛ زهرا رحیمی
چکیده
پدیده وندالیسم یکی از عوامل نوظهور تأثیرگذار بر رشد مسائل اجتماعی و آسیبهای شهری است که به مفهوم داشتن نوعی روحیهی بیمارگونه به کار رفته و مبین تمایل به تخریب آگاهانه اموال و متعلقات عمومی است. در پژوهش حاضر با رویکردی جامعهشناختی رابطه سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم مورد مطالعه قرار گرفته است که به روش پیمایشی و با پرسشنامه ...
بیشتر
پدیده وندالیسم یکی از عوامل نوظهور تأثیرگذار بر رشد مسائل اجتماعی و آسیبهای شهری است که به مفهوم داشتن نوعی روحیهی بیمارگونه به کار رفته و مبین تمایل به تخریب آگاهانه اموال و متعلقات عمومی است. در پژوهش حاضر با رویکردی جامعهشناختی رابطه سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم مورد مطالعه قرار گرفته است که به روش پیمایشی و با پرسشنامه محققساخته انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه زنان و مردان 29-15 ساله شهرهای خرم آباد، بروجرد و ازنا میباشد که از این میان تعداد 714 نفر به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاند. دادههای پژوهش با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون، تحلیل واریانس یکطرفه تحلیل شدند. نتایج بهدست آمده حاکی از آن بود که بین مؤلفههای سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون، مهمترین عامل در بروز رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیسم، قرار گرفتن در موقعیتهای نابهنجار است که بیشترین میزان بتا 28/0 را داشته است و سپس به ترتیب مصرف فرهنگی 26/0، سبک زندگی 21/0 و مدیریت بدن 18/0 بیشترین تأثیر را بر پرخاشگری و وندالیسم داشتهاند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که 26 درصد رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیستی توسط مجموع متغیرهای مستقل قابل تبیین است.
صدیقه عباسی؛ خدیجه سفیری؛ امیرمسعود امیرمظاهری
دوره 9، شماره 1 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 131-156
چکیده
این پژوهش «تأثیرعوامل اجتماعی بر روابط نسلی از دیدگاه دانشجویان دختر 20 تا 26 سال» در دانشگاه های دولتی شهر تهران را در سال 1395 مطالعه می کند. چارچوب نظری تئوریهای «دگرگونی ارزشی اینگلهارت، رشدیافتگی سنی بنگستون، جهانی شدن گیدنز، تجربه نسلی مانهایم، تغییر در فرآیند جامعهپذیری مک لوهان» می باشد. روش پژوهش پیمایشی ...
بیشتر
این پژوهش «تأثیرعوامل اجتماعی بر روابط نسلی از دیدگاه دانشجویان دختر 20 تا 26 سال» در دانشگاه های دولتی شهر تهران را در سال 1395 مطالعه می کند. چارچوب نظری تئوریهای «دگرگونی ارزشی اینگلهارت، رشدیافتگی سنی بنگستون، جهانی شدن گیدنز، تجربه نسلی مانهایم، تغییر در فرآیند جامعهپذیری مک لوهان» می باشد. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری 11406 نفر است. اطلاعات از میان نمونه ۳۸۲ نفری جمع آوری شد. ضریب تعیین تعدیل یافته ( ) نشان می دهد متغیرهای وارد شده به معادله 52 درصد از واریانس تغییرات متغیر وابسته را تبیین می نمایند. ضرایب تأثیر مدل تبیین کننده روابط نسلی نشان از معناداری متغیرهای «سبک زندگی، معاشرت با گروه همسالان، ارتباط و تعامل درون خانواده» در معادله رگرسیون دارد. براساس ضرایب تحلیل مسیر نیز، سبک زندگی با ضریب کل 0.574 و ارتباط و تعامل درون خانواده با ضریب کل 0.478 بیشترین تأثیر بر متغیر روابط نسلی را نشان می دهند. یافته های کلی نشان می دهد در تبیین تفاوت بین نسلها در سطح خرد در ویژگی شخصیتی دختران جوان و در سطح میانی به لحاظ جامعهپذیری و تعلیم و تربیت دگرگونی بوجود آمده و دختران جوان نسل تغییرطلب هستند و خانواده در مدیریت و کاهش تضاد نسلی نقش مداخلهگری دارد.
محمد حسین حسنی؛ محمد سعید ذکایی؛ ابوتراب طالبی؛ علی انتظاری
دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 23-44
چکیده
در سال های اخیر پژوهش های قابل توجهی در موضوع سبک زندگی انجام شده است که مفهوم سازی های نامناسب و خلط مفهومی سبک زندگی با مفاهیم نزدیک، از جمله مشکلات برخی از این پژوهش ها به شمار می آیند. هدف از این مقاله پالایش فضای مفهومی سبک زندگی و ارائه مفهوم سازی دقیق از سبک زندگی فرهنگی است. بدین منظور، با استفاده از روش اسنادی و تکنیک ...
بیشتر
در سال های اخیر پژوهش های قابل توجهی در موضوع سبک زندگی انجام شده است که مفهوم سازی های نامناسب و خلط مفهومی سبک زندگی با مفاهیم نزدیک، از جمله مشکلات برخی از این پژوهش ها به شمار می آیند. هدف از این مقاله پالایش فضای مفهومی سبک زندگی و ارائه مفهوم سازی دقیق از سبک زندگی فرهنگی است. بدین منظور، با استفاده از روش اسنادی و تکنیک تحلیل مفهومی، ابتدا ارتباط میان فرهنگ، خرده فرهنگ، مصرف و سبک زندگی بررسی و سپس با تحلیل وجوه مشترک تعاریف موجود، تعریف روشن تری از سبک زندگی و سبک زندگی فرهنگی ارائه شده است. یافته ها نشان می دهد که سبک زندگی به معنی الگوی کنش های روزمرۀ مطعوف به مصرف و تولید فرهنگی، اجتماعی و مادی با مفاهیمی نظیر فرهنگ، خرده فرهنگ و مصرف همبسته است و با آنها همپوشانی جزئی و یا کلی دارد. سبک زندگی به سه مقوله فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قابل تفکیک است؛ در حالی که سبک زندگی اجتماعی به تولید و مصرف روابط اجتماعی معطوف است، سبک زندگی اقتصادی شامل تولید و مصرف مادی است و سبک زندگی فرهنگی نیز به الگوی کنش های روزمره معطوف به مصرف و تولید محتوای نمادین راجع است.
ضرغام فتحی؛ محمدامین کنعانی؛ حسن چاوشیان
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1394، ، صفحه 87-104
چکیده
مسائل زیست محیطی بعنوان یکی از تهدید های عمده برای بشر در قرن بیست و یکم شناخته شده اند.اکثر مسائل زیست محیطی پیامد رفتار انسان است و این رفتارها در خلأ صورت نمی پذیرند و انوع تعیین کننده های زمینهای، هویتی در آن دخیل می باشند به طوری که در بررسی رفتارهای زیست محیطی توجه به سبک زندگی و نحوه مواجه افراد با محیط زیست حائز اهمیت ...
بیشتر
مسائل زیست محیطی بعنوان یکی از تهدید های عمده برای بشر در قرن بیست و یکم شناخته شده اند.اکثر مسائل زیست محیطی پیامد رفتار انسان است و این رفتارها در خلأ صورت نمی پذیرند و انوع تعیین کننده های زمینهای، هویتی در آن دخیل می باشند به طوری که در بررسی رفتارهای زیست محیطی توجه به سبک زندگی و نحوه مواجه افراد با محیط زیست حائز اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین سبک زندگی و رفتار های زیست محیطی ساکنان شهر رشت می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش افراد بالای 16 سال ساکن شهر رشت می باشند که از طریق نمونه گیری خوشه ای بصورت تصادفی انتخاب شده اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین سبک زندگی و رفتارهای زیست محیطی رابطه ی معناداری وجود ندارد. به نظرمی رسد مسئله محیط زیست در شهر هایی مانند رشت به عنوان یک مسئله ی مهم اجتماعی تلقی نمیشود و بحثی است که هنوز وارد عرصه عمومی نشده و محدود به نخبگان جامعه می باشد.
بیژن خواجه‌نوری؛ سیدابراهیم مساوات؛ زهرا ریاحی
دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 19-36
چکیده
دوران نوجوانی زمان ارزش‌مندی برای یادگیری مسئولیت‌پذیری اجتماعی است، زیرا در این دوران است که فرد دوست دارد استقلال بیش‌تری داشته باشد و هم‌چنین باید تصمیماتی دربارة برخی از ارزش‌ها و روش‌های رفتاری خود بگیرد. یکی از فاکتورهای اصلی که می‌تواند به انتخاب‌های نوجوانان پختگی ببخشد میزان مسئولیت آنها در کارهای شخصی و اجتماعی ...
بیشتر
دوران نوجوانی زمان ارزش‌مندی برای یادگیری مسئولیت‌پذیری اجتماعی است، زیرا در این دوران است که فرد دوست دارد استقلال بیش‌تری داشته باشد و هم‌چنین باید تصمیماتی دربارة برخی از ارزش‌ها و روش‌های رفتاری خود بگیرد. یکی از فاکتورهای اصلی که می‌تواند به انتخاب‌های نوجوانان پختگی ببخشد میزان مسئولیت آنها در کارهای شخصی و اجتماعی است. در این راستا، این پژوهش به بررسی رابطة بین سبک زندگی و مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی در بین دانشآموزان شیرازی پرداخته است. تکنیک استفادهشده در این تحقیق پیمایش است و داده‌ها از طریق پرسشنامة خودگزارشی جمع‌آوری شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مسئولیت‌پذیری در مدرسه و مسئولیت‌پذیری فردی در میان دختران بیشتر از پسران بوده است و مسئولیت‌پذیری اجتماعی پسران بیشتر از دختران است. به علاوه، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و فردی و مسئولیت‌پذیری در مدرسه رابطة معنیداری با ابعاد سبک زندگی دارد.
سعید شریفی؛ محمد مهدی مظاهری؛ اکبر اعتباریان؛ بدری شاه طالبی
دوره 5، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 31-53
چکیده
با رشد فزایندة کاربرد رسانه، چگونگی استفاده از رسانه‌های نوین شاخصی برای قشربندی افراد در کلان‌شهرها شده است. پژوهش حاضر در کلان‌شهر اصفهان به روش پیمایشی برای پاسخ به این سؤال بود که کدام کاربرد رسانه‌ای عامل این قشربندی است؟ جامعة آماری این پژوهش را شهروندان کلان‌شهر اصفهان به تعداد 1908968 نفر تشکیل دادند. از این میان تعداد 959 نفر ...
بیشتر
با رشد فزایندة کاربرد رسانه، چگونگی استفاده از رسانه‌های نوین شاخصی برای قشربندی افراد در کلان‌شهرها شده است. پژوهش حاضر در کلان‌شهر اصفهان به روش پیمایشی برای پاسخ به این سؤال بود که کدام کاربرد رسانه‌ای عامل این قشربندی است؟ جامعة آماری این پژوهش را شهروندان کلان‌شهر اصفهان به تعداد 1908968 نفر تشکیل دادند. از این میان تعداد 959 نفر به منزلة حجم نمونة برآورد انتخاب شدند و روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای به کار رفت. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامة محققساخته بود که پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (85/0) برآورد شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق تحلیل خوشهای دومرحلهای بر اساس معیار اطلاعاتی (آکائیک) و ضریب کایدو انجام گرفت. مهمترین نتایج نشان داد دو خوشه در کاربرد رسانه‌ای از یکدیگر تفکیکپذیرند. خوشة اول در زمینة تعویض گوشی در سال، داشتن گوشی با کارایی و امکانات جدید، استفاده از ارتباطات غیرکلامی و برنامههای شبکهای، فعالیت در شبکههای مجازی، و استفادة زیاد از اینترنت نمرات بالایی کسب کردند. خوشة دوم در زمینة استفادة کلامی از تلفن همراه و انجام دادن فعالیتهای روزمره به صورت الکترونیکی به میانگین نزدیکتر بودند.
الهام کرمی؛ باقر ساروخانی
دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 59-86
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تصویری است که سینما، به‌مثابۀ رسانه، از فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، و به‌طور کلی سبک زندگی به مخاطبان خود ارائه می‌دهد. به همین منظور تعداد سی فیلم سینمایی، از فیلمهای اکران‌شده در دهۀ 1380، با درنظرگرفتن دو ملاک «ژانر اجتماعی ثبت‌شده در وزارت ارشاد» و «پرفروش‌بودن» (میزان استقبال ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تصویری است که سینما، به‌مثابۀ رسانه، از فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، و به‌طور کلی سبک زندگی به مخاطبان خود ارائه می‌دهد. به همین منظور تعداد سی فیلم سینمایی، از فیلمهای اکران‌شده در دهۀ 1380، با درنظرگرفتن دو ملاک «ژانر اجتماعی ثبت‌شده در وزارت ارشاد» و «پرفروش‌بودن» (میزان استقبال مخاطبین) انتخاب و بررسی شدند. چهارچوب نظری «سبک زندگی» تلفیقی از نظریۀ شریعتی و رشاد انتخاب شده است که سه نوع سبک زندگی «سنتی و متجمد»، «اروپاییمآب و متجدد»، و «دینی و مجدد» را برای جامعه ایران در نظر گرفتهاند. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که در فیلمهای بررسیشده مؤلفههای سبک زندگی «اروپاییمآب و متجدد» بیشترین میزان ترویج و تبلیغ را نسبت به دو نوع دیگر سبک زندگی داشته است.
